Ertelenmiş vergi varlıkları

Aykut HALİT / Grant Thornton Türkiye Başkanı

Ertelenmiş vergi varlıkları UMS 12 gelir vergileri kapsamında sadece belli kısıtlayıcı koşullarda tahakkuk ettirilebilir. Genel olarak ertelenmiş vergi varlıkları, karşılığında mahsup edilebilir geçici farkın kullanılabileceği vergiye tabi kârlar ortaya çıkacağının muhtemel olması halinde tahakkuk ettirilmelidir.

Belli şartlara bağlı olarak bir ertelenmiş vergi varlığı aşağıdaki durumlarda geri kazanılabilir ve dolayısıyla tahakkuk edebilir:

· Karşılığında mahsup edilebilir geçici farkın kullanılabileceği vergiye tabi geçici farklar olduğunda veya 

· Gelecekte yeterli miktarda vergiye tabi kârlar ortaya çıkması muhtemel olduğunda veya

· Vergiye tabi kâr yaratmak için vergi planlama fırsatlarının olması.

Kullanılmamış vergi kayıplarının varlığı gelecekte vergiye tabi kârların mevcut olmayacağının güçlü bir kanıtıdır. Bu nedenle bir şirketin son zamanlarda kayıpları olmuşsa ve yeterli oranda vergiye tabi geçici farklar mevcut değilse,

ertelenmiş bir vergi varlığı sadece mahsup edilebilir geçici farkın kullanımını sağlayacak yeterli vergiye tabi kârlar oluşacağı yolunda ikna edici kanıt varsa tahakkuk ettirilmelidir.

Dünyanın bazı bölgelerindeki zor ekonomik şartlar dikkate alındığında, bazı şirketler için ikna edici kanıt bulunması daha da zor olabilir. Böyle bir kanıt yoksa, ertelenmiş vergi varlığı tahakkuk edemez.

Yönetimin, bir kayıp geçmişi olduğunda fakat ertelenmiş bir vergi varlığı tahakkuk ettirildiğinde UMS 12 tarafından ek açıklamalar isteneceğini bilmesi gerekir.

Mahsup

UMS 12, cari vergi varlıklarının cari vergi borçlarına ve ertelenmiş vergi varlıklarının ertelenmiş vergi borçlarına mahsubuna izin vermektedir. Cari vergi varlıkları ve borçları, sadece kuruluş tahakkuk eden tutarları mahsup etmek için yasal olarak uygulanabilir. bir hakka sahipse ve ya net bazlı borç kapatmayı ya da aynı anda varlığı tahakkuk ettirip borcu kapatmayı planlıyorsa mahsup edilebilirler. Ertelenmiş vergi varlıklarının ertelenmiş vergi borçlarına mahsubu sadece ve sadece kuruluş cari vergi varlıklarını cari vergi borçlarına mahsup etmek için yasal olarak uygulanabilir bir hakka sahipse ve ertelenmiş vergi varlıkları ve borçları aynı vergilendirme makamı tarafından aşağıdakilerden birine tahakkuk ettirilen gelir vergisi ile ilgiliyse mümkündür:

· Aynı vergiye tabi birime veya

· Önemli oranda ertelenmiş verginin ters dönmesinin beklendiği gelecekteki

her bir dönemde net bazlı borç kapatmayı ya da aynı anda varlığı tahakkuk

ettirip borcu kapatmayı planlayan değişik vergiye tabi birimlere.

Standarttaki yönlendirmenin doğru bir şekilde izlenmesi ve ertelenmiş vergi bakiyelerinin usulsüz bir şekilde mahsuben net hale getirilmesinden kaçınılmasına dikkat edilmelidir.