Avrupa Birliği teknoparkların gelişimini destekliyor
YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Doç. Dr. Mustafa Hilmi ÇOLAKOĞLU
Avrupa Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Mr. Olli Rehn, Haziran 2007'de IPA -Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı kapsamında stratejik yardım planlamasının son şeklinin verildiği toplantıda şunu ifade etmiştir;
"AB genişleme sürecinin özü, yapılan siyasi, ekonomik ve kurumsal reformların sahada yani ülkelerin her birinde sonuçlar doğurmasıdır. Bu zorlu sürecin göğüslenilmesi esastır. Ancak söz konusu ülkeler bu noktada yalnız değildir. AB, siyasi destek, teknik danışmanlık ve büyük mali yardımlar ile bu reformları üstlenen ülkelerin yanındadır."
Avrupa Birliği bu amaçla 2007-2012 döneminde Türkiye ile birlikte Hırvatistan, Makedonya, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Kosova, Karadağ ve Sırbistan'a 9 milyar 240 milyon euro mali sağlamaktadır. Söz konusu bütçede Türkiye'nin payı 3 milyar 937 milyon euro ile IPA Bütçesi'nin yüzde 42.6'sını oluşturmaktadır.
Avrupa Birliği'ne üyelik sürecini yaşayan Türkiye'nin üyeliğe uyum sürecinde AB tarafından sağlanan mali yardımlar IPA-Katılım Öncesi Mali Yardım Programı kapsamında olup çerçeve olarak beş bileşenden oluşmaktadır.
1. Geçiş dönemi desteği ve kurumsal yapılanma
2. Bölgesel ve sınır ötesi işbirliği
3. Bölgesel kalkınma
4. İnsan kaynaklarının geliştirilmesi
5. Kırsal kalkınma-IPARD
"Bölgesel Kalkınma" bileşeni altında ulaştırma, çevre, enerji, eğitim, sağlık, altyapı ve bilişim teknolojileri kapsamında KOBİ'lere destek sağlanacaktır. KOBİ'lerin rekabet edebilirlikleri desteklenecektir. "Bölgesel Kalkınma" başlığı ise kendi içinde "Bölgesel Rekabet Edebilirlik", "Çevre" ve "Ulaştırma" olmak üzere üç ayrı alt bileşene ayrılmaktadır. "Bölgesel Rekabet Edebilirlik" alt bileşeninden sorumlu olan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı'nı hazırlamak, uygulamak, izlemek ve denetlemekten sorumludur. "BROP-Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı" 29 Kasım 2007 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından resmen onaylanmış olup, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'mız tarafından yürütülmektedir. Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programının hedef bölgesini 2001 yılı verilerine göre NUTS II (İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflandırması) seviyesinde kişi başı milli geliri Türkiye ortalamasının %75'inin altında kalan 12 NUTS II bölgesinde bulunan 43 ilimiz oluşturmaktadır. Bunlar Kayseri ve doğusundaki illerdir. Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı'nın 2007-2011 dönemi bütçesi ulusal katkı dâhil 352.5 milyon eurodur. Söz konusu bütçenin %75'i Avrupa Birliği tarafından hibe olarak karşılanırken, yüzde 25'i milli bütçeden karşılanmaktadır.
Bölgesel rekabet Edebilirlik Programı'nın ise 3 öncelik alanı bulunmaktadır;
1. İş ortamının iyileştirilmesi (300 milyon 697 bin 647 euro)
2. İşletme kapasitelerinin artırılması ve girişimciliğin geliştirilmesi (37 milyon 488 bin 235 euro)
3. Teknik yardım (14 milyonh 33 bin 529 euro)
Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı'nın 1. Önceliği olan "iş ortamının iyileştirilmesi" kapsamında desteklenen faaliyetler şunlardır;
1. Sanayi altyapısının geliştirilmesi
2. Yeni finansal araçların oluşturulması ve geliştirilmesi
3. Ar-Ge, yenilikçilik, teknoloji ve bilgi teknolojileri altyapısının geliştirilmesi
4. Turizm altyapısını geliştirilmesi, pazarlama ve tanıtım faaliyetlerinin iyileştirilmesi
Ar-Ge, yenilikçilik, teknoloji ve bilgi teknolojileri altyapısının geliştirilmesi kapsamında ise 2001 yılında yayınlanan 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'na göre kurulan Kayseri Erciyes, Gaziantep ve Elazığ teknoparklarının kurumsal kapasitesinin geliştirilmesi planlanmıştır. Bu amaçla desteklenmesine karar verilen Elazığ Teknopark Projesi (FIRASET) 6 Kasım 2012, Kayseri Erciyes Teknopark -Yozgat Yenilik Merkezi Projesi ise 20 Kasım 2012 tarihinde başlamıştır. Her bir proje bina inşaatı, binanın tefrişi ve donanımı, kurumsal kapasitesinin geliştirilmesi alt projelerinden oluşmaktadır. İki yıl sürecek olan projelerin ihaleleri Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonal Programı Koordinasyon ve Uygulama Dairesi Başkanlığı tarafından yapılmış olup, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
Toplam bütçesi 6 milyon 768 bin 686 olan FIRASET (Girişimci İşgücünü Çevreleyen Fırat Gökkuşağı) Projesi'ne AB 5 milyon 557 bin 336 euro destek sağlamaktadır Erciyes Teknopark Bölgesel İnovasyon Merkezi'nin Kurulması Projesi'nin bütçesi ise 7 milyon 824 bin 777 euro olup 6 milyon 324 bin 767 eurosu AB hibesidir. Gaziantep Teknoparkı'nın Araştırma ve Teknolojik Altyapısının Geliştirilmesi Projesi'nin bütçesi 7 milyon 741 bin 449 euro olup, yüzde 82'si (6 milyon 355 bin 889 euro) AB hibesidir. Bu projenin ihale süreci devam etmektedir. Üç teknoparka AB tarafından 18 milyon eurodan fazla hibe destek sağlanmaktadır. Söz konusu projelerin teknoparklarımızın gelişmesine, tanınırlığına ve rekabet gücünün artırılmasına önemli katkı sağlayacağı, ülkemizdeki teknoparkların AB'deki benzerleriyle işbirliğinin gelişmesine önemli katkı sağlayacağı bilinmektedir.