EÜAŞ santrallerinin çevre yatırımlarına süre uzatımı yok

CANAN SAKARYA

Maden Kanununun yanı sıra 10 kanun ve kararnamede değişiklik öngören Maden Kanunu ile Bazı Kanun ve KHK'lerde değişiklik öngören kanun teklifi Meclis Genel Kurulu'nda kabul edildi.

5 siyasi partinin ortak imzasıyla verilen önergenin kabul edilmesiyle teklifin tartışmalı maddelerinden Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) santrallerine çevre mevzuatına uyum yatırımlarının tamamlanmasında süre uzatımı sağlayan madde tekliften çıkarıldı. Söz konusu madde ile 1 Haziran 2019 itibarıyla yapım sözleşmesini imzalamış olanlar ile atık döküm sahalarına ilişkin iş temin planı komisyonca onaylanan işletmelere, 31 Aralık 2021'e kadar süre verilmesi öngörülüyordu.

Kabul edilen yasa teklifine göre, MTA'nın yurtdışında kuracağı şirketler arama ve araştırma dışında işletme faaliyetinde de bulunabilecek. Görünür rezerv geliştirme hakkı hisselere bölünemeyecek, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı onayıyla devredilebilecek. Şirketlerin statüsünde madencilik yapabileceği yazılı olma şartı kaldırılacak. Buluculuk hakkı ile görünür rezerv geliştirme hakları maden siciline şerh edilecek. 2 ay içinde ruhsat bedeli yatırılması ve kanunda belirtilen çerçevede müracaatta bulunulması şartıyla ruhsat düzenlenecek. Ruhsat sahasındaki bu alanlara ilişkin izin alınması için ruhsat sahibine bir yıl süre verilecek. İzin alınamayan kısımları ruhsat sahasından taksir edilerek ihale yolu ile ruhsatlandırılacak. Maden ruhsat sahalarında, geçici tesisler dışındaki tesisler için bakanlığın izni olmaksızın iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenemeyecek.

Çevresel etki değerlendirmesi ile ilgili karar, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı, mülkiyet izni olmadan veya düzenlemeye aykırı faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde 46 bin 579 lira idari para cezası uygulanarak bu alandaki işletme faaliyetleri durdurulacak. Bu ihlallerin 3 yıl içinde üç kez tekrarı halinde ruhsat iptal edilecek. Ruhsat sahipleri ana faaliyet dışında faaliyette bulunamayacak ve tesis kuramayacak. Ruhsat sahibi tetkik ve incelemelere katılmaz ya da engellerse 31 bin lira idari para cezası verilecek. Sevk fişi olmaksızın sevk edilen miktar için madenin ocak başı satış bedelinin 5 katı tutarında para cezası verilecek. Bu hükmün ihlalinde ceza 10 katı olacak. Kanunla, altın, gümüş ve platin madenleri için uygulanan devlet hakkında teşvik indirimi yüzde 40 oldu. Bakır, kurşun, çinko, demir, krom, civa, kalay, kobalt, nikel, alüminyum grubundaki madenlerin yurtiçindeki entegre tesislerde metal hale getirilmesi durumunda devlet hakkının yüzde 75'i alınmayacak.

Ölçü aletlerini bozulmuş, damga süresi dolmuş olarak kullananlar, 90 gün içerisinde periyodik muayene başvurusunda bulunmaları halinde idari para cezasına çarptırılmayacak.

Petrol piyasasına yeni düzenleme

EPDK, petrol piyasasına yönelik lisans sahiplerinden bu düzenleme kapsamındaki mali yükümlülüklerinin tahsilinde kullanmak üzere teminat mektubu talep edebilecek. Kanunla, 26 API gravitesi altındaki petroller için yakın coğrafyada bulunan ağır petrolleri tarif etmekte kullanılan Arap Heavy petrolü, "Ras Gharib" yerine Petrol Piyasası Kanunu kapsamına alındı.

LPG Piyasası Kanunu ve EPDK'da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamındaki lisans sahipleri, ikincil mevzuata veya lisans hükümlerine ve EPDK kararlarına aykırı davranması halinde, düzeltme imkanı olan fiiller için 30 gün içinde aykırılığı giderecek. Aksi halde geçici durdurma yapılabileceği ihtar edilecek. Verilen ihtar süresi sonunda durumu devam ettirenlerin piyasa faaliyeti, 60 gün süreyle geçici olarak durdurulacak. Fiilin 2 yıl içinde tekrar edilmesi halinde ise piyasa faaliyeti 60 gün süreyle geçici olarak durdurulacak.

Otogaz istasyonlarına yönelik yaptırımlar

Lisansa tabi faaliyetlerin lisans alınmaksızın yapılması, eşit durumdaki alıcılara (kategorilere), eşit hak ve yükümlülük tanıma, farklı şartlar uygulamama hükmünün ihlal edilmesi, lisansın verdiği haklar dışında faaliyet gösterilmesi durumlarında, otogaz bayilik faaliyetinde bulunanlar dışındaki sorumlulara, 500 bin liradan az olmamak ve 10 milyon lirayı geçmemek üzere ceza verilecek. Lisans alınmaksızın bayilik faaliyetinin yapılması, otogaz bayilik lisansı sahiplerince lisansın verdiği haklar dışında faaliyet gösterilmesi durumlarında da sorumlulara, 100 bin liradan az olmamak ve 500 bin lirayı geçmemek üzere ceza uygulanacak.

Eksik stok için ceza

Petrol Piyasası Kanunu uyarınca ulusal petrol stoku tutma yükümlülüğü bulunan lisans sahiplerine, tespit tarihinde eksik tutulan her bir ton ürün için 250 lira ceza verilecek. Para cezası, ulusal petrol stokunun tamamlayıcı kısmının finansmanında kullanılacak. Bir fiilin 2 yıl geçmeden tekrar işlenmesi halinde para cezaları 2 kat artırılacak.

Lisanssız nükleer tesislere 8 yıla kadar hapis

Kanunla, nükleer tesis, radyasyon tesisi veya radyoaktif atık tesisini lisanssız işletenlere 4 yıldan 8 yıla kadar hapis ve 5 bin gün adli para cezası getiriliyor. Nükleer tesisler, radyoaktif kaynak veya radyoaktif atıklara ilişkin yazılımlara karşı yetkisiz müdahalede bulunan, sabote eden kişilere, 5 yıldan 15 yıla kadar hapis ve 10 bin gün adli para cezası verilecek. Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında şirketlere tanınan yetki süresi 3 yıldan 5 yıla çıkarılacak. Verimlilik artırıcı proje destekleri için belirlenen 1 milyon lira tutarındaki proje bedeli limiti, Cumhurbaşkanınca en fazla 5 katına kadar, yüzde 20 olarak belirlenen destek oranı ise en fazla 2 katına kadar artırılabilecek.