Doğu Avrupa kapılarını açmamakta direniyor

Hayatlarını riske atarak Avrupa'ya gelen sığınmacıların sayısı giderek artıyor. Birleşmiş Milletler (BM) milyonlarca Suriyeli'nin daha Avrupa'ya doğru yol alabileceği uyarısı yapıyor. Ortadoğu, Afrika ve Asya'dan gelen yoğun mülteci akışının nasıl idare edileceği konusunda ise Avrupa ülkeleri arasında derin bir görüş ayrılığı yaşanıyor. Savaştan kaçan sığınmacıların zorlu Avrupa yolculuğu devam ederken, Avrupa genelinde iltica başvurularının yüzde 70 oranında reddedildiği ortaya çıktı. Özellikle Doğu ülkeleri, kendi değelerine ve ekonomilerine tehdit oluşturduğunu düşündüğü göçmenlere kapılarını açmamakta direniyor. Avrupa Birliği yetkilileri de Doğu ülkelerini ikna etmeye çabalıyor. 

Avrupa Mülteci ve Sürgün Konseyi'ne (ECRE) bağlı olarak araştırmalar yapan İltica Enformasyon Veritabanı'na (AIDA) göre sığınmacıların genel olarak yüzde 70'i reddediliyor. Verilere göre Macaristan yapılan başvuruların yüzde 90'ını, Yunanistan yüzde 81'ini, Fransa yüzde 78'ini, Avusturya yüzde 72'sini, İngiltere ve İtalya yüzde 62'sini ve Almanya yüzde 52'sini reddediyor. Ölümü göze alarak Avrupa'ya ulaşan ve iltica başvurusu reddilen sığınmacılar ya yeniden ülkelerine dönüyor ya da tutuklanıyor. 

Avrupa Birliği ülkeleri arasında en fazla sığınmacıya iltica hakkı veren Almanya, 2014'deki başvurularda 128 bin 911 sığınmacıdan 33 bin 310'unu kabul ederken, 43 bin başvuruyu reddetti. Diğer başvurular ise değerlendiriliyor. Geçen yıl Yunanistan'a ulaşan sığınmacılardan 9 bin 432'si iltica talebinde bulundu ve sadece 2 bin 75 kişi mülteci olarak kabul edildi. 2013'de ise toplam 13 bin 289 kişi sığınma başvurusunda bulunmuş ve bin 764'üne iltica hakkı tanınmıştı. Macaristan ise 2014'de sığınma başvurusu yapan yaklaşık 42 bin kişiden sadece 240 tanesini mülteci olarak kabul etti. Geçen yıl 28 bin sığınma başvurusu yapılan Avusturya'da, 2013 yılında 17 bin 500 iltica başvurusu yapılmış ve bunun 4 bin 130'u kabul edilmişti. 

8 ayda 366 bin sığınmacı Avrupa'ya ulaştı 

Öte yandan sığınmacıların Avrupa'ya yolculuğu engellere rağmen devam ediyor. Almanya, Fransa, İsviçre, İngiltere ve Avusturya'ya ulaşmak isteyen sığınmacılar, Yunanistan, Makedonya, Sırbistan ve Macaristan güzergahını kullanıyor. Uluslararası medyada sığınmacılara uygulanan insanlık dışı muamelelerin yer almasının ardından sınırlarda geçişlere izin verilmişti. Yaklaşık 4 gün süren kısmi rahatlama, yeniden yerini sınır kontrollerine bıraktı. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği verilerine göre son 8 ay içerisinde 366 bin 402 sığınmacı Avrupa'ya ulaştı, 2 bin 800 sığınmacı ise Akdeniz'de can verdi. 2014'de 219 bin sığınmacı Avrupa'ya ulaşmış, 3 bin 500 kişi yollarda yaşamını yitirmişti. 

Avrupa'ya gitmek isteyen sığınmacıların ilk durağı olarak bilinen Yunanistan'a son 8 ayda 244 bin 855 kişi ulaştı. Aynı dönemde İtalya'ya 119 bin 500, İspanya'ya 1 bin 953 ve Malta'ya 94 sığınmacı giriş yaptı.  Bu yıl deniz yoluyla Yunanistan'a gelen göçmen sayısı 124 bine ulaşırken, son 5 günde 15 bin, sadece temmuz ayında 50 bin sığınmacı Yunanistan'a giriş yaptı. 

Makedonya ve Sırbistan transit ülke 

Yunanistan'dan sonra sığınmacıların hedefindeki ülkeler Makedonya ve Sırbistan. Sığınmacılar, Makedonya ve Sırbistan'ı daha batıya gidebilmek için transit ülkeler olarak kullanıyor. BM verilerine göre günlük ortalama 3 bin sığınmacı Makedonya'dan Sırbistan'a, Sırbistan'dan Macaristan'a geçiyor. Mayıs ayında günlük geçişlerin 200 civarında olduğu belirtiliyor.  Makedonya'nın güneyindeki Gevgeli tren istasyonuna gelen sığınmacılar, buradan trenlerle Sırbistan sınırına, oradan da yürüyerek Sırbistan'a geçiyor. Sırbistan üzerinden Macaristan sınırına gelen sığınmacılar, buradan kaçak yollardan Macaristan'a geçiyor. Sırbistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı İvitsa Daçiç, 2015 yılı içerisinde 120 binden fazla sığınmacının Sırbistan topraklarından geçtiğini ve bunlardan sadece 500'ünün sığınma talebinde bulunduğunu açıkladı. 

Macaristan AB'ye açılan kapı 

Sığınmacılar, Avrupa Birliği üyesi Macaristan'ı AB'ye açılan kapı olarak görüyor. Macaristan Göçmenlik Ofisi'nden yapılan açıklamaya göre 2015 yılı başından bu yana ülkeye giren sığınmacıların sayısı 169 bin 337'ye ulaştı. 

Sığınmacı akınını engellemek isteyen Macaristan hükümeti, Sırbistan sınırına 4 metre yüksekliğinde ve 175 kilometre uzunluğunde tel çit çekme işlemlerini hızlandırdı. AB üyesi ülkelerin eleştirilerine maruz kalan ve artan sığınmacıları kontrol edemeyen hükümet, Almanya ve Avusturya hükümetlerinin ortak girişimiyle sığınmacıların geçişine 4 günlüğüne izin verdi. Bu süreçte yaklaşık 20 bin sığınmacı Avusturya üzerinden Almanya'ya geçti. 

Sığınmacılar, Macaristan üzerinden Avusturya'ya, buradan da Almanya'ya geçmek istiyor. Budapeşte'den otobüs ve trenlerle Viyana'ya getirilen ve buradan Münih'e gönderilen sığınmacıların yolculuğu, 4'üncü günün sonunda sona erdi. Sınırdaki kontroller yeniden artırıldı. 

Sadece 6-9 Eylül arasında yaklaşık 20 bin sığınmacı, Avusturya üzerinden Almanya'nın Münih kentine geçti. Bu süreçte Avusturya'ya sadece 80 sığınmacı iltica başvurusunda bulundu. Ülkeye yıl başından bu yana kaçak yollardan girerek sığınma talebinde bulunanların sayısının 25 bine ulaştığı ve bu sayının yıl sonuna kadar 60 bine çıkması bekleniyor. 

Mültecilerin hedefinde Almanya var

Sığınmacıların en fazla gitmek istediği ülkelerin başında Almanya geliyor. Almanya, bu yıl sonuna kadar 800 bin sığınmacı almayı planladığını açıklamıştı. Son bir hafta içerisinde Almanya'ya 30 binin üzerinde sığınmacı geçiş yaptı. Almanya İçişleri Bakanlığı, Ocak-Temmuz 2015 tarihleri arasında ülkeye 218 bin 221 iltica başvurusu yapıldığını bildirdi. 

Avrupa, sığınmacı sorununa bir an evvel çözüm bulmak istiyor ancak Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler arasında sığınmacı sorunun nasıl çözüleceği konusunda mutabakat bulunmuyor. Almanya, Fransa ve Avusturya, sığınmacıların üye ülkelere adil bir şekilde dağılımını öngören zorunlu kota sisteminde ısrar ederken, Macaristan, Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Polonya gibi ülkeler zorunlu kota sistemini reddediyor. 

AB, Doğu Avrupa'yı iknaya çalışıyor 

Almanya ile AB'nin dönem Başkanı Lüksemburg'un Dışişleri Bakanları, Birliğin masaya getirdiği yeni mülteci krizi planını kabul etmeyen Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya ve Slovakya ile görüşecek. Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'da gerçekleştirilecek olan toplantıda Avrupa Komisyonu'nun hafta başında açıkladığı 120 bin ilave mülteci kotasının AB ülkeleri arasında paylaştırılması teklifi görüşülecek. Avrupa Komisyonu bu planın bağlayıcı olmasını istiyor ve ülkelerin büyüklükleriyle orantılı sayıda mülteciyi kabul etmesini talep ediyor. Ancak 'Vişegrad dörtlüsü' olarak da bilinen Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Macaristan ve Polonya planı reddediyor. Özellikle Almanya ve İngiltere'ye ulaşmak isteyen mültecilerin kullandığı yolun üzerinde bulunan Macaristan'ın göçmen politikası da sertleşmiş durumda. Başbakan Victor Orban hükümeti, giderek artan mülteci akınına karşı güney sınırını koruyabilmek için orduyu tatbikata çağırdı.Orban geçen hafta yaptığı açıklamalarda da "Sığınmacılar Hristiyan kökleri tehdit ediyor" demişti. Prag'daki toplantı öncesinde Çek Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada amacın "Farklı görüşlerin oluştuğu AB'ye üye ülkelerle karşılıkla ortak anlayış zemini aranması" olduğu ifade edildi.

ABD, 10 bin Suriyeli sığınmacıyı kabul edecek 

Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, günlük basın brifinginde, ABD Başkanı Barack Obama'nın, ekibine, 1 Ekim'de başlayacak gelecek mali yılda ülkeye kabul edilecek Suriyelilerin sayısının önemli boyutta artırılması talimatı verdiğini söyledi. Suriye'den bu yıl sonuna kadar ülkeye kabul edilen sığınmacı sayısını bin 800'e çıkarmayı planlayan ABD yönetimi, Avrupa'daki sığınmacı krizinin çözümüne katkıda bulunmak için daha fazlasını yapması gerektiği yönünde insan hakları grupları ve çeşitli çevrelerin baskısına maruz kalıyordu. Sözcü Earnest, Obama'nın ABD'ye kabul edilecek Suriyeli sığınmacı sayısının 6'ya katlanmasını öngören bu yeni adımının, ABD'nin yıllık kabul ettiği 70 bin sığınmacı sayısının da artırılacağı anlamına geldiğini kaydetti. Earnest,ABD'nin Ortadoğu ve dünyadaki diğer ülkeleri de Suriyeli sığınmacıları kabul etme niyetlerini artırmaya teşvik edeceğini belirtti.

Milyonlarca Suriyeli daha Avrupa'ya göç edebilir

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Ortadoğu ve Kuzey Afrika direktörü Peter Salama, savaşın sonlanmaması durumunda milyonlarca Suriyelinin daha göç etmek zorunda kalabileceğini ve Avrupa'ya yol alabileceğini belirtti. Salama, "Suriye'den ayrılan milyonlarca göçmen olabilir ve bunlar eninde sonunda Avrupa Birliği ve ötesine gidebilir" dedi. Salama, Suriye'de 8 milyon insanın evinden olduğunu sözlerine ekledi.