Defterlerinizin kapanış tasdiklerini yaptırmayı unutmayın!

Şirketlerin ve ticaret ile uğraşan gerçek kişilerin dikkat etmeleri gereken usul ve esasların bir kısmı vergi kanunları ile belirlenmişken, bir kısmı ise Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümleri ile belirlenmiştir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yevmiye defteri ticari defter olarak belirtilmiş olup aynı kanunun 64/3 maddesinde yevmiye defterlerinin kapanış onaylarının ne zaman yapılacağı belirtilmiştir. Buna göre yevmiye defterinin kapanış onayının, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar, noter aracılığı ile yaptırılması gerekmektedir. Yani faaliyet dönemi takvim yılı olan gerçek ve tüzel kişilerin 2015 yılına ait yevmiye defterinin kapanış tasdikini en geç içinde bulunduğumuz 2016 Haziran ayı sonuna kadar notere yaptırması gerekmektedir. Özel hesap dönemine tabi olan işletmelerin ise, mali yılı takip eden 6. ayın sonuna kadar yevmiye defterinin kapanış tasdikini notere yaptırması gerekmektedir. 

Söz konusu yasal düzenleme fiziki ortamda defter tutan mükellef için geçerli olup, Elektronik Defter tutan gerçek ve tüzel kişiler için ise (ilgili yasal düzenleme gereği) hesap döneminin son ayının beratının alınması ile kapanış tasdiki yapılmış sayılmaktadır. 

Kapanış tasdiki yaptırmayan mükellefl ere TTK’nın 562. maddesi hükmü gereği idari para cezası kesilmektedir. Yani anılan kanun hükmü gereği 2015 defterlerine yasal süresi içinde kapanış kaydını yaptırmayan mükellefl ere 5 bin 209 TL idari para cezası kesilecektir. 

Kapanış tasdiki yaptırmayanlara kesilecek idari para cezası bize göre sembolik bir ceza olup, bu konuya uygulanacak diğer yaptırımlar daha ağır sonuçlar içermektedir. Ticari defterlerin mahkemelerde tacirin lehine delil olabilmesi için TTK’ya uygun şekilde tutulmuş olması zorunludur. 

TTK’ya uygun defter tutmaktan söz edebilmek için ise üç şartın birlikte gerçekleşmesi gereklidir: 

• Tutulması zorunlu olan tüm ticari defterler eksiksiz olarak tutulmuş olmalıdır. Ticari defterlerin bir kısmının tutulmamış olması halinde, tutulan ticari defterler tacirin lehine değil, sadece aleyhine delil olarak kullanılabilir. 

• Tutulması gerekli ticari defterler usulüne uygun olarak tutulmuş olmalıdır (TTK md. 64/I). 

• Açılış ve/veya kapanış onayı aranan ticari defterlerde, bu onaylar yapılmış olmalıdır (TTK md. 64/III). 

Defterlerin kapanış tasdiklerinin yaptırılmaması defterlerin kanuna uygun olarak tutulmadığını gösterir. Bu noktada ticari defterlerine gerekli kapanış tasdikini yaptırmayan mükellefl er ticari defterleri kendi lehlerine delil olarak kullanılamaz. Kapanış tasdiki yaptırılmamış defterler, bir uyuşmazlık durumunda diğer tacirin aleyhine delil olarak da kullanılamayacaktır. 

Ticari defterlere kapanış tasdikinin yapılmamasının yaptırımları sadece TTK hükümleri ile değil, İcra ve İfl as Kanunu hükümleri ile de belirtilmiştir. İcra ve İflas Kanunu’nun 310/5’inci maddesi hükmüne göre, kapanış tasdiki yaptırmayanlar ifl as ettikleri takdirde taksiratlı müfl is sayılırlar. Bu nedenle de Türk Ceza Kanunu’nun 162. maddesi hükmüne göre iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar. Ayrıca İcra ve İfl as Kanunu’nun 285. maddesi hükmüne göre, konkordato talep eden borçlunun İcra Tetkik Merciine vereceği konkordato projesine ekleyeceği cetvelde, TTK gereğince tutulması zorunlu defterlerin hepsinin tutulmuş olup olmadıkları gösterilir. Defterlerine kapanış tasdiki yaptırmayan tacir, defterlerini Kanuna uygun tutmamış sayılacağından, konkordato talebi reddedilebilir. 

Bütün bunlara ek olarak Yargıtay da, kapanış tasdiki yaptırılmamış bulunan defterlerin, yangın, su baskını ya da yer sarsıntısı gibi afetler nedeniyle kaybedilmesi halinde mahkemeden, zayii belgesi alınmasının mümkün olmayacağı görüşündedir. Yukarıda da açıklandığı üzere çok basit bir işlem olarak algılan ticari defterlerin tasdik işlemlerinin yasal süresine yapılmamış olmasının yaptırımları çok ağır olup bize göre hele de ticaretin zor olduğu günümüz şartlarında alınmaması gereken bir risktir. 

Bu nedenle tacirlerin bu konuda gereken özeni göstererek yevmiye defterlerinin kapanış tasdiklerini yasada belirtilen süre içinde yaptırmaları yerinde olacaktır.