Çocuk gelinleri kim evlendiriyor?
DİYARBAKIR - Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezince (DİTAM), bölgenin kanayan yarası olan erken evlilikleri irdeleyen "Erken Yaşta Evliliklerin Toplumsal Meşruiyeti: Nitel Bir Araştırma" konulu araştırma başlatıldı.
DİTAM'ın, KAMER, Açık Toplum Vakfı ve isveç Başkonsolosluğunun desteğiyle başlattığı Diyarbakır, Şanlıurfa ve Siirt'i kapsayan araştırmada, erken evliliklerin en çok kimler tarafından meşrulaştırıldığı, karar mekanizmalarının kimler olduğu ele alınacak.
Araştırmada, çocuk yaşta evlenen 150 dolayında kadınla yüz yüze görüşülerek, erken evliliğin yarattığı etkiler, yaşadıkları tıbbi ve psikolojik baskılar ortaya çıkarılacak. Bu yılın sonunda tamamlanması planlanan araştırmayla toplumsal duyarlılık oluşturulması hedefleniyor.
DİTAM Başkanı Mehmet Kaya, Diyarbakır ve bölgenin ekonomik, sosyal, siyasal sorunlarını ve bunların nedenlerini ortaya koyarak çözüm üretmeye çalıştıklarını söyledi.
Uygulamaya koydukları araştırmalarla bölgenin kanayan yaralarından biri olan ancak içselleştirildiği için farkına bile varılmayan çocuk gelinler sorununu ele aldıklarını anlatan Kaya, 18 yaşından önce gerçekleşen evliliklerde toplumsal meşruiyetin nasıl sağlandığı, erken evlenen kadınlar ve bu kadınların evliliklerinde söz sahibi olan aile büyükleri, din adamları, kanaat önderleri gibi karar alıcıların konuyu ele alış biçimleri, nasıl anlamlar yükledikleri ve erken evlilikler konusundaki deneyim ve görüşleri üzerinden sorunun toplumsal meşruiyetine ilişkin mekanizmayı anlamaya çalışacaklarını kaydetti.
Yarattığı etkiler kadınlardan dinlenecek
Kaya, kadınların toplumdaki eşitsiz konumunun ve eğitimsizlik, şiddet, boşanma, yoksulluk gibi birçok toplumsal soruna kaynaklık eden erken yaşta evliliklerin, tarihsel, kültürel, dinsel ve toplumsal nedenleriyle ele alınacağını bildirerek, evlenen çiftlerden çok, bu durumu ortaya çıkaran ilişkiler sistemini irdelemeyi hedeflediklerini kaydetti.
Erken yaşta evliliklerin, bölgede sık rastlanan bir durum olduğuna ve halen devam ettiğine dikkati çeken Kaya, şöyle konuştu:
"Biz özellikle erken evliliklerin meşrulaşmasını sağlayan aktörler ve erken yaşta evlenen 150'ye yakın kadınla görüşeceğiz. Aile büyükleri ve dini önderlerle derinlemesine bir araştırma yapacağız. Nasıl bir meşruiyet sağlıyor ki bu evlilikler halen günümüzde devam ediyor? Bunu daha çok aktörler üzerinden toplumun genel bakışını ortaya koymaya çalışacağız. Kadınlarla yapacağımız yüz yüze görüşmede, evliliklerin gerçekleşme nedenleri, niçin erken yaşta evlendiler? Yarattığı etkileri onlardan dinleyeceğiz. Veriler ortaya çıkınca da toplumsal duyarlılık yaratmaya çalışacağız."
Kaya, bu yöndeki görüşmelerin devam ettiğini vurgulayarak, araştırmanın yıl sonunda tamamlanmasının planlandığını sözlerine ekledi.