Enerji borsasına müjde var

Reuters'ın sorularını yanıtlayan Karahan, "Avrupa'daki büyükborsaların Türkiye'de kurulacak enerji borsasına çok büyükilgisi var. Hem EEX hem Nasdaq çok ciddi şekilde ortak olmakiçin ilgilerini belirttiler. İkisi de EPİAŞ'tan hisse alıp ortakolmak istiyor" dedi.

Doğu Avrupa'da henüz enerjide büyük bir piyasa bulunmadığınıda belirten Karahan, "EEX bu tarafa doğru yayılırsa bütün Kafkasya hatta Ortadoğu'da da etkin hale gelerek Avrupa'nın çokbüyük bir kısmını kapsamış olacak. Bu tabi çok önemli bir şey.Fiyat belirleme fonksiyonunu kendi bünyesinde bulunduracak vebir borsa için çok önemli bir büyüme potansiyeli" dedi.

Nasdaq ve EEX'in aynı anda EPİAŞ'a ortak olma ihtimalindüşük olduğunu ve bu iki şirketin birbiri ile rekabet halindebulunduğunu belirten Karahan, "Bildiğim kadarıyla EEX, TEİAŞ ilebir mutabakat zaptı imzaladı. Bu anlaşma know-how ve işbirliğikonusunda. Nasdaq da imzalamak istedi ama sanıyorum henüzimzalayamadı" dedi.

Şu anda Meclis'te görüşmeleri süren yeni Elektrik PiyasasıKanun Tasarısı'na göre altı ay içerisinde EPİAŞ'ın kurulmasıgerekiyor.

Dernek olarak da EPİAŞ'tan pay almak istediklerini belirtenKarahan, "Biz de buradan pay almak istiyoruz. Bu dernek altındada olabilir ya da diğer derneklerle beraber de olabilir. Tekilyatırımcıların da yüzde 1-2 pay almasına sıcak bakabiliriz"dedi.

 

Yeni Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı ile ilgili bazıendişelerinin de bulunduğunu ifade eden Karahan, özellikle EÜAŞve TETAŞ ile ilgili kanun tasarısında 'gerektiğinde her türlümüdahaleyi yapabilirler' türünde ifadeler kullanıldığına dikkatçekerek şöyle konuştu:

"Enerji Bakanlığı ya da hükümetin serbestleşmeden anladığı'üretim şirketlerini özel şirketlere satalım devlet üreteceğineözel sektör üretsin' şeklinde; veya 'dağıtımı özel sektöresatalım devlet dağıtacağına özel sektöre dağıtsın' biçiminde.Serbestleşmeyi bu zannediyorlar diye bir korkumuz var. Eğer buzannediyorlarsa gerçekten bir felaket senaryosu söz konusu...Bizim serbestleştirmeden anladığımız şey özelleştirme değil. Oonun bir paçası tabi ki o da olsun ama fiyat mekanizmasınınoluşması ve rekabetin oluşması burada önemli olan." 

EÜAŞ'ın ürettiği elektriğin TETAŞ üzerinden dağıtımşirketlerine belli bir fiyatla satıldığı sürece ve bu fiyatınpiyasa dışı bir fiyat olduğu sürece serbest bir fiyatmekanizmasından bahsetmenin çok zor olduğunu ifade eden Karahan,şöyle konuştu:

"Özel şirketlerin piyasada yüzde 20 sınırı var ama kamuşirketlerinde bu yok. Aslına bakarsanız istediğini istediğikadar yapabilir gibi bir anlam da çıkarabilirsiniz oradan.Yoruma bağlı. EÜAŞ ve TETAŞ'ın da bir yönetimi var. Şirket gibiyapsınlar. Bunu kanuna yazmaya gerek yoktu." 

 

Enerji borsası ile ilgili düzenlemenin de tam istediklerişekilde olmadığını ifade eden Karahan, "Bizim tavsiye ettiğimizmodel bütün enerji ürünlerinin tek bir çatı altındatoplanmasıydı. Hem spotları hem de türev işlemleri tek bir çatıaltında olan bir borsa oluşmasıydı. Şimdi ikili bir yapı gibioldu. Türev ürünler İMKB'nin altında olacak spot piyasa içinyeni bir piyasa kuruluyor. Bir önceki duruma göre çok iyi veolumlu bir adım ama ikisi aynı çatıda olsaydı biraz daha iyiolurdu" dedi. 

Türkiye elektrik piyasasının etrafındaki ülkelere göre en az10-15 kat büyüklüğünde olduğunu belirten Karahan, "Etraftakiküçük ülkelerin hepsi bir fiyat endeksine bakmaları gerektiğindeTürkiye'ye bakacaklar. Şu anda zaten fiziki olarak da çoğubugünkü yatırımlarını Türkiye'ye satabilmek için yapıyorlar. Örneğin Gürcistan'daki tüm yatırımlar Türkiye'ye satmak içinyapılıyor" dedi.