AK Parti'den TBMM İçtüzüğü'nde değişiklik teklifi

ANKARA - AK Parti, TBMM'nin hem kurumsal hem de işlevsel anlamda yeni gelişmelerden faydalanabilmesi, sağlıklı, verimli bir çalışma ortamının sağlanabilmesi ve egemenlik enerjisinin, demokratik muhalefet hakkına saygılı ve zaman savurganlığına yer vermeyecek şekilde kullanılması amacıyla TBMM İçtüzüğü'nde Değişiklik Yapılmasına Dair İçtüzük Teklifi hazırladı.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, 27 maddeden oluşan teklif taslağı, AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, metni inceleyip, son kararı vermesinin ardından TBMM'ye sunulacak. 

TBMM İçtüğünün 17. maddesinde yer alan idare amirlerin görevleri ile ilgili değişikliğe göre, idare amirleri artık, TBMM bütçesine ilişkin "tekliflerini" değil "görüşlerini" başkana sunacak. Bu maddede yapılan başka bir değişiklikle de Meclis’te gereken hallerde Muhafız Taburu'nun kullanılmasından, tabur kaldırıldığı için vazgeçildi.

İçtüzüğün 19. maddesinin 5. fıkrasında yapılan değişiklikle Danışma Kurulu önerileri hakkında görüşme yapılmayacak, grup önerisinde ise öneriyi veren gruptan bir milletvekili 5 dakikayı geçmemek üzere önerinin gerekçesini açıklayabilecek. 

TBMM’de Aile ve Sosyal Politikalar Komisyonu, Avrupa Birliği Uyum Komisyonu gibi yeni komisyonlar kurulması öngörülürken, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunun kaldırılması, Plan ve Bütçe Komisyonunun da Ekonomi, Kalkınma, Plan ve Bütçe Komisyonu olarak yeniden adlandırılması öngörülüyor.

Komisyonlara ilk seçilenlerin görev süresi 2 yıl olarak kalırken, ikinci devre için seçilenlerin 3 yıl olan görev süreleri, "o yasama döneminin sonuna kadardır" hükmüne bağlanacak. 

İçtüzüğün 29. maddesinde yapılan değişiklikle de komisyonlarda söz alma önceliği komisyon üyelerine verilecek. 

Taslakla İçtüzüğün 31. maddesinin 2. fıkrasına, "Komisyon üyeleri, her madde için ancak birer değişiklik önergesi verebilir" hükmü eklenecek. 

TBMM Genel Kurulu haftada 6 saat daha fazla çalışacak 

Hazırlanan değişiklik taslağında, TBMM Genel Kurulunun Salı, Çarşamba ve Perşembe günü 15.00-19.00 olan çalışma saatleri, 14.00-20.00 şeklinde düzenlenerek, yasama ve denetim faaliyetlerine daha fazla zaman ayrılması öngörülüyor. 

TBMM İçtüzüğü'nün 57. maddesinin,"yoklama" başlığında yer alan "Başkan, birleşimi  açtıktan sonra tereddüde düşerse yoklama yapar" ifadesi "Başkan, birleşimi yoklamayla açar" şeklinde düzenlenmesi planlanıyor. 

"Görüşmeler sırasında işaretle oylamaya geçilirken, yirmi milletvekili ayağa kalkmak veya önerge vermek suretiyle yoklama yapılmasını isteyebilir" hükmünün de ilgili maddeden çıkartılması öngörülüyor. 

Gündem dışı konuşma hükmünü düzenleyen 59. maddedeki değişiklik önerisine göre de gündem dışı konuşmalara, Hükümet 10 dakikayı geçmemek kaydıyla cevap verebilecek. 

60. maddedeki "söz alma, konuşmalar ve yazılı konuşmalar" başlıklı maddenin "Pek kısa bir sözü olduğunu belirten üyeye Başkan, yerinden konuşma izni verebilir" şeklindeki 4. fıkrası, "Başkan, görüşülen gündemle ilgisi olmayan acil bir konu hakkında pek kısa bir sözü olduğunu belirten üyelere, bir birleşimde toplam süresi on dakikayı geçmemek üzere, yerinden birer dakika konuşma izni verebilir" şeklinde değiştirilecek. 

Genel Kurulda döviz ve pankarta ceza 

AK Parti’nin hazırladığı değişiklik taslağına göre, İçtüzüğün 65. maddesinin "Genel Kurulda söz kesmek, şahsiyatla uğraşmak, döviz ve pankart getirmek ve çalışma düzenini bozucu herhangi bir materyali Genel Kurul salonunda bulundurmak ve bu türden hareketlerde bulunmak yasaktır" şeklinde değiştirilmesi planlanıyor. 

İçtüzüğün 160. maddesinde yer alan kınama cezasını gerektiren haller arasına "Hatibin, yaptığı konuşmayı desteklemek amacıyla kürsüden kullanacağı istatistiki bilgiler, gazete, dergi, fotoğraf, resim ve sair materyaller hariç olmak üzere Genel Kurulun çalışma düzenini ve huzurunu bozucu döviz, pankart ve benzeri materyal getirmek ve kullanmak" hükmü de konularak, bu ve benzeri şekildeki davranışlara yaptırım olarak kınama cezasının uygulanması öngörülüyor. 160. maddede yapılması planlanan bir diğer değişiklikle de kınama cezasına çarptırılan milletvekilinin bir aylık ödenek ve yolluğunun altıda biri kesilecek.  

İçtüzüğün 102. maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, genel görüşme önerilerinin Genel Kurulda okunmasından vazgeçilerek, önerge özetlerinin milletvekili ve Hükümete bildirilmesi, böylelikle önergelerin Genel Kurulda okunmasından kaynaklanan zaman kaybının önlenmesi amaçlanıyor. 

Herhangi bir milletvekilinin çalışmaları aksatmak gayesiyle sık sık karar yeter sayısı istemesinin önüne geçmek için de İçtüzüğün 146. maddesinin 2. fıkrasına "İşaretle oylamalarda karar yeter sayısının mevcut olup olmadığının tespiti, en az on beş milletvekilinin ayağa kalkması veya yazılı istemde bulunulması halinde yerine getirilir" hükmünün eklenmesi talep ediliyor.   

Uyarma cezasına yeni düzenleme

TBMM İçtüzüğü'nün 156. maddesinde yer alan "disiplin cezalarının türleri" arasına "söz söyleme yasağı"nın da konulması planlanıyor. 

"Uyarma" cezasını gerektiren haller, İçtüzük değişiklik taslağında tek bir madde ve başlık altında toplandı. İçtüzüğün ilgili 157. maddesinin şöyle olması öngörülüyor: 

"Uyarma cezasını gerektiren haller şunlardır: Söz kesmek, sükuneti ve çalışma düzenini bozmak, şahsiyatla uğraşmak.

Uyarma cezası verilmesinin gereğini takdir ve yerine getirme yetkisi, başkana aittir. Uyarma cezası alan milletvekili kendisini savunmak için söz isterse bu üyeye oturumun veya birleşimin sonunda söz verilir. Başkan, gerekirse daha önce söz verebilir.

Başkan, milletvekilinin açıklamasını yeterli görmezse, uyarma cezasını kaldırmaz, yeterli görürse uyarma cezasının kaldırdığını bildirir. Bir milletvekili aynı birleşimde iki defa uyarma cezası alırsa durum, tutanak özetinde belirtilir."

İçtüzük değişiklik taslağına göre "uyarma cezasının verilmesi" hükmünü içeren 158. maddenin de yürürlükten kaldırılması öngörülüyor. 

Meclis’ten geçici çıkarma gerektirecek haller arasına "fiili saldırıda bulunmak" hükmünün de eklenmesi planlanırken, Meclis’ten geçici çıkarma cezasına çarptırılan milletvekilinin bir aylık ödenek ve yolluğunun üçte birinin de kesilmesi yeni değişiklikler arasında yer alacak.