Gazze, nükleer silahlanma ve reform çağrısı: Uzmanlardan küresel güvenlik ve çok taraflılık vurgusu
TRT World Forum 2024 kapsamında düzenlenen "Savaş ve Düzen: Değişen Dünya'da Jeopolitik Değişimlere Yön Vermek" panelinde, uluslararası sistemin zayıflıkları ve reform ihtiyacı masaya yatırıldı. Gazze'deki insan hakları ihlalleri ve nükleer silahlanma konuları ön plandaydı. Konuşmacılar, çok taraflı bir sistemin güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
İstanbul'da düzenlenen TRT World Forum 2024 kapsamında gerçekleşen “Savaş ve Düzen: Değişen Dünya'da Jeopolitik Değişimlere Yön Vermek” başlıklı panelde, değişen jeopolitik dinamikler ele alındı. TRT World sunucusu Adnan Nawaz'ın moderatörlüğünü yaptığı panele Londra Ekonomi Okulu (LSE) Uluslararası İlişkiler Profesörü Fawaz A. Gerges, SciencesPo Onursal Profesörü Ghassan Salame, eski Pakistan Dışişleri Bakanı Hina Rabbani Khar, SETA Washington DC Araştırma Direktörü Kılıç Buğra Kanat ve GCSP Direktörü Büyükelçi Dr. Thomas Greminger konuşmacı olarak katıldı.
SciencesPo Onursal Profesörü Ghassan Salame, mevcut uluslararası sistemin insan hakları ihlalleri ve diplomatik fırsatçılıkla güç kaybettiğini belirtti. Salame, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin etkinliğini yitirdiğini vurgulayarak, çok taraflılığın ve çok kültürlülüğün işlevselliğini kaybettiğini ifade etti. Ayrıca Gazze'deki durumun, uluslararası hukukta tehlikeli bir örnek teşkil edebileceğini belirtti.
Cenevre Güvenlik Politikası Merkezi Direktörü Dr. Thomas Greminger, uluslararası sistemdeki kutuplaşma ve kaos ortamına dikkat çekerek, "Daha çok taraflı ve çok kültürlü bir sistem oluşturmamız gerekiyor" dedi. Greminger, güven eksikliği nedeniyle küresel istikrarın sağlanamadığını vurguladı.
SETA Washington DC Araştırma Direktörü Kılıç Buğra Kanat ise uluslararası sistemin artan kutuplaşma nedeniyle zedelendiğini ifade etti. Kanat, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi reformları konusundaki çağrılarına dikkat çekti ve Türkiye'nin reform sürecinde etkili bir role sahip olabileceğini söyledi.
Eski Pakistan Dışişleri Bakanı Hina Rabbani Khar, büyük güçlerin evrensel kuralları ihlal ettiğini belirterek, cezalandırılmama kültürünün uluslararası istikrarı tehlikeye attığını ifade etti.
LSE Uluslararası İlişkiler Profesörü Fawaz A. Gerges de tarihsel bağlamda değerlendirme yaparak, "Analizlerimiz doğruysa büyük güçlerin savaşını beklemeliyiz" dedi.
Orta güçlerin ana rollere sahip olduğunu vurgulayan Gerges, ABD’nin hegemonyasının azaldığını, Çin'in gücünün arttığını belirtti.
Gerges, uluslararası kurumların kural temelli uluslararası düzeni koruma konusundaki önceliklerine değindi.
Panelde, nükleer silahlanma ve uluslararası kurumların etkinliği gibi küresel güvenlik meseleleri de ele alındı. Konuşmacılar, değişen jeopolitik ortamda daha kapsayıcı ve adil bir sistemin inşası gerektiğini vurguladı.