Dünya, dijital cüzdana bakıyor
Kredi kartını Amerikalılar icat etti ama Türkler onları geçti. Dünyanın ilk ulusal dijital cüzdanını bir teknoloji şirketi değil Türk bankaları çıkarttı. 2013'te BKM dijital cüzdana sadece Avrupa, Amerika yolu değil Asya da gözüktü.
YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Ece CEYHUN
İSTANBUL - Dijital cüzdan için Bankalararası Kart Merkezi'nin (BKM) dijital cüzdanı Avrupa'da hem Alman hem de İspanyol bankalarının ilgisini çekerken Endonezya'dan "Gelin bizim dijital cüzdanımızı da siz yapın" teklifi geldi. Türkiye'nin kartlı ödeme sistemleri teknoloji hizmeti veren tüm ortakları ile Dubai'ye de çıkartma yapmaya hazırlanıyor. Dubai'de bu yıl Türkiye onur konuğu olacak. Türk bankalarının NFC (Near Field Communication) ve Mobil uygulamalarını dinlemeye ise dünyanın en büyük bankalarının temsilcileri İstanbul'a dinlemeye gelecek.
Çinliler ise Türkiye'nin bundan 2007'de uygulamaya aldığı Chip&Pin teknolojisindeki deneyimleri için BKM'nin kapısını çaldı. Dünyada ulusal ilk dijital cüzdanı Türkler çıkarttı. Aslında bu tür yenilikleri hisseleri Nasdaq ya da Wall Street'te işlem gören dünya devi bir teknoloji firmasının çıkartması bekleniyordu. Ne de olsa kredi kartı denen plastik de Amerika'da keşfedilmişti. Ama Türkler burada elini çabuk tuttu. İşin bir ilginç tarafı da dijital cüzdanı çıkartan şirket, bir teknoloji firması değil Türk Bankalarının ortak kurumuydu.
BKM tarafından çıkartılan dijital cüzdan (BKM Express) bugün 10 bankanın kartı tarafından desteklenirken üye işyeri sayısı ve kullanıcısı her geçen gün artıyor. BKM'nin kapısında da "Bize dijital cüzdanı anlatır mısınız?" diyen ülke sayısı da artıyor. Türkiye, dijital cüzdan ile yurt dışına know how ihraç etmeye hazırlanıyor. Bankalararası Kart Merkezi Genel Müdürü Dr. Soner Canko, Türk kartlı ödemeler sisteminin dijital cüzdanı çıkartmasının dünyada çok hızlı yankı bulduğunu söyledi. Canko," Dijital cüzdanı çıkarttığımızı öğrenenler için ilk defa bir ülkede bankaların kurduğu bir kurumun yapıyor olması ilginç geldi" bilgisini paylaştı. Canko ayrıca 2013'te BKM olarak NFC, Chip&Pin ve dijital cüzdan deneyimlerini dünyanın dört bir yanından gelen heyetlere anlatmaya devam edeceklerini vurguladı. 2023 nakitsiz toplum hedefi için çalışmaya devam ettiklerini ve "BayBaynakit" iletişim kampanyalarına yine bu yıl hız vereceklerini ifade eden Soner Canko, "2013'te yepyeni bir iletişim kampanyası ile "BayBaynakit" mesajlarımızı güçlendireceğiz. 29 Ekim 2023'e kadar 1 TL daha az nakit kullanılsın diye çalışacağız" dedi. Soner Canko ile projeleri, tüketicilerin eğilimlerini ve herkesin söyleyecek bir lafı olduğu kart dünyasını konuştuk. Kart kullanıcısı aslında arkadaki hizmeti istiyor Soner Canko, kart kullanıcısının alışkanlıklarını ve taleplerini anlatırken kendi deneyimlerinden de örnekler verdi. 8 yıl boyunca bir kamu bankasının kart operasyonlarının başında olan Canko, "Türkiye'nin en ucuz kredi kartlarını üstelik taksitli ve sadakat özellikli kredi kartını verdik. Üstelik az reklam yaptık. Ucuz olsun diye en düşük kredi kartı faizini uyguladık. Satışlarımız hiç artmadı. Çünkü kart kullanıcısı kartı değil arkasındaki hizmeti istiyor. Havaalanında indirimli otopark imkanı, puan toplamak ya da uçuş mili biriktirmek istiyor" diye konuştu.
Türkiye'de alışveriş çılgınlığı yok
Canko, "Hiçbir zaman şuursuzca bir iyimserliğe kapılmamamız, hep temkinli olmamız lazım. 2001'i unutmamız lazım. Ondan dolayı da verilere bakarken acaba Türkiye'de bir tüketim çılgınlığı var mı? Diye daha dikkatli bakıyoruz. Bizdeki veriler onu göstermiyor. Ben özellikle kartlı ödeme sistemlerindeki verilere baktığım zaman 2008 sonrasındaki dönemde bir tüketim patlaması falan yaşanmadığını görüyorum" diyor. İşe biraz da tam tersi cepheden bakılması gerektiğine de işaret eden Canko, 2008 krizinde Avrupa'nın bu kadar hızlı frene asılmasında hem kartlı ödeme sistemlerinin yarattığı hava yastığının hem de taksit gibi bireylerin ödemelerini vadeye yayma opsiyonu olmamasının etkisinin büyük olduğuna inanıyor.
Cebimde kart çok ama herkese 2 kart tavsiye ediyorum
BKM Genel Müdürü olarak Dr. Soner Canko her bankanın kredi kartını ya da teknolojik atılımlarını deneyimlemek için kullanıyor. Onun için Canko ile ilgili merak edilen konuların başında cüzdanındaki kart sayısı geliyor. Canko'nun cevabı net: "Mesleğimden dolayı benim cebimde çok kartım var ama ben herkese iki kredi kartı tavsiye ediyorum. Fazlasına gerek yok diyorum" Peki yeni tanıştığı birisi mesleğinizi öğrenince nasıl tepkiler alıyorsunuz dediğimizde espriyle Canko, "Çok zor. Cebinde kartı olan herkes benim işimi benden daha iyi biliyor" diyor ve Türkiye kredi kartlarıyla yeni tanıştığı dönemde başına gelen ve daha sonra herkesin kulağına küpe olmasını istediği bir anısını paylaşıyor: "Zaman zaman bizim üzüldüğümüz ve hayal kırıklığı yaşadığımız anlar da olmuyor değil. İlk kredi kartı çıkardığımız bir bankada personelimize de dağıttık. Çok sevdiğimiz güvenlikçi bir arkadaşımız kuyumcuya giderek eşine bir bilezik almış. Çünkü ona göre verilen kart kendisine açılan sınırsız bir limit. Ödeme tarihi geldiğinde ödeyemiyor. Ertesi ay borçlanma derken çok sevdiğimiz ağabeyimizin kredi kartı borcu oluşmuş…. Nasıl oldu derken "Bilemedim böyle olacağını.. Karıma yıllarca sonra ilk defa bir jest yaptığımı sandım. İlk defa koluna bir
bilezik taktım dediğinde çok üzüldük. İmece usulü toparlandık o borcu kapattık. Çok hassas bir iş. Bizim işimiz tüketim pompalama işi değil, kart kullanıcısını bilinçlendirirken yönlendirme işi. Nasıl bazı ürünlerin reklamlarında sorumlu olarak tüketin derler, biz de işimizi bu ağır sorumlulukla yapıyoruz."
Uzakdoğu kart pazarı da hızlı gelişiyor
Türkiye'nin dünyada kart kullanımı ile ilgili çok özel bir yeri var. Amerika kredi kartının icat edildiği American Express, Diners gibi markalarla başlayan bir pazar olmasına rağmen bu üstünlüğünü teknolojik olarak sürdüremiyor. Amerika daha Chip &Pin'e önümüzdeki yıllarda geçmeyi düşünüyor. Avrupa'da ise ağırlıklı olarak kredi kartı yerine banka kartı kullanılıyor. Büyük ulusal markaların olduğu Avrupa'da uluslararası büyük markaların etkisine son 5-10 yılda girdi. Uzakdoğu daha da ilginç. Gelişen teknoloji ile beraber en hızla adapte olan en hızlı gelişen pazarlar Uzakdoğu'da. Kore, Japonya, Tayvan, Hong Kong, Singapur, kart kullanımının yüksek seviyede seyrettiği yüksek kart teknolojilerinin kullanıldığı pazarlar haline geldi.
25 yılda en inovatif pazar haline geldik
Türkiye'de 75 milyon nüfusun cebinde yaklaşık 150 milyon kart var. Dünyanın en hızlı büyüyen kart pazarlarından biri haline geldik. Bunu yaparken de yüksek teknoloji kullanmayı ihmal etmedik. Bir yandan en son model POS'larımızı ve ATM'lerimizi aldık. Bundan 25 yıl evvel vadesiz ya da vadeli mevduat hesabı dışında bir bireyin banka ile hiçbir işi olamazdı. Birey olarak çek alamazdınız, taşıt ya da konut kredisi almanız hayaldi. Bu ülke 1988 yılından beri bireysel bankacılık alanında dünyanın en inovatif pazarlardan biri haline geldi.
POS'ta Avrupa'nın en büyük pazarıyız
POS'ta Avrupa'nın en büyük pazarıyız
Türkiye'nin Avrupa'da bir numaralı olduğu konu POS penetrasyonu. POS'ta Avrupa'nın en büyük pazarıyız. Bütün bunları yaparken güvenliği hiçbir zaman elden bırakmadık. Chip&Pin 2007'den beri devrede. İnternette güvenli alışveriş için önce 3D Secure (3 Boyutlu Güvenlik) şimdi BKM Express kullanan bir pazar olduk. Zaten dünyanın bir süreden beri gözü üzerimizdeydi. 2008'den bu yana 10 ayrı bankamız, 10 ayrı NFC çözümü tanıttı. Artık küreselleşen dünyada bir inovasyon yaptığınızda Türkiye sınırları içinde kalmıyor. BKM Express'te de bunu yaşadık.
Endonezya hem danışmanımız ol, hem de ihaleye katıl dedi
BKM Express'i çıkarttık dediğimiz andan itibaren dünya bizi takip etmeye başladı. Almanya ile yakın bir ilişkimiz vardı. Alman Bankalar Birliği ile ilişkimizi Express özelinde bilgi alışverişine çevirdik. İspanya'nın en büyük özel bankaları bizimle temas edip çözümün sektörel detaylarını almak istediler. Endonezya'dan bir heyet geldi. Endonezyalı bankalara yaptıklarımızı anlattık. Endonezya ulusal alt yapı için büyük bir yatırıma kalkışıyor. Geçen hafta Endonezya'da yapacakları ihaleye bizi de davet ettiler.
Türkiye, Dibai'de onur konuğu olacak
Geçtiğimiz sene Abu Dhabi'de yapılan bir toplantıya katıldık ve Türkiye'nin ödeme sistemlerinde yaptıklarını anlattık. Bu yıl mayıs ayında kartlı ödeme sektöründe yazılım donanım üreten firmalarla Dubai'ye fuara gidiyoruz ve Türkiye onur konuğu olacak. Aynı organizasyonu ekimde İstanbul'da yapacağız. Körfez Bölgesi ve tüm komşu ülkelerden konuklarımızı İstanbul'da ağırlayacağız. Dünyanın tüm ülkelerinden üyesi olan Sony'nin başkanlığını yaptığı NFC Forum'a geçen yıl üye olduk ve Tokyo'daki toplantılarına katıldık. Şimdi 2013'te NFC Forum, Türkiye'de yapılacak. NFC Forum'un dünyanın çeşitli yerlerinden gelecek 200 delegesi Türkiye'ye gelecek ve bankaların NFC uygulamalarını yerinde görecekler. Onları cepte telefonları ile ödeme yaparak kahve almaya götüreceğiz, Beşiktaş'tan vapura bindirip Üsküdar'a götüreceğiz ve çeşitli NFC ödemeler yaptıracağız.
Çinlilere Chip&Pin'de dikkat edilecek noktaları anlattık
Çinlilere Chip&Pin'de dikkat edilecek noktaları anlattık
Yine geçen sene Asya Pasifik'in en büyük kartlı ödeme organizasyonu APSCA'da Türkiye'nin Chip&Pin geçişini anlattık.
Uzak Doğu ülkelerinin de Chip&Pin'e geçme konusunda aynı Amerika gibi tereddütleri var. Biz, güçlü yanlarımızı ve geçişte dikkat edilmesi gereken konuları paylaştık. Dünyaya şu anda biz Türkiye'den know how ihraç etme noktasına geldik. Hem gelen yabancılara hem de temsil ettiğimiz noktalarda Türkiye'yi anlatıyoruz. Ocak-Haziran döneminde dünyanın dört bir yanında fuarlar var. Shangay, Londra, Barcelona, Seul ve San Francisco'da Mobile World, ulaşım kongresi, NFC fuarı gibi organizasyonlarda tecrübelerimizi anlatacağız. Merkezi Paris'te bulunan EFMA Avrupa'da bir kart komisyonu kurdu. İnovasyonları takip eden tecrübeyi paylaşan bu komisyona Türkiye'den BKM ve Bankalarımızı davet ettiler. Dünyanın en büyüklerinden pymnts.com'un inovasyon projesine katılıyoruz ödülle dönmek istiyoruz. Baktığınız zaman ödeme sistemlerimiz dünyanın Türkiye'yi tanıdığı birkaç sektörden biri haline geldi. Artık bir inovasyon çıktığında şaşırmıyorlar tecrübemizi öğrenmek istiyorlar.
Harcamaların içinde kartlı ödemelerin payı yüzde 35
2012 sonu itibariyle Türkiye'de kart sayısı 146 milyona ulaştı. Bu sayının 92 milyonu banka kartı, 54 milyonu kredi kartı. Son 5 senede kredi kartlarıyla alışveriş ortalaması yüzde 22 büyürken banka kartları ile alışverişler yüzde 51 arttı. Yine 2002 yılında Türkiye'deki toplam hane halkının harcamalarının içinde kartlı ödemelerin payı yüzde 9'du 2008'de yüzde 26'ya, 2011'de yüzde 30'a çıktı. 2012'yi yüzde 35 ile tarihi zirvede kapatıyoruz.
Her 4 TL'lik alışverişin 1 TL'si taksitli
Türkiye'deki tercih edilen EFT, havale ve çek gibi ödeme yöntemlerine bakıldığında kartlı ödemelerin yüzde 93 ile dominant bir noktaya geldiğini görüyoruz. İşlem adedi açısından bakıldığında Türkiye'de 2011 de 2.6 milyon adet ödeme işlemi olmuş. Türkiye de bunun yüzde 93'ü kartlı ödemelerden geçmiş. 2012'de her 4 TL'lik alışverişin 1 TL'si taksitli alışverişe harcanmış. Taksitte o anlamda anormal bir gidişat yok. Bazen taksitteki artış borç stokunu artıyor deniyor ancak bir yönüyle taksit sıfır faizli bir finansman imkanı, diğer yönüyle gelecek dönemlere dengeli olarak yansıyan kontrollü
büyüyen bir borç yükü.
Baybaynakit daha çok vurgulanacak
Baybaynakit daha çok vurgulanacak
Esas amacımız 2023'e kadar nakit dolaşımını minimize, kart kullanımını maksimize etmek. Banka kartını bunun için çok önemsiyoruz. 2023 nakitsiz toplum vizyonumuzda hiçbir gerileme yok. baybaynakit. com 2013'te yeniden canlandıracağız.
2011 de huysuz keklik karakteri ile başladığımız BayBaynakit iletişimimizi 2013'te yepyeni bir iletişim kampanyası ile 2. vitese takacağız. 29 Ekim 2023'e kadar 1 TL daha az nakit kullanılsın diye çalışacağız. Nakit kaybolur, çalınır, kontrolü zordur. Sahtesi vardır. Elden ele dolaşır, hijyen değildir, çekmesi zahmetlidir. Banka kartı şifrelidir, çalınmaz, bozuk para derdi yoktur, sahtesi olmaz, hijyeniktir, size özeldir diyoruz.
Kart kullanıcısı daha bilinçli olmalı
Bankalararası Kart Merkezi, kredi kartı ile banka kartı kullanımının artmasını isterken tüketicinin de iki kartın farkını bilerek kullanmasını istiyor. Soner Canko, çağrı merkezlerimizde 30 binin üzerinde müşteri temsilcisinin çalıştığını ve büyük çoğunluğunun kartlara hizmet verdiğini belirtti. Canko, "Bu gençlerin en çok cevap verdikleri sorunun başında kart ücretleri var. 54 milyon kartı 27 milyon kişi kullanıyor. Kredi Kartlarının yıllık aidatları her gündeme geldiğinde bankalarında, kart kullanıcılarının ve banka çalışanlarının da zararlı çıktığını düşünüyorum" diyor. Kart kullanıcısının artık daha bilinçli olması gerektiği hangi bankadan hangi ürünü daha avantajlı alabileceğine iyi bakması gerektiğini vurgulayan Canko, "Kartbilinci.com diye bir site kurduk. Kart ücretinin arkasında ne yattığını güvenli kullanım için yapılması gerekenleri banka ve kredi kartı konusunda kullanıcıların ayrıştırma yapması gerektiğini anlatıyoruz. BDDK'nın web sitesinde bankaların masraf ve komisyonları yazıyor. Bankaların kendi web sitesinde yazıyor. Ücretsiz ya da çok düşük ücretle bir çok banka kart veriyor. Türkiye'de bütün kartlar pahalı diye bir şey yok" dedi. Canko, hiçbir zaman kullanıcılara çok kartınız olsun tavsiyesi yapılmadığına işaret ederek şöyle devam etti: "Karttan nakit avans çekin demiyoruz, borçlanın çok alışveriş yapın ve kredilendirin demiyoruz. Tam aksine kart borçlanma değil ödeme aracı, uzun vadeli borçlanma ihtiyacınız varsa tüketici kredisi çekin diyoruz. Taksit imkanını değerlendirin ama aylık ödeme miktarınızı aşmadan planlayın diyoruz."