Enerji politikası, rüzgâr enerjisinde sınıfta kaldı

Cihangir PEHLİVAN / Prowind A.Ş. Şirket Müdürü

Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi'ne göre Türkiye'de yenilenebilir kaynakların, elektrik enerjisi üretimi içindeki payının 2023 yılında en az yüzde 30'lar düzeyine çıkması planlanıyor.
Yenilenebilir kaynaklar için belirlenen hedeflere kaynak bazında bakarsak, rüzgar enerjisinin 20 bin MW işletmeye girmesinin sağlanması isteniyor. Bu kaynakların devreye girmesi ile başta ithal kaynaklar olmak üzere fosil yakıtların payının azaltılması üzerinde dikkatle duruluyor.
Türkiye`de 2012 yılı itibariyle kaynaklara göre elektrik üretimi %44.71 doğalgaz, %16.90 linyit, %10.99 kömür, %1.67 sıvı yakıtlar, %22.80 Hidro, %2.07 rüzgar ve %0.29 jeotermal. Buna göre %74.27 fosil yakıtlardan ve %25.73 yerli yenilenebilir enerji kaynaklardan elektrik üretiliyor.
2002 yılında 31.846 MW olan kurulu güç kapasitesinin 2010 yılında 49.524 MW, 2011 yılında 53.211 MW ve 2012 Nisan itibari ile 53.910 MW seyisine ulaşan elektrik kurulu gücünün kaynaklara göre dağılımı %30.4 doğalgaz + LNG, %22.9 kömür, %2.5 petrol ürünleri, %6.8 sıvı + doğalgaz, %1.2 katı + sıvı yakıt, %3.5 rüzgar, %0.2 jeotermal, %7 hidrolik akarsu, %25.5 hidrolik baraj olup toplam fosil kaynaklardan %63.6 ile 40 bin 038 MW ve toplam yerli yenilenebilir enerji kaynaklar ise %36.02 ile 13 bin 871 MW'dir.
Türkiye rüzgâr potansiyeli yüksek ülkeler arasında sayılıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı`na göre ülkemizde yıllık rüzgâr hızı 8,5 m/s ve üzerinde olan bölgelerde en az 5 bin MW, 7,0 m/s'nin üzerindeki bölgelerde ise en az 48 bin MW büyüklüğünde rüzgâr enerjisi potansiyeli bulunuyor.
2004 yılı itibariyle sadece 18 MW düzeyinde olan rüzgâr enerjisi kurulu gücünün 10 yıl içerisinde artırılmasında çok az aşama kaydedilmiştir. 2012 yılı itibariyle rüzgâr kurulu gücümüz 1.792 MW düzeyine ulaşmıştır.
EPDK'nın yayınladığı bilgilerde farklılıklar olduğundan 2003 - 2012 arası toplam 9.125,9  MW veya 6.302  MW Rüzgâr Enerji Santrali (RES) Lisansları verilmiştir. Bunların % 20,96 = 1.911,9  MW veya % 28,45 tekabül gelen 1.792,7  MW faaliyette diğerleri % 79,04 = 6.896  MW veya % 71,55 tekabül gelen 4.660  MW RES`ler halen yıllardır inşaat aşamasındadır.
Bu inşaat aşamasında olan 4.660 MW RES ler 2003 - 2012 arası yani 10 yılda toplam ortalama ilerlemesi % 8,6 dır (Kaynak EPDK).
Son 10 yılda Türkiye`de rüzgâr enerjisinde verilen tüm lisanslardan sadece 1.792.7 MW`ı işletmeye girmiştir. Bir yıl içerisinde (2011 yılında) Almanya`da 2.086 MW, İspanya`da 1.050 MW, Yunanistan`da 311 MW ve Bulgaristan`da 112 MW yeni RES`ler işletmeye girmiştir.
Her ülkenin regülatörü (Türkiye`de EPDK) kamuoyuna yıllar itibariyle devreye giren rüzgar elektrik santral ile kıyas yaparak kendilerinin başarılı çalışmalarını arz ederken, Türkiye`de yıllar itibariyle verilen izinlerin çokluğunu başarı gibi gösterilmektedir. 01.11.2007 tarihinden itibaren bugüne kadar yani 1.765 gündür RES lisans başvuruları Türkiye'de kapalıdır.
Buna karşılık Türkiye`de Enerji ithalatı tam gaz sürüyor. 2012 yılının ithal enerji faturası 2011 yılına göre %17.8 büyüyerek 29 milyar 351.5 milyon dolara ulaşmıştır. 2012 yılının altı aylık net enerji ithalatı veya enerji ürünlerindeki dış ticaret açığı, aynı dönemdeki toplam dış ticaret açığının %59.8`ini oluşturmuştur. Buna göre cari açığın ana kaynağı olan dış ticaret açığının yaklaşık 3/2 enerjiden kaynaklanmıştır . Türkiye'nin mevcut durumda ithal enerji bağımlılığı %71.5'dir.
Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı Türkiye`nin uyguladığı enerji politikası, rüzgâr enerjisinde sınıfta kalmıştır. Rüzgâr Enerji Piyasası'nın gelişmesi için ihtiyaç olan rüzgâr potansiyeli, boş yatırım alanı, tecrübeli proje şirketleri ve yerli ve yabancı yatırımcı mevcuttur. Eksik olan doğru enerji politikası ve güvenilir enerji mevzuatıdır.

*****
1 Kaynak: 15.08.2012 tarihli EPDK internet sayfası
2 Kaynak: EPDK 2012 Enerji Yatırımcısı El Kitabı
3 Kaynak: 15.08.2012 tarihli EPDK internet sayfası
4 Kaynak: EPDK 2012 Enerji Yatırımcısı El Kitabı
5 Kaynak: 15.08.2012 tarihli EPDK internet sayfası
6 Kaynak: EPDK 2012 Enerji Yatırımcısı El Kitabı
7 Kaynak: Dünya Gazetesi