Deprem illeri için “Deprem Bölgesi Özel Teşviki” çıkarılmalı
Malatya’da bin 237 vatandaşımız 6 Şubat 2023 tarihinde hayatını kaybetti. 35 bin 680 binamız ağır hasar aldı. Toplamda 27 bin 500 iş yerimiz ağır hasarlı, maalesef kullanılamaz hale geldi. Malatya’da çarşı olarak tabir ettiğimiz alanların tamamını kaybetmiş durumdayız.
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata SADIKOĞLU
Depremden en çok, küçük ve orta ölçekli işletmeler zarar gördü. En az yapı hasarını OSB’miz aldı. 403 fabrikamızın bulunduğu OSB’mizde en büyük kaybı personelimizde yaşadık. Ailesini daha güvenli bölgelere götürmek isteyen personellerimiz il dışına gitti. Çoğu geri dönmedi.
Şu anda fabrikalarımız 6 Şubat öncesine dönmüş değil. Yüzde 75 personel kapasitesi ile üretimler devam ediyor. Bu durum yüzünden şehrimizin ihracatı 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 13 düşüşle 392 milyon dolara geriledi. Üretimin yüzde 100 kapasiteye ulaşabilmesi için deprem şehirlerinin maaş konusunda cazip hale getirilmesi gerekiyor. Deprem bölgesine verilen destek ve kolaylaştırıcı adımlar artarak devam etmeli. Rekabetçi konumumuzun sürdürülebilirliği için yeni destekler şart.
Bununla birlikte finansmana ulaşım ve maliyetlerin yüksek oluşu da en büyük sorunlarımız arasında yer alıyor. İstihdamda Malatya’nın yükünü özel işletmeler sırtlıyor. Şehrimizde şu anda sigortalı olarak çalışan sayısı 105 bin 156. 2023 yılında bir önceki yıla göre özel sektörde çalışan sayısı 28 bin 500 azaldı. Sigortalı esnaf sayısı da geçen yıla göre azaldı.
2022 Temmuz’da 26 bin 451 olan esnaf sigortalı sayısı 2023 yılının temmuz ayında bin 255 düşerek, 25 bin 196 oldu. Mücbir sebep süresi 3 ay sonra sona erecek. Bu süre, şehirlerimiz tam anlamıyla ayağa kalkana kadar devam etmeli. 2011 yılında Van’da meydana gelen deprem sonrası mücbir sebep 5 yıl sürmüştü. İşyeri ve konut yapımı hızlandırılmalı. Yerinde dönüşümde hibe ve kredi miktarları mevcut maliyetlere göre yeniden belirlenmeli. Malatya’nın 13 ilçesi 6. Bölge Teşviklerinden faydalanması için karar alındı.
Elbette önemli bir adım, ancak özellikle çarşı esnafımız ve ekonominin temel taşları olan Özsan ve Yeni Sanayi sitesinde faaliyette bulunan imalatçı, esnaf ve tüccarımız için de teşvikler şart. Depremlerden en çok etkilenen Malatya, Kahramanmaraş, Hatay ve Adıyaman illeri için “Deprem Bölgesi Özel Teşviki” çıkarılmalı. Bu iller için en az 5 yıl yatırım ortamı, kredilendirme, vergi, SGK ile imar ve kentsel dönüşüm mevzuatı yönünden kapsayıcı teşvik ve destekler sağlanmalıdır.