Çalışanların özlük hakları torba yasa ile daha da farklılaştırıldı
Turgay ÖZEN
Torba Yasa diye adlandırılan 6111 Sayılı Yasa çıkarılırken "Toplumla Barış" yasası diye ifade edildi. Belki, kurumların ve şahısların devletle olan davalarında ya da dava aşamasına kadar uzayacak olan anlaşmazlıklarında yahut yerine getirilmeyen yükümlülükleri yerine getirme ile ilgili işleyişte bir anlamda toplumla barış ifadesi doğru kullanışmış olabilir. Ama yıllardır üç sosyal güvenlik kurumları arasında barışı sağlayamadılar. Şöyle ki SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur arasındaki farklı haklar ile ilgili artılar ve eksiler yıllardır her zaman Emekli Sandığı'na bağlı çalışanlar lehine olmuş, diğer iki kurum SSK ve Bağ-Kur maalesef hep ikinci planda kalmıştır. Gerçi bu üç kurum içerisinde Bağ-Kur'u, işverenleri temsil etmesi anlamında farklı tutar isek, diğer iki kuruma bağlı çalışanların hepsi emeği ile çalışan vatandaşlar olmuştur. O nedenle emeği ile çalışan bu insanların sosyal güvenlik kurumları karşısındaki haklarının da aslında eşit olması gerekmektedir. Bu farklılıkları ortadan kaldırma adına, bu Kurumları aynı çatı altında birleştirileceği söylendi o yönde bir takım yasal ve idari değişiklikler yapıldı. Aynı çatı altında birleştirilen bu kurumlara bağlı çalışanların haklar anlamında gerçekte yasal altyapılarının birleşmediği hatta giderek daha da ayrıştığı gözlenmektedir.
Şöyle ki;
- Torba Yasa öncesi doğum yapan memurun da, işçinin de süt iznini günde 1.5 saat idi. Torba Yasa ile bu süre memurlarda ilk 6 ay için 3 saate çıkarıldı. Yani memurun çocuğu ilk 6 ayda demek ki daha sağlıklı beslenmesi öngörülürken, işçinin çocuğu için bu hak göz ardı ediliyor.
- SSK'lı işçinin eşi doğum yaptığında yasal anlamda izin hakkı yok iken, Torba Yasa öncesi eşi doğum yapan memura 3 gün babalık izni verilirken, Torba Yasa ile bu süre 10 güne çıkarılmıştır.
- SSK'lı işçinin çocuğunun evlenmesinde yasal izin hakkı yok iken, memurun 5 gün olan bu izin hakkı Torba Yasa ile 7 güne çıkarılmıştır.
- SSK'lı işçinin kendisinin evlenmesinde ile ana veya babanın, eşin, kardeş ya da çocukların ölümünde 3 gün olan izin hakkı, memurlarda Torba Yasa öncesi 5 gün iken, Torba Yasa ile 7 güne çıkarılmıştır.
- İşçilerin yıllık izinleri (aynı işyerinde çalışma koşulları ile) ilk 5 yıl için 14 gün iken, memurlarda işyeri değiştirmesi izin haklarında bir kayba yol açmaz iken yıllık izin hakları en az 20 gündür. (İşçilerin her işyeri değişikliğinde yıllık izin hakları 14 günden başlar)
- İşçilerin hiçbir mazeret izinleri yok iken, memurların 1 yıl içerisinde toplu ya da parçalı kullanabilecekleri 10 gün mazeret izinleri bulunmaktadır.
Aynı çatı altında birleştirilme iddiası ile geçmişte binaları ayrı olan (aynı çatı altında olmayan) ve bizlerin özlük haklarının aynılaştırılması olarak algıladığımız çatı birleştirilmesi, gerçekte binalarının çatılarının birleşmesi olarak karşımıza çıkmıştır. Farklı sosyal güvenlik kurumlarına bağlı çalışanların özlük haklarında Torba Yasa'da yapılan son değişiklikler ile farklılıklar gittikçe daha da artmıştır.