Dünya yılda 225 milyon ton et tüketiyor!

EVRİM KÜÇÜK

DIŞ HABERLER - Dünyanın et tüketimi giderek artıyor. Özellikle gelir düzeyindeki artışa paralel olarak gelişmekte olan ülkelerin talebinin büyümesi ve artan nüfusun yardımıyla küresel et pazarında geçtiğimiz yıl satış hacmi yüzde 3 büyüme gösterdi. 2014'te dünya 225 milyon ton taze et tüketti.

Tüketici veri grubu Euromonitor International'ın raporuna göre Avrupa ve ABD'de et tüketimi hız keserken, sektörde büyüme gelişmekte olan ülkelerden geldi. Küresel et pazarındaki artışta en büyük pay kümes hayvanlarının oldu. Geçtiğimiz yıl kümes hayvanlarının popüleritesi arttı. Küresel et hacminin yüzde 38'ini oluşturan kümes hayvanları satışları yüzde 4 artarak 85 milyon tona çıktı. Balık tüketimi de kırmızı etten daha hızlı yükseldi. Geçtiğimiz yıl dünya genelinde balık talebi yüzde 4.8 arttı. 

En sert düşüş Yunanistan'da Geçtiğimiz yıl taze et tüketimi en çok düşen ülke, ekonomik durgunluk ve artan et fiyatları nedeniyle Yunanistan oldu. Bu ülkenin taze gıda tüketimi genel olarak yüzde 1.4 azalırken, taze et satışları yüzde 2.1 gerileme gösterdi. Bu ülkeyi Almanya ve Hollanda takip etti. Sağlık endişelerinin arttığı ve sebze ağırlıklı beslenmenin daha çok tercih edilmeye başladığı Avrupa'da et tüketiminin hızını kaybettiği görülüyor. ABD'de dünyada et tüketiminde meydana gelen artış trendinin gerisinde kaldı. Amerikalıların tüketimi yüzde 1 azaldı. ete alternatif arayışı ABD'de yumurta tüketimini ise yüzde 3 artırdı. Euromonitor, yumurtanın kolestrol iddialarından arınmasının da etkisiyle satışlarını genel olarak artıracağı tahmininde bulunuyor. 

Et tüketiminin en hızlı arttığı ülke ise Hindistan oldu. Nüfusun üçte birinin vejeteryan olduğu Hindistan'da geçtiğimiz yıl et tüketimi yüzde 10.3 ile dünyadaki en büyük artışı kaydetti. 2009'dan bu yana Hindistan'da yıllık gelir yüzde 95 artarken, aynı dönem içinde et tüketiminde yüzde 50 artış yaşandı. 

En büyük et pazarı Çin'de et tüketimi ortalama yüzde 3 arttı ancak gelir düzeyindeki artış talebin dengesini değiştirdi. Gelirin artması kırmızı ete ilgiyi artırdı, sığır ve dana eti tüketimi yüzde 5 artarken, genellikle ülkede en popüler et türü olan domuz etine talep artışı yüzde 3'te kaldı. 

Gelişen ülkelerin tüketimi artıyor 

Euromonitor International Taze Gıda Araştırma bölüm başkanı Anastasia Alieva'ya göre, küresel et hacmindeki artışın arkasında itici güç gelir düzeyini arttığı gelişmekte olan ülkeler. Ortadoğu ve Afrika, Doğu Avrupa ve Asya talebin en hızlı arttığı bölgeler oldu. Bu bölgelerde tüketin artmasının gelir artışıyla doğru orantılı olduğunu görüyoruz. Batı Avrupa ve ABD'de ise taze et talebi hız kesti. 

Gelişmiş ülkelerde sağlıklı beslenme konusunda kaygılar insanların daha az et tüketmesine neden oluyor. Birçok batı pazarında geçtiğimiz yıl satışları en çok artan et türü beyaz etti. Tavuk etine ilgi özellikle ABD'de giderek artıyor. 

Dondurulmuş ete talep artıyor 

Tüketimi etkileyen bir diğer faktör de özellikle gelişmiş olan ülkelerde insanların mutfakta zamandan tasarruf etmek amacıyla dondurulmuş ve işlenmiş gıdalara daha fazla yönelmesi. Kuzey Amerika'da, Batı Avrupa'da, Avustralya'da bu tarz ürünler raflarda daha fazla yer alıyor. 

Örneğin ABD'de taze et tüketimi 2009-2014 döneminde kişi başına 5.5 kg azalırken, aynı dönemde dondurulmuş kümes hayvanları tüketimi hacimsel olarak yüzde 10 artış kaydetti. 5 yıllık süre zarfında dondurulmuş kırmızı et tüketimi de yüzde 6 yükseldi. 

Dünyada et fiyatları geriliyor 

Gelecek birkaç ayda et talebinin düşen fiyatlarla destekleneceği tahmin ediliyor. 

Şubat ayında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyatları Endeksi, Şubat ayında koyun ve sığır eti fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle düşmüştü. FAO’dan yapılan açıklamada, "Tahıl ve et ve özelikle de şeker fiyatları gerilerken, süt ve bitkisel yağ fiyatları yükseldi" denilmişti. FAO Et Fiyatları Endeksi şubatta yüzde 1.4 düşerek 187.4 puana geriledi. Uzun zamandır yüksek seyreden et fiyatlarındaki düşüşte dolarının, Brezilya ve Avustralya gibi üretici ülkelerin para birimleri karşısında yükselmesi etkili oldu. 

Küresel üretim de geçtiğimiz yıl arttı 

Dünyada et tüketimi artarken, başta talebin kaynağı olan gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere et üretiminde de artış yaşanıyor. FAO'nun rakamlarına göre, geçtiğimiz yıl et üretimi, 2013'e oranla yüzde 1.1, yani yaklaşık 3 milyon ton artarak 311.6 milyon ton olarak gerçekleşti. 

Et ticareti ise yüzde 2.3'lük artışla 31.6 milyon ton olarak gerçekleşti. Kümes hayvanları, toplam içinde yüzde 43'lük pay ile ticareti en fazla yapılan et türü oldu. Ticarette dağılım kümes hayvanları, büyükbaş hayvan eti, domuz eti ve küçükbaş hayvan eti olarak sıralandı.

OECD-FAO 2014-2023 et pazarı görünümü raporuna göre kentleşme, gelişen ülkelerin değişen beslenme alışkanlıkları, gelir düzeyindeki artış gelecek 10 yılda pazarı büyütecek. Raporda yer alan projeksiyonlar şöyle:

Tüketim artışı sürecek

Kişi başına et tüketimi 2023’de perakende ağırlığına göre ölçüldüğünde 36.3 kg’a yükselecek. Bu, tüketimde şu ana göre 2.4 kg artış anlamına geliyor. tüketimdeki artışın önemli bir kısmı yani yaklaşık yüzde 72’si kümes hayvanlarından gelecek. Kümes hayvanlarını domuz eti, koyun ve büyükbaş hayvan eti takip ediyor. Gelişmiş ülkelerde tüketimde büyüme gelişmekte olan ülkelerden daha yavaş olacak. Ancak projeksiyon döneminin sonunda, kişi başına et tüketimi zengin ülkelerde 69 kg ile gelişmiş ülkelerin iki katı düzeyinde olacak.

Üretim yüzde 19 artacak

2014-2023 döneminde küresel et üretiminin yılda ortalama yüzde 1.6 artması bekleniyor. Yani büyüme, son yedi yılda ortalama yüzde 2.3 olarak gerçekleşen artışın gerisinde kalacak. 2023’te bir önceki 10 yıla oranla yaklaşık yüzde 19 artış yaşanacağı hesaplanıyor. 57.7 milyon ton yeni fazla üretimin içinde gelişen ülkelerin payı 45.1 milyon ton yani yüzde 78 ile gelişmekte olan ülkelerin olacak.

Kümes hayvanları toplam üretimin yarısı olacak

Talepteki tercihlerin etkisiyle, kümes hayvanları 2020’de en büyük et sektörü haline gelecek. Kümes hayvanları eti üretimi 2023’de toplam et üretimi artışının neredeyse yarısını gerçekleştirecek. Koyun eti segmentinde de güçlü büyüme bekleniyor. Son 10 yılda koyun

Ticaret daha yavaş büyüyecek

Et ticaretinin önümüzdeki 10 yılda, önceki 10 yıla göre daha yavaş büyüyeceği tahminleri yapılıyor. Küresel çapta et üretiminin sadece yüzde 10.6’sının ticaretinin yapılacağı hesaplanıyor. En önemli ithalat talebi Asya’dan gelecek. FAO’ya göre, Asya tüm et türlerinde talep artışına en büyük katkıyı yapacak bölge olacak.

Fiyatlarda reel artış beklenmiyor

Et fiyatlarının nominal olarak değerlendirildiğine gelecek 10 yılda yüksek seyretmesi bekleniyor. Yem maliyetleri tarihi olarak en yüksek seviyelerde geziniyor ve enerji, işgücü, su ve arazi gibi diğer girdi masrafl arındaki artışın et fiyatlarını yukarı yönlü destekleyeceği belirtiliyor. Örneğin Pasifik pazarında şu an en yüksek seviyelerinde gezinen büyükbaş hayvan etinin fiyatı 2016’da 4.800 dolar/ton düzeyine çıkacak. Daha sonra arzın artmasıyla fiyatların gerilemesinin mümkün olacağı ifade ediliyor. Söz konusu dönem içinde kümes hayvanları etinin fiyatı, yem fiyatlarındaki artışı takip edecek. 2013 yılına gelinde bu tip etin fiyatının ton başına 1.500 dolara çıkacağı tahmin ediliyor. Reel açıdan ise et fiyatlarının zirveye alıştığı ya da ulaşmakta olduğu belirtiliyor. Bu da fiyatların 2023’de reel olarak gerileyebileceği anlamına geliyor.