Dev şirketlerin 'vergi oyunu' G20 gündeminde

G20 ülkelerinin çağrısı üzerine Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından hazırlanan ve çok uluslu şirketlerin, sınır ötesi işlemlerde vergi düzenlemelerini ihlal etmesinin önüne geçmeyi hedefleyen Matrah Aşındırma ve Kar Kaydırma (BEPS) Eylem Planı'nın,  Anadolu Ajansı'nın "ev sahibi fotoğraf sağlayıcısı" olduğu Antalya'daki G20 Liderler Zirvesi'nde karara bağlanması bekleniyor. 

Yerel vergi mevzuatlarındaki boşluklardan yararlanan çok uluslu şirketlerin, iş merkezlerini vergi oranlarının düşük olduğu ülkelere kaydırarak daha az vergi ödemesini engellemek amacıyla OECD ile G20 işbirliğinde hazırlanan ve geçen ay Peru'nun başkenti Lima'da son hali verilen 15 maddelik eylem planı, Antalya'da liderlere sunulacak. Vergi gelirlerinde yıllık 240 milyar dolara varan kaybı önlemeyi hedefleyen eylem planı, uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde çok taraflı çözüm üretme mekanizması oluşturularak, vergi mevzuatını tek bir çatı altında toplamayı öngörüyor. Şirket karlarının elde edildiği yerde vergilendirilmesi öngörülen eylem planıyla çok uluslu şirketlerin karlarını, "vergi cennetlerine" kaydırmasının önüne geçilebileceği belirtiliyor. 

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan EY Türkiye Vergi Hizmetleri Bölümü Ortağı Ateş Konca, uluslararası vergi ve transfer fiyatlandırması uygulamaları alanlarında iyileştirmeler sonrası daha öngörülebilir bir vergi ortamı yaratılabilirse, Türkiye'nin yabancı yatırımlar için daha cazip bir ülke haline gelmesinin mümkün olacağını söyledi. Konca, "Türkiye'de vergi düzenlemeleri, özünde işlemlerin gerçek mahiyetini dikkate alacak şekilde düzenlendiğinden, prensip olarak BEPS'in amacına uygun oldukları söylenebilir" dedi. 

Deloitte Türkiye Vergi Hizmetleri Ortağı Güler Hülya Yılmaz da Türkiye'deki mevzuatta vergi gelirlerinde adaletsiz biçimde azalmaya yol açabilecek matrah aşındırma ve kar aktarımlarını önleyici tedbirlerin zaten bulunduğunu ve halen uygulandığını belirtti. Eylem planı ile ilgili tüm raporlar nihai hale getirildikten sonra Türkiye'nin de kendi vergi mevzuatını gözden geçirerek, "uyum, özün önceliği ve şeffaflık" ilkelerini sağlamak adına yerel mevzuatta veya ilgili çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarında bazı değişiklikler yapması gerekebileceğini ifade eden Yılmaz, şunları kaydetti: 

"Bu muhtemel değişiklikler arasında belki de en önemlileri; bilgi değişimi ve şeffaflık, karşılıklı problemlerin çözümü için esnekliğe ve işbirliğine yönelik daha fazla düzenleyici kuralların çıkarılması olabilir. Bu noktada, ülkemizin ekonomik yapısı ve ihtiyaçları dikkate alınarak milli ekonomik politika ve hedefler doğrultusunda ve tüm paydaşların beklenti, görüş ve tavsiyeleri de göz önüne alınarak rasyonel ve temkinli bir biçimde hareket edilmesi ve yapılacak düzenlemeler çerçevesinde uygulamaların da etkin bir şekilde takip edilmesi gerek ulusal, gerekse uluslararası vergi adaletinin sağlanması açısından son derece önemlidir." 

"Türkiye'nin G20 dönem başkanlığındaki en büyük icraatlarından biri" 

Başbakan Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Lima'da ekimde düzenlenen "G20 Finans Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları" toplantısında, söz konusu eylem planının, çok uluslu şirketlerin vergi tabanını eritmek ve kar kaydırmak suretiyle neden olduğu gelir kaybını önlemeyi amaçladığını belirtmişti. 

Türkiye'nin dönem başkanlığında konuyu yakından takip ettiklerini anlatan Yılmaz, "OECD standartları belirlemiş durumda. Bundan sonraki adım bunların uluslararası kuruluşların yakın takibinde uygulanması olacak. BEPS Eylem Planı, dünya için çok büyük bir kazanım, özellikle de gelişmekte olan ülkelerin vergi tabanını genişletmeleri daha fazla kamu geliri elde etmeleri bakımından önemli bir gelişme" görüşüne yer vermişti. 

Uluslararası vergilendirme sistemini modernleştirmeyi amaçlayan planın, düşük veya hiç vergi ödemeyen şirketlere karşı önlem alınmasını sağlayacağına dikkati çeken Yılmaz, bunların "dijital ekonomi", "zararlı vergilendirme uygulamaları", "faiz indirimi" ve "transfer fiyatlaması" gibi başlıkları kapsadığını ifade etmişti. 

OECD Genel Sekreteri Angel Gurria da eylem planının uluslararası vergilendirme sistemindeki en köklü reform olacağını belirterek, "BEPS Eylem Planı, Türkiye'nin G20 dönem başkanlığındaki en büyük icraatlarından ve miraslarından biri olacak. Türkiye ile birlikte çalışarak, bu noktaya getirdiğimiz projeden ötürü çok mutlu, memnun ve gururluyuz. Proje'nin Antalya'da yapılacak G20 Liderler Zirvesi'nde de onaylanarak, kesinlikle uygulamaya geçirilmesini bekliyoruz" değerlendirmesinde bulunmuştu. 

Gurria, BEPS Eylem Planı'nın sadece G20 üyesi ülkelerle sınırlı kalmayacağını ve 2016 içerisinde tüm ülkelerin imzasına sunulacağını kaydetmişti.