GDO'lu 29 ürüne ithal izni verilmedi

Ali Ekber YILDIRIM

İZMİR - Biyogüvenlik Kurulu, GDO'lu (Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar) 29 ürüne ithal izni vermedi.

Biyogüvenlik Kurulu, kendisinden önce görev yapan ve yönetmelikle kurulan Bilimsel Komite'nin 29 GDO'lu ürünün ithalatına ilişkin iznini geçersiz kıldı. Bilimsel Komitenin ithalatına izin verdiği 3 soya, 21 mısır, 3 kolza 1 şeker pancarı ve 1 patates geninin ithalat izni Biyogüvenlik Kurulu tarafından iptal edildi.

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu'nun konuya ilişkin başvurusunu değerlendiren Biyogüvenlik Kurulu, Bilimsel Komite'nin kararını yok sayarak 29 çeşit GDO'lu ürünün ithalatı için yeniden başvuru yapılmasını kararlaştırdı.

DÜNYA'nın edindiği bilgiye göre, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu 28 Ekim 2010 tarihli yazı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın 26 Ekim 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik" gereğince oluşturulan Bilimsel Komite kararı ile ithalatına izin verilmiş olan ve ithali istenen diğer GDO'ların 5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu'nun 6. Maddesi ve 13 Ağustos 2010 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan "Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmeliğin" 12. maddesi gereğince "Basitleştirilmiş İşlem" uygulanarak gıda amaçlı ithalatına izin verilmesini talep etti.

Biyogüvenlik Kurulu bu başvuruyu 10 Ocak 2011 tarihli 5. toplantısında görüştü. Kurul, kendisinden önce yönetmelikle kurulan Bilimsel Komite'nin 29 GDO'lu ürünün ithalatına ilişkin kararını yok sayarak Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu'nun talebini reddetti. Böylece 29 çeşit GDO'lu ürünün ithalat izni kalkmış oldu. Bu ürünlerin ithalatına izin verilmesi için yeni başvuru yapılması ve Biyogüvenlik Kurulu'nun izin vermesi gerekiyor.

Biyogüvenlik Kurulu'nun konuya ilişkin aldığı karar şöyle: "Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu'nun 3 soya, 21 mısır, 3 kolza 1 şeker pancarı ve 1 patates geninin Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmeliğin 12. maddesi gereği basitleştirilmiş işlem kapsamında değerlendirilmesi talebi görüşülmüş ve ret edilmiştir. Söz konusu 29 ürüne ait gen için yapılan müracaatların yeni başvuru kapsamında ele alınması ve Karar'a esas çalışmaların yeterli sayıda Risk Değerlendirme ve  Sosyo-Ekonomik Değerlendirme Komitesi oluşturularak başlatılmasına karar verilmiştir."

Biyogüvenlik Kurulu'nun aldığı bu karar ile, daha önce ithalatına izin verilen 29 GDO'lu ürünün ithalat izni iptal edildi. İthalat izni iptal edilen bu ürünlerin bugüne kadar ithal edilip edilmediği, ithal edildiyse hangi gıda ürünlerinde kullanıldığı bilinmiyor.

Bundan sonra ne olacak?

Biyogüvenlik Kurulu, bu ürünlerle ilgili yapılacak başvuruyu değerlendirerek ithalatına izin verip vermeyeceğini kararlaştıracak. Bu kararı verirken de ürünlerin risk değerlendirme ve sosyo-ekonomik değerlendirme raporlarını hazırlayacak komitelerin kararını dikkate alacak. Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu'nun bu karara yeni bilgi ve belgelerle itiraz etme hakkı var. İtiraz edilmesi hâlinde; Kurul, ilk toplantısında itirazı görüşerek itiraz ile ilgili olarak yapılacak işlemleri ve işlemlerin tamamlanacağı süreyi belirleyecek ve sonucu başvuru sahibine bildirilmek üzere Tarım Bakanlığı'na iletecek. Bakanlık sonucu en geç on beş gün içinde başvuru sahibine bildirecek.

Basitleştirilmiş işlem nedir?

5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu'nun 6. maddesi ve 13 Ağustos 2010 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan "Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmeliğin" 12. maddesine göre basitleştirilmiş işlem;  GDO ve ürünlerinden kaynaklanabilecek herhangi bir riski olmayan ve insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliğe herhangi bir zararının bulunmadığı yönünde mevcut bilgiye ve daha önce yapılmış olan çevresel risk değerlendirmeyi de içeren risk değerlendirmesine dayanan başvurular için, sosyo-ekonomik değerlendirme sonuçları da dikkate alınarak Kurul tarafından basitleştirilmiş işlem uygulanmasına karar verilebilir.