Fransa'ya kırmızı çizgi uyarısı

PARİS - Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) Bakanlar Toplantısı'na başkanlık etmek için Paris'te bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, düzenlediği basın toplantısında Türk basın mensuplarına temasları hakkında bilgi verdi. 

Toplantıya, 38 ülkeden bakan ve bakan yardımcıları, müsteşarlar düzeyinde ve 33 dev şirketin temsilcilerinin katılacağını söyleyen Yıldız, "ABD'deki doğalgaz fiyatları Avrupa'nın üçte biri, Japonya'nın ise beşte biri düzeyde. 2025 yılına kadar dünyanın şeklinin değişeceğini gösteriyor" dedi. 

Bakan Yıldız, OECD dışı talebin, OECD ülkelerinin talebinden daha büyük olduğu bir dünyaya ilerlendiğini belirterek, petrol üretiminin, petrol ithalatını geçtiğini vurguladı. 

Basın toplantısı sırasında elektrik kesintisi meydana gelmesi üzerine Bakan Yıldız benzer sorunların dünyanın her yerinde yaşandığını söyledi. Yıldız, "Elektrik atmosfere açık bir işletmedir. Paris dahil bazı aksaklıklar yaşanabilir" esprisi yaptı. 

"Türkiye, dünyayı kirleten bir ülke olmayacak" 

Türkiye'nin, kurucu üyesi olduğu Uluslararası Enerji Ajansı'nın 40 yıllık tarihinde ilk kez başkanlık yapacağını ifade eden Bakan Yıldız, "Çocuklarımıza daha iyi bir dünya bırakmak lazım. İnsanlığın bu manada çok büyük bir hassasiyet gösterdiğini söyleyemem. Türkiye, dünyayı kirleten bir ülke olmayacaktır. Çevreye rağmen enerji projelerini yapmayacaktır. Dünyadaki enerji haritası değişti. Türkiye'nin siyasi sınırları sabittir ama enerji ile alakalı sınırlarının genişleyeceğini söylemem lazım. Önümüzdeki 20 yılın şekillenmesinde Türkiye'nin doğru yerde olması lazım" diye konuştu. 

Bakan Yıldız, sosyal devlet kavramının sadece kendi iç dinamikleriyle değil aynı zamanda uluslararası bütün yapılanmayla alakalı olduğunun altını çizerek, "Şu anda dünyada 1,3-1,4 milyar elektrikle tanışmamış insanın bunların yarısından çoğu Afrika sahrasındadır, amaç onların enerji ile buluşmalarını sağlamak" ifadesini kullandı.  

Yıldız, "Kendi haline bırakılacak enerji dünyası 4,8 ile 5,5 arasında daha fazla ısınacak bir 20 yılı gösteriyor. Sera gazı emisyonlarını sınırlayacak, daha insani enerji arzını sağlayacak, dünyadaki insanların dinine, diline bakmaksızın refahın paylaşılacağı bir politikanın doğru olduğuna inanıyoruz" dedi. 

Kuzey Irak petrolleri 

Bir soru üzerine Bakan Yıldız, Türkiye'nin Kuzey Irak petrolüne kayıtsız kalamayacağını belirterek, "Türkiye'nin 7-8 bin kilometre uzaklıktaki Venezuela'daki operasyonu sürdürürken, 200 kilometre uzaklıktaki kaynağa kayıtsız kalamaz. Irak'ın herhangi bir yerindeki kaynağın Irak'ın tamamına ait olduğu görüşüyle hareket ediyoruz" dedi. 

Irak ile problemde değil çözümde buluşulması gerektiğini anlatan Yıldız, "Çözümün Kuzey Irak'taki sözleşme yapan her türlü şirkete açık olduğunu söylemem lazım. Enerji her iki ülkenin ilişkilerini sürükleyebilecek kadar güçlü bir başlıktır. Türkiye siyasi sınırlarını sabit tutarak, enerji ile ilgili sınırlarını genişletecektir" diye konuştu. 

Fransa ile yeni sayfa 

Bir başka soru üzerine Yıldız, Türkiye ile Fransa arasındaki ilişkilerin gerek siyasi gerekse ekonomik alanda yeni bir sayfa açılacağına inandığını ifade ederek, nükleer güç santrallerinde Fransa'nın Japonlarla ortak olmasının önemine vurgu yaptı. Yapılan anlaşmanın yaklaşık 100 yılı kapsayacak bir anlaşma olduğunu vurgulayan Yıldız, "Siyasi fizibilitelerin bu tür anlaşmaların yanı başında hazır olması gerekir. Fransa ile Türkiye arasındaki zaman zaman kurumsal hafızalarımızı zorlayan bazı konularda bizim hassasiyetlerimizin dikkate alınarak bu işlerin sürdürüleceğine inanıyoruz" ifadelerini kullandı. 

Fransa ile görüşmelerde Ermeni meselesinin gündeme gelip gelmediğinin sorulması üzerine Bakan Yıldız şunları kaydetti: 

"Siyasi fizibilite derken bunu kastettim, sözde Ermeni soykırımıyla alakalı telaffuz edilecek ya da kurumlarda resmi dile dönebilecek herhangi bir yapının bizim kırmızı çizgimiz olduğunu ve hassasiyetimizin anlaşılması gerektiğini vurguladık. Son derece farkındalar, bu tür kırmızı çizgilere girilmeyeceğini ümit ediyoruz. Hak etmediğimiz bir noktadan dolayı enerji üzerindeki herhangi bir yükü artık kaldıramayacağımızı herkes biliyor. Fransa ile alakalı Türkiye'de enerji alanında faaliyet gösteren şirketlerin yerli sanayiyi destekleyen ve yan sanayi üreten bir çalışma olmasını istiyoruz." 

Sinop nükleer santrali 

Sinop'ta inşaatı yapılacak nükleer santrale ilişkin bir soruyu yanıtlayan Yıldız, şu an Sinop için bir yarışmanın söz konusu olmadığını dile getirdi. Japonya ile yapılan anlaşmanın bir dizi anlaşmaları içerdiğini kaydeden Yıldız, "Bu süreç bir müzakere sürecidir. Şu anda Japonya sismik çalışmalara başlanmıştır. Üçüncü nükleer santralin belirlenmesi için 2 yıllık çalışma başlayacaktır. O çalışmayı da Japonlar yapacaktır. 2023 yılında Sinop'ta en az bir ünitenin devreye alındığı bir projeyi dizayn etmeye çalışıyoruz. Bizden önce inşa edilen 442 santralin hiçbiri bu tarzda yapılmadı" dedi. 

AB müzakerelerinde Enerji başlığı 

Enerji konusunun, AB görüşmelerinde gündeme gelip gelmediğinin sorulması üzerine Yıldız, Fransa'nın bu konuyu tekrar gündeme alacağını düşündüğünü kaydetti. 

Yıldız, enerji açısından da elektrik dağıtımı açısından da Türkiye'nin Avrupa'nın en doğusundaki ülke, bütün doğu kaynaklarının ise en batısındaki ülke olduğunu belirterek, şöyle devam etti: 

"Biz fiili olarak AB'ye girdiğimizi öngörüyoruz. Evrak üzerinde ister alsınlar ister almasınlar. Siyasi gerekçelerle Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) koyduğu şerhle birlikte AB'deki enerji başlığı açılmıyor. Bunu da doğru bulmuyoruz." 

"Türkiye'nin AB üyeliğinin doğrular yaptıkça daha fazla anlaşılacağı kanaatindeyim" diye konuşan Bakan Yıldız, "Biz enerji ile ilgili yaptığımız uluslararası başarıları, projeleri Türkiye'deki siyasi istikrardan kaynak alarak yapıyoruz. AB ile yürüyen müzakerenin Türkiye'nin lehine gelişeceğine inanıyorum. Fransa'nın da bu manada bakış açısını değiştireceğine inanıyorum" dedi. 

Kuzey Irak petrol gelirlerinin paylaşımı

Bakan Yıldız daha sonra kahvaltıda sohbet sırasında Kuzey Irak petrollerinin gelirlerinin Irak merkezi yönetimiyle gelir dağılımı yönünde Türkiye'nin aracı olacağını belirtti. Kuzey Irak yönetimiyle anlaşıldığını, Irak merkezi yönetiminin de teklifi kabul edeceklerine inandığını anlatan Bakan Yıldız, petrol satışından elde edilen paranın Türkiye'de bir kamu bankasına yatırılması ve paylaşımın buradan yapılması teklifinde bulunulacağını söyledi. 

Bakan Yıldız, "Kendi içlerinde koyamadığı sistematiği Türkiye yapacak" dedi.