Demiryolu yük taşıması 25 milyon tona yükseldi

Meltem GÜNDÜZ

ANKARA - 2004 yılında yük taşımacılığında 'Blok Tren İşletmeciliği'ne geçen TCDD, taşınan yük miktarında büyük artış sağladı. Bu kapsamda TCDD'nin taşıdığı yük miktarı 2002 yılında 14,6 milyon ton iken, blok tren uygulamasıyla birlikte 2011 yılında 25.4 milyon tona yükseldi. TCDD, 10 yılda yıllık yük miktarını yüzde 74 oranında artırırken, elde ettiği gelirde yüzde 240'lık artış yaşandı.  
TCDD, küresel krizin ve talep daralmasının vurduğu demiryolu taşımacılığında aldığı önlemlerle sektörde iyileştirme yaşanırken, hayata geçirilen blok tren işletmeciliği ile yük taşıma vizyonunu değiştirdi. TCDD, 158 adet yurtiçi, 33 adet uluslararası olmak üzere günde karşılıklı 191 adet blok yük treni çalıştırıyor.

Uluslararası yük % 96 arttı
Blok tren işletmeciliği ile dış ticaret hacmini geliştirmek ve ulaştırma sektörü içinde demiryolu taşıma payını artırmak amacıyla değişik ülkelerle yapılan anlaşmalar çerçevesinde Avrupa Ülkelerine, Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine ve Ortadoğu Ülkelerine uluslararası blok yük trenleri işletilmeye başlandı. Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasında, Almanya, Macaristan, Avusturya, Çek Cumhuriyeti,  Hollanda, Polonya, Romanya ve Slovenya'ya, doğuda İran, Suriye ve Irak'a, Orta Asya ülkelerinden Pakistan, Türkmenistan ve Kazakistan'a karşılıklı olarak blok yük trenleri çalıştırılıyor. TCDD, uluslararası alanda yük miktarını da son 10 yıllık süreçte yüzde 96 artırdı. TCDD'nin 2002 yılında toplam 1.3 milyon ton olan uluslararası yükü, 2011 yılında 2.55 milyon tona çıktı.
Diğer taşıma modları arasında rekabeti kaldırıp işbirliğini amaçlayan konteyner taşımacılığı gün geçtikçe artan bir hızla ulaştırma sektöründe önemli bir taşıma şekli olmaya başladı. Bu kapsamda 2003 yılında 658 bin ton/yıl olan demiryoluyla yapılan konteyner taşımacılığı, 2011 yılında yaklaşık 12 kat artarak 7.6 milyon ton/yıla çıktı.

Geçen yıl uluslararası alanda trenlerin taşıdığı yüklerin yüzde 53'ünü (1 milyon 356 bin ton) ithal ürünleri oluştururken, yüzde 46'lık kısmını ihracat ürünleri, yüzde 1'lik bölümünü ise transit geçişler oluşturdu. 2002 yılında taşınan yüklerin yüzde 60'ını ithal edilen ürünler oluştururken, bu oran 2011'de yüzde 53'e geriledi. TCDD'ye ait 7 limandan biri olan Haydarpaşa'dan konteynır taşımacılığı yapılırken, Derince Limanından ağırlıklı olarak kömür, konteynır, travers, taşımacılılığı yapılıyor.

Derince'den taşınan yük Ankara'ya, Konya'ya Anadolu'nun muhtelif yerlerine gidiyor. İran'dan da Derince Limanına 3-5 vagon petrol ürünü taşınıyor. İzmir Limanından konteynır, sanayi ürünleri beyaz eşya, elektronik eşya, tütün taşımacılığı yapılıyor. Bu ürünler, Ege Bölgesi ve İran'a taşınıyor. Bandırma Limanında konteynır taşımacılığı, travers taşımacılığı, inşaat malzemeleri ve özellikle demir taşımacılığı yapılırken, buradan Ege'ye ve Ankara'ya yük taşıması yapılıyor. İran'a en çok İzmir Limanından yük taşınıyor.