ABD'de gelir eşitsizliği büyüyor

WASHİNGTON - ABD'de zenginler ve yoksullar arasındaki gelir uçurumu giderek artıyor.

ABD Nüfus İdaresi'nin yıllık raporuna göre, yılda 100 bin dolardan fazla gelirle en fazla kazanan yüzde 20 Amerikalı, geçen yıl gelirin yüzde 49,4'ünü, buna karşılık yoksulluk sınırı altında yaşayan Amerikalılar ise yüzde 3,4'ünü elde etti.

Böylece önceki yıl yüzde 13,6 olan zenginler ve yoksullar arasındaki gelir uçurumu oranı, geçen yıl yüzde 14,5'e çıktı. Bu oran, 1968 yılındaki yüzde 7,69'luk oranı neredeyse ikiye katladı.

Uluslararası Gini Endeksi de ABD'de gelir eşitsizliğinin, Nüfus İdaresi'nin hane halkı gelirini kayda almaya başladığı 1967 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıktığını ortaya koydu. ABD, ayrıca sanayileşmiş Batı ülkeleri arasında en büyük gelir eşitsizliğine sahip ülke konumunda bulunuyor.

Yılda 180 bin doları aşan kazancıyla en zengin kesimi oluşturan yüzde 5'in yıllık geliri hafifçe artarken, 50 bin dolarla orta seviyeli gelir düzeyine sahip ailelerin geliri ise az da olsa geriledi.

Rapor, dört kişilik bir aile için 10 bin 977 dolar olan yoksulluk sınırının altında yaşayanların oranının 2008 yılında yüzde 5,7 iken, geçen yıl yüzde 6,3'e yükseldiğini ortaya çıkardı. Bu oranın, 1975 yılından bu yana en yüksek oran olduğu belirtildi.

Sosyal Güvenlik'in 65 ve üzeri yaştaki Amerikalılara verdiği destek yüzünden gençler ve yaşlılar arasındaki yoksulluk uçurumu da 2000'den bu yana ikiye katlandı. Genç ve çocuk yoksulluğu oranı geçen yıl yüzde 21 iken, yaşlılık yoksulluğu oranı yüzde 9 oldu. Bu oranlar 2000 yılında sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 10 seviyesinde bulunuyordu.

Yedi Amerikalıdan biri yoksul

Bu arada rapor, resesyonun geçen yıl 3 milyon kişiyi çalışma hayatı dışına itmesi nedeniyle her yedi Amerikalıdan birinin yoksul olduğunu da ortaya koydu.

Rapora göre, 2008 yılında yüzde 13,2 olan (39,8 milyon kişi) yoksulluk oranı, 2009 yılında yüzde 43,6'ya (43,6 milyon kişi) çıktı. Bütün yaş gruplarını kapsayan yüzde 14,3'lük yoksulluk oranı, 1994 yılından bu yana en yüksek seviyeyi temsil ediyor.

Nüfus İdaresi hanehalkı ekonomileri bölümü başkanı David Johnson, işsizlik maaşı süresinin uzatılmasının geçen yıl 3,3 milyon kişinin yoksullaşmasının önüne geçtiğini, gıda yardımı ve vergi indirimlerinin gelir olarak değerlendirilmesi durumunda da 7,8 milyon kişinin daha yoksulluk sınırı üzerinde sayılabileceğini söyledi.

Yoksulluk seviyesi geçen yıl için vergi indirimi öncesi sadece nakit geliri içeren resmi hükümet hesaplaması temelinde dört kişilik bir aile için 21 bin 954 dolar olarak belirlendi.

Sağlık güvencesi

Bu arada sağlık güvencesinden yoksun Amerikalıların payı da resesyon sırasında işverenin sağladığı sigortanın sona ermesi nedeniyle yüzde 15,4'ten yüzde 16,7'ye (50,7 milyon kişi) çıktı.

Hükümetin yoksullar için Medicaid ve yaşlılar için Medicare gibi sağlık sigortası uygulamaları kısmen kayıpları dengelese bile istihdam temelli sağlık planlarının kapsadığı kişi sayısı 176,3 milyondan 169,7 milyona geriledi.

Yeni sağlık yasasına göre 2014 yılında Medicaid programı, milyonlarca düşük gelirli kişiyi sağlık sigortası kapsamına alacak. Hükümet, 2019 yılına kadar, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 93'ünün sağlık sigortasına sahip olacağını tahmin ediyor. Bu oran bugünkü seviyeyi yüzde 10 kadar artıracak.