Dünya 'Rodeo' alanı haline geldi

Özlem Ermiş Beyhan

Dünya O'na göre bir 'Rodeo alanı'na dönmüş durumda. Sony Eurasia Genel Müdürü Mohsen Noohi, bu ortamda şirket yöneticilerinin "en iyiyi umması ama en kötüye de hazırlıklı olması gerektiğini" vurguluyor. Noohi Türkiye'nin potansiyeline ise çok güveniyor, "Türkiye her zaman kendini çok çabuk toparlar" diyor.

2002 yılından beri Sony Eurasia'nın tepe yöneticisi olan Mohsen Noohi, kendisini bir 'İstanbullu' olarak tanımlayacak kadar bu topraklara yakın hissediyor. Noohi Türkiye'deki yönetimi sırasında şirketin karını 6 kat artırma başarısı göstermiş. 2012'nin ise zor bir yıl olacağını düşünüyor.

Baktığım her yön bulanık, artıkbüyüme gelişmekte olan ülkelerde

"Bugün, baktığım her yön bulanık" diyen Noohi 2012 ile ilgili öngörülerini şöyle sıralıyor: "Bundan önce gelişmiş pazarlar istikrarını korurdu; ne var ki, beklenmedik olayların baş göstermeye başlamasıyla birlikte dünya, "Rodeo Tarzı" diye isimlendirdiğim bir alan haline geldi. Günümüzün hızla değişen ekonomik düzeni yüzünden, GSYİH büyümenin kaynağı artık sanayileşmiş dünyada tüketime yol açan, bunun sonucunda da ürünlerin gelişmekte olan ülkelerde üretilmesini gerektiren Batı ülkeleri için kolay kredi temeli üzerine oturtulamaz. Artık büyümenin ana kaynağını gelişmekte olan ülkeler oluşturuyor. Gelişmekte olan bu ülkelerin genç kuşak tüketicileri, gerekli enerji ve beceri ile girişimciliği mümkün kılıyor. Dünya çapındaki GSYİH büyümesinin yüzde 3.2 olması bekleniyor. Ancak belki de Avrupa’da yüzde 4 ila 5."

Gençler ve orta sınıf itici güç TL'nin değer kaybı olumsuz etkiler

Noohi, Türkiye ile ilgili ise oldukça iyimser. "Türkiye de dünyadaki diğer ülkeler gibi zorluklarla karşılaşacak. Ancak, Türklerin kendini hızla toparlayabilme yeteneğine sahip bir halk olduğuna inanıyorum. Anlayacağınız bu konuda çok iyimserim" diyor.

Türkiye'nin, büyüyen, dinamik ve iyi eğitimli, en son teknoloji ve trendlere ilgi duyan genç bir kitleye, ayrıca gittikçe artan satın alma gücüyle belirgin oranda büyüme kaydeden bir orta sınıfa sahip olduğunu düşünüyor. "Bu, katma değerli girdiyi ve tüketimi artıracak. Türkiye aynı zamanda Avrupa’ya kıyasla daha iyi ve daha sağlam finansal sistemlere de sahip" diyor. Türkiye ekonomisinde enflasyon kaynaklı kaygıları da yok değil. "Türk Lirası değer kaybediyor. Türk Lirası’nın değer kaybının uzun süre devam etmesinin enflasyon üzerinde de etkileri olacaktır. Artan enflasyon ise şirketlerin maliyet yapılarını olumsuz yönde etkileyecek. Bu paralelde insanların ve şirketlerin teknoloji yatırımlarını ertelemesinin gerek toplum gerekse Türkiye ekonomisinin büyümesi üzerinde daha geniş etkileri olacağına şüphe yok" diyor. Genel Müdür Noohi, tüketici elektroniğinde pazarın hızla büyüdüğünü vurgulayarak şöyle devam ediyor: "Sony olarak 2002 yılından bu yana yüzde 700 büyüdük ve 2013 yılında perakendede 1 milyar euroluk bir şirket olma hedefimiz doğrultusunda ilerliyoruz."

Bir caz grubuna benziyoruz yaratıcılığı hep destekleriz

"Hayat eskiden olduğundan daha da zor" diyen Noohi, Sony olarak bu dönemde maliyetleri düşürdüklerini, rekabet güçlerini artırdıklarını ve daha da önemlisi, ortakları ve tüketiciler ile ilişkilerini güçlendirdiklerini anlatıyor.  Noohi şöyle devam ediyor: "Zorlu zamanları fırsat olarak değerlendirip, yeniliklerimizi kullanmak suretiyle performans bakımından rakiplerimizin önüne geçiyoruz..

Kurucularımızdan Akio Morita "Sanayideki ana etken yaratıcılıktır" demiş. Hangi sektörde olursanız olun, yaratıcı olmanız gerekiyor. Sony’de çalışmaya başladığımdan bu yana, ki bu yaklaşık 30 yıl gibi bir süredir, ekibimizin bir caz grubuna benzediğini düşünmüşümdür. Tıpkı bir caz grubunun o anda, kendisini çevreleyen uyaranlar ve içindeki duygulardan ilham alarak müzik yaratmasında olduğu gibi, çalışanlarımız da işlerinde doğaçlama yapabiliyor. Bu duygu ve yakalanan başarı, kişinin kalbinde yaratıcı olmasını gerektirir. Fun@Work, yani işte eğlence, yaratıcılığı kamçılayan bir faktör. Sony olarak, yeniliği daima teşvik ediyoruz."

Noohi Türkiye'de özellikle orta sınıf ve gençlerin yer aldığı pazarın büyüdüğünü vurguluyor ve 2012 stratejilerine dair bazı ipuçları veriyor: "2012 yılında, kendimizi pazarın ihtiyaçları doğrultusunda yeniden şekillendirmeye devam edecek, varlıklarımıza, yani ürünlerimize, markamıza ve çalışanlarımıza yatırım yapmayı sürdüreceğiz. Günümüz tüketicisinin daha fazla kullanım kolaylığı ve her yere taşınabilir, her an paylaşıma açık ve bağlantı halinde olmak ve yeni deneyimlerin getirdiği heyecanı yaşamak istediğini biliyoruz. Tüketicilerin eğilim ve beklentileri bizlerin geleceğine yön çizmeye devam edecek. Hayallerini gerçekleştirmeleri için yardımcı olabilmek adına onları büyük bir dikkatle izliyor olacağız Türkiye hızla büyüyor ve bu büyümeye paralel olarak, orta sınıf, gençler ve kadınların yer aldığı pazar da büyüyor."

Avupa'nın Web desteği İstanbul'dan sağlanıyor

"Sony’nin Türkiye’deki çalışmalarına bakarsanız, tek bir çatı altında iki farklı operasyonumuz bulunduğunu görürsünüz. Bunlardan ilki, tüketici elektroniği ve dizüstü bilgisayarların yanı sıra profesyonel elektronik ürünler ile müzik ve filmlerin pazarlaması ve satışını gerçekleştirdiğimiz satış ve pazarlama iş kolu; diğeri ise İstanbul’da bulunan 130 yazılım web tasarımcısının çalıştığı ve tüm Avrupa ile Uzakdoğu’nun bazı bölgelerinde bulunan Sony şirketlerine hizmet veren IT & Web tasarım destek bölümü. Bunun yanı sıra, LCD TV modelleri üretmek üzere Grundig ile birlikte gerçekleştirdiğimiz işbirliği sayesinde Türkiye’ye üretim işleri de getirdik. DEİK Türk-Japon İş Konseyi yönetim kurulu üyesi olarak, şirketleri Türkiye’ye yatırım yapmaları yönünde cesaretlendiriyorum. Londra, Tokyo ve İstanbul’da gerçekleştirilen çeşitli etkinliklerde, Sony'nin başarısını anlatarak ve bu konuda sunumlar yaparak diğer şirketlere Türkiye’de başarılı olabileceklerini gösteriyorum."

55.5 milyon kişi PS oynuyor Türkçe oyun geliştiriyoruz

+ Sony 2010 yılında pazarın üzerinde bir büyüme gerçekleştirdi. Kameralarında yüzde 69, dijital fotoğraf makinelerinde yüzde 24, taşınabilir medya oynatıcılarda yüzde 23,5, taşınabilir bilgisayarlarda yüzde 10, PTV/FLAT’ta yüzde 11 ve PlayStation’da yüzde 83 pazar payı olmak üzere ana kategorilerde pazar lideriyiz.

+ PlayStation®3 (PS3®) bilgisayar eğlence sisteminin dünya çapındaki toplam satışı 55,5 milyon birime ulaştı. 2011 yılında, Killzone®3, inFamous 2, Resistance®3 ve Uncharted®3: Drake’s Deception olmak üzere, çok önemli dört 3D oyunu Türkçe olarak piyasaya sürdük ve yenileri de geliyor. Örneğin, yeni bir oyun için, Okan Yalabık, Ege Aydan ve Ceyda Düvenci gibi çok ünlü ve önemli aktör, aktris ve dublaj sanatçıları ile birlikte çalıştık.

+ Dizüstü bilgisayar segmentinde ise, son üç yıl içinde, dizüstü bilgisayar pazarı iki kat büyürken Sony VAIO satışları altıya katlandı. VAIO ile pazar payımız bugün itibariyle yüzde 11’i aşarak dünya çapında en yüksek oranlardan birine ulaştı.

+ Sony Ericsson’un satın alınması ile, televizyon, dizüstü bilgisayar, tablet bilgisayar ve cep telefonlarını içine alan "dört ekran strateji"mizi de geliştirmiş olacağız. Bu dört kategorinin tümünde sadece cihaz değil PlayStation Network ve Sony Entertainment Network üzerinden içerik de satmayı amaçlıyoruz.

BRIC kısaltmasına Türkiye'yi ekledim, TEBRİK diye okuyorum

Mohsen Noohi, Türkiye'nin ekonominin yükselen güçleri BRIC ülkeri arasında yer alması gerektiğini düşünüyor. Bu görüşü Sony içinde de savunduğunu alnatan Noohi şöyle devam ediyor: "Türkiye muazzam bir büyüme potansiyeline sahip. Yükselen piyasalar, büyük şirketlere iyimserliklerini korumaları için harika sebepler sunuyor. BRIC ülkeleri şirketin yatırımlarının büyük kısmını kaptı ve büyüme yarattı. Artık Türkiye de bu listeye girmeyi hak ediyor. Son 5 yıldır, BRIC kısaltmasının başına  "T" harfini ekliyorum. TBRIC olan sözcüğü "TEBRİK" diye okuyorum. Sony içinde de bunu savunuyorum. Bunun sonucunda da Sony içinde Türkiye’ye daha fazla dikkat çekmeyi başardık. Benim için Türkiye sadece gelişmekte olan değil aynı zamanda ilginç bir ülke. Şirketlerin, gerek fiziki üretim gerekse de katma değerli hizmetler için Türkiye’den yararlanmaları gerektiğine inanıyorum, ki bunlar da bugün Meksika ve Hindistan’ın Amerika Birleşik Devletleri için oynadığı roller."

Büyüyen orta sınıf heyecan veriyor

Sizi en çok heyecanlandıran ekonomik gelişme, trend nedir?

Dünyada büyüyen orta sınıf, sürdürülebilirlik kavramının giderek daha iyi anlaşılması, yeni yeni ülkelerin önem kazanması, gençlerin artan demokratik ihtiyaçları ve "%99" olarak adlandırılan kesimin ihtiyaçlarına daha fazla eğilinmesi. Teknoloji ve yakınlaşmanın hızı.

Geçtiğimiz yıl bir yönetici olmanın en zor tarafı neydi?

11 Mart'ta, Japonya’nın kuzeyinde meydana gelen yıkıcı Tohoku Depremi ve tsunaminin ardından, 23 Ekim'de de Türkiye’nin doğusunda, Van’da, 7,2 büyüklüğünde yıkıcı bir deprem yaşadık. Her ne kadar operasyonlar normal seyrinde devam etmiş ve ürün tedariki ile hizmetler ciddi şekilde etkilenmemiş olsa da, bu iki büyük doğal afet aslında karşılaştığımız en büyük zorluklardı.

Küresel ölçekte karşı karşıya kaldığımız diğer sorunlar arasında, Tayland’da yaşanan sel felaketi, TL’de yaşanan değer kaybı ve Japon Yeni’nin aşırı değerlenmesi ile siber saldırıları da sayabilirim. Ancak, yaşanan her krizi değerlendirerek bir adım daha atarak ileri seviyelere ulaşmada fırsat olarak kullandığımızı söyleyebilirim. Ağ hizmetlerimiz yeniden devreye girer girmez kullanıcıların faaliyetlerinin yüzde 90’ı yeniden başladı.

 "2012’de mutlaka yapacağım" dediğiniz bir şey var mı?

Tenis oynuyorum, dolayısıyla yapacaklarım arasında bu da hep olacak. Ayrıca, çocuklarımla daha fazla zaman geçireceğim.