Fındık artık 'lisanslı' oluyor

Murat GÜRSOY

ORDU - Lisanslı depoculuk için pilot bölge seçilen Ünye ve Düzce'de lisanslı depoculuk uygulaması başladı. Fındık  sektöründe lisanslı depoculuk için pilot bölge seçilen Ünye ve Düzce'nin ticaret borsası başkanları fındığın geleceği açısından tüm kesimleri bu sürece destek vermeye çağırdı.

Lisanslı depoculuk Düzce'de bu sezon 10 bin, Ünye'de 25 bin tonla başlayacak. Bu yıl ilk defa uygulanacak sistemde fındık üretici isterse ürününü depolarda 2 yıl bekletilebilecek. Üretici bu sisteme dahil olduğunda depoya giden ürün için kilo başına aylık 13 kuruş depo kirası ödeyecek Düzce Ticaret Borsası Başkanı Nurettin Karslıoğlu, uzun zamandan beri gündemde olan lisanslı depoculuk faaliyetlerine ilçede bu sezon başlayacaklarını vurgulayarak, "Düzce olarak 10 bin tonluk depoyla başlıyoruz. 9 bin ton ürün alacağımız kanısındayız. Tüm çevrelerin bu olumlu sürece destek vermesini istiyoruz" dedi.

Lisanslı depoculuğun üreticilere ve sanayicilere yönelik bazı avantajlarının olduğuna işaret eden Karslıoğlu, "Üreticilerimiz güvenli, sigortalı ve sağlıklı depo, ürün senedine karşılık bankalardan kredi kullanma imkanı, kalitenin yetkili sınıflandırıcı tarafından belirlenmesi, alım satım işlemleri, ürün senedi üzerinden nakliye giderlerinin azalması ve zirai spotaj vergisinden muaf olma gibi avantajlara sahip oluyor. Sanayiciler açısından da ciddi imkanlar var" diye konuştu.

Alan bazlı destek hala bir muamma Fındık rekoltesinin bu yıl randıman farkıyla beraber 750 milyon kilo olmasını beklediklerini ifade eden Karslıoğlu, "Üreticiler ürünlerini ihtiyacı kadar piyasaya sürmeli. Fındıkta 3 yıllık alan bazlı gelir desteği sona erdi. Fındık, serbest piyasada işlem gördüğü 3 yıl içerisinde fiyat sıkıntısı yaşamadı. Fakat ilgili kurumların bu konudaki çalışmalarını en kısa süre içerisinde tamamlayıp kamuoyu ile paylaşması gerekiyor" açıklamasını yaptı.

Yüzde 2'lik stopaj vergisinden muaf Ünye Ticaret Borsası Başkanı Osman Atik de Ünye'de deponun 25 bin tonla faaliyete geçmesi için mevzuat eksikliklerinin giderildiğini ifade ederek, "Fındıkta yüzde 2'lik stopaj vergisinden lisanslı depolara giren ürün sahipleri muaf olacak. Üretici ürününü devletin deposunda aslında bedava stoklamış olacak. Verilen ürün karşılığında senet alarak bu senedi değerlendirilebilecek. Toprak Mahsulleri Ofisi, TOBB'un ana hissedar, İl Özel İdaresi'nin de yüzde 2 oranıyla hisse sahibi olduğu LİDAŞ Şirketi tarafından Ünye'de kiralanan 25 bin tonluk depo, lisanslı depoculuk uygulamasının ilk örneğini oluşturacak. LİDAŞ ile odamızın imzaladığı protokol gereğince, Ünye Ticaret Borsası tarafından; depoya ırakılacak olan fındığın analizi ve randıman tespitinin yapılması amacıyla ilk etapta fiziki analizin yapılacağı bir laboratuvar bir ay içinde kurulacak" şeklinde konuştu.

LİDAŞ ürün senedi verecek

Bu şekilde, yetkili sınıflandırıcı lisansına sahip olacak olan Ünye Ticaret Borsası'nın laboratuvar
testi ve sınıflandırmasına tabi tutulan ürün karşılığında LİDAŞ tarafından fındık üreticisine ürün senedi verileceğini belirten Atik, " LİDAŞ, daha önce TMO'nun ürün aldığı VESAŞ depolarını kullanacak. Biz de laboratuvarımızı buraya kuracağız. Laboratuvarı kurduktan sonra bakanlıktan inceleme yapılması için yetkililer isteyeceğiz. Oluru verdikten sonra da bize yetkili sınıflandırıcı belgesi verecekler. Biz de bununla yola çıkacağız. Bir hafta içinde işlemler tamamlanacak" dedi.

Kilo başına aylık 13 kuruş kira

Ürünün depolarda 2 yıl bekletilebildiğini dile getiren Atik şöyle devam etti: "Üretici bu sisteme dahil olduğunda depoya giden üründen aylık kilo başı 13 kuruş gibi cüzi rakamla depo kirası ödeyecek. Ürün üreticiden alınacak, ama gelen ürün önce ürün borsamız elamanları tarafından yetkili sınıflandırmacı sıfatıyla sınıflandırılacak. Siz ne tür bir ürün getirdiniz, ürününüzün tetkikleri yapılacak, randımanına bakılacak ve randımandan sonra elinize ürün senet belgesi verilecek. Bu ürün senet belgesi artık evinizin tapusu gibi bir belge. Bunu ne yapabilirsiniz? Ticaret Borsası satış salonunda bu ürünün kalitesini göstererek satma yetkisine sahipsiniz. Anlaşmalı bankalarla ürünün 60 günlük değeri kadar bankalardan kredi kullanma imkanlarınız olacak. Hiç bir şey yapmak istemiyorsunuz fiyatı uygun bulduğunuz zamana kadar bekler, iki sene içinde uygun bulduğunuz anda satabilirsiniz. İki sene içinde satmadınız, son 45 günde size LİDAŞ tarafında bir yazı gelecek, ürününüzü kaldırmanız istenecek. 2 yıl içerisinde ürününüzü  değerlendirmelisiniz. Ürününüzü kaç kg olarak teslim ettiyseniz aynı kg ve randıman üzerinden satış yapabileceksiniz. Herhangi fire kaybı, dara kaybı söz konusu değildir."

Fındıktaki yüzde 2'lik bir stopajdan depolara giren ürünlerin muaf olacağını belirten Atik, "Üretici aslında devletin deposunda malını bedava stoklayacak. Bu depoya giren ürünlerin alım satımı gelir vergisinden de muaf. Tüccarlarımızın da kendi depolarında tutukları bu ürünü lisanslı depolarda tutmaları daha kârlı olacak. Onun için tüccarlar ve üreticiler lisanslı depoculuğa sahip çıkmalı" diye konuştu.