GDO’lu 37 gen için 'basit işlem'
Biyogüvenlik Kurulu, BESDBİR'in genetiği değiştirilmiş toplam 37 genin ithalatı için 11 Mayıs 2015’te yaptığı başvuruyu ertesi gün kabul etti ve 37 genin “basitleştirilmiş işlem” kapsamında değerlendirilmesine karar verdi
ALİ EKBER YILDIRIM / İZMİR
Biyogüvenlik Kurulu, yem amaçlı ithalat izni istenen 37 genetiği değiştirilmiş gen için jet hızıyla karar verdi. Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği İktisadi İşletmesi’nin (BESDBİR) Biyogüvenlik Kurulu’na 11 Mayıs'ta yaptığı başvuru ertesi gün kabul edildi. Prof. Dr. Hakan Yardımcı başkanlığında toplanan kurul, genetiği değiştirilmiş 14 mısır, 9 soya, 10 pamuk ve 4 kolza (kanola) geninin ithalatında basitleştirilmiş işlem uygulanmasına karar verdi.
Biyogüvenlik Yasası’nın 6. maddesinde basitleştirilmiş işlem uygulaması şöyle tanımlanıyor: “GDO ve ürünlerinden kaynaklanabilecek herhangi bir riski olmayan ve insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliğe herhangi bir zararının bulunmadığı yönünde mevcut bilgiye ve daha önce yapılmış olan risk değerlendirmesine dayanan başvurular için, sosyo-ekonomik değerlendirme sonuçları da dikkate alınarak basitleştirilmiş işlem uygulanabilir.”
Basitleştirilmiş işlemin koşulları
Biyogüvenlik Kurulu’nun 37 gen için uygulanmasına karar verdiği basitleştirilmiş işlemin koşulları var. İlgili yönetmelikte bu koşullar şöyle sıralanıyor:
1- Basitleştirilmiş işleme başvuru için Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü’ne (TAGEM) müracaat edilmesi. Başvuru TAGEM tarafından Biyogüvenlik Kurulu’na iletilmesi. Kurulun başvuruyu takip eden ilk toplantısında görüşmesi,
2- Başvurunun kabulü için; GDO ve ürünlerinin geliştirildiği, tescil edildiği ülkede çevreye serbest bırakılmasına, tüketim amacıyla piyasaya sürülmesine müsaade edildiğine dair belgelerin sunulması,
3-İznin devam ettiğine, piyasada yer aldığına dair belgelerin sunulması,
4- Gen kaynağı ile transfer edilen canlı organizmanın taksonomisi ve biyolojisinin biliniyor olması,
5- GDO’nun insan, hayvan, çevre sağlığı ve biyolojik çeşitliliğe etkileri hakkında bilgi bulunması,
6- GDO’nun diğer canlı organizmalarla ilişkisi ile ilgili olarak kullanılabilecek daha önce yapılmış risk değerlendirmelerinden elde edilen olumsuz bir etki olmadığına dair bilginin mevcut olması,
7-Transfer edilen genetik materyalin tanımlanması ve transfer edildiği canlı organizma içinde belirlenmesi için detaylı yöntem ve verilerin bulunması,
8-Daha önce yapılmış risk ve varsa sosyo-ekonomik, etik değerlendirme sonuçlarının sunulması,
9- Kurul’un belirleyeceği bilgi ve belgelerin sunulması zorunludur.
Süreç hızlanacak
Biyogüvenlik Kurulu’nun 37 gen ile ilgili basitleştirilmiş işlem uygulaması bu genlere izin verilmesi sürecini hızlandıracak. Böylece yem sektöründe kullanılmak üzere genetiği değiştirilmiş 14 mısır, 9 soya, 10 pamuk ve 4 kolza (kanola) olmak üzere 37 genin ithalatı ve bu genlerden kaynaklanan bulaşıklık sorunu daha kolaylaşacak.