İhracatçı şirketle ilişkinizi gümrük idaresine beyan ettiniz mi?

Özellikle uluslararası ticaretin artmakta ve birçok firma/şirket merkezinin bulunduğu ülke dışındaki ülkelerde şube açmakta ve ticareti bu şubeler aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Böyle bir durumun varlığında ise ilişkili şirketler arasında ticaret yapılmaktadır. İlişkili şirketler arasında yapılan ticaretin, ithalde tahsil edilen vergileri yakından ilgilendirdiğini ve bu ilişki halinin gümrük idaresine beyan edilmesi gerektiğini biliyor muydunuz? 

İthalatta tahsil edilen vergilere ithalat vergileri denilmektedir ve ithalat vergileri eşyanın gümrük vergisi kıymeti üzerinden hesaplanmaktadır. 

Gümrük Kanunu’nun 24’üncü maddesi uyarınca Gümrük Kıymeti; gümrük tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışı düzenlemelerin uygulanması amacıyla, Türkiye’ye ihraç amacıyla yapılan satışta Gümrük Kanunu’nun 27 ve 28’nci maddeleri uyarıca yapılan düzeltmeler sonucunda elde olunan fiilen ödenen ya da ödenecek fiyat olarak belirtilmiştir. 

Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat; ithal eşyası için alıcının, satıcı veya satıcının yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamıdır. Bu fiyat, ithal eşyasının satış koşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yaptığı veya yapacağı tüm ödemeleri kapsamaktadır. 

Gümrük Kanunu’nun 24’üncü maddesine göre, alıcı ve satıcı arasında bir ilişki bulunmamalı; ilişkinin varlığı durumunda ise, satış bedeli bu ilişkinden dolayı etkilenmemedir. 

Gümrük Yönetmeliği’nin 55’inci maddesi uyarınca aşağıdaki durumların varlığında şirketler ilişkili olarak kabul edilmektedir. 

a) Birbirlerinin memuru veya idarecileri olmaları, 
b) Birbirlerinin yasal ortakları olmaları, 
c) İşçi ve işveren ilişkisi içinde bulunmaları, 
ç) Her iki firmanın oy hakkı veren hisse senedi veya sermaye paylarının en az %5’i doğrudan veya dolaylı olarak aynı kişilere ait olması veya bu kişilerin kontrolü altında veya elinde bulunması, 
d) Birinin diğerini dolaylı veya dolaysız olarak kontrol etmesi, 
e) Her ikisinin de doğrudan veya dolaylı olarak bir üçüncü kişi tarafından kontrol edilmesi,
f) Her ikisinin birlikte, bir üçüncü kişiyi doğrudan veya dolaylı olarak kontrol etmesi, 
g) Aynı ailenin üyeleri olmaları. 

Yukarıda yer alan şartlara haiz şirketler tarafından yapılacak ithalatlarda ithalatçı şirket ile ihracatçı şirket arasındaki ilişki hali gümrük idaresine beyan edilmelidir. İlişki halinin beyan edilmesi gümrük idaresince beyan edilen kıymetin doğruluğunun araştırılmasında önem arz edecektir. Zira ithalatçı şirket ile ihracatçı şirket arasında ilişkiden dolayı gümrük kıymeti etkilenmesi durumunda ve beyan edilen gümrük kıymeti ile gerçek değerinin altında kalabilir ve bu nedenle daha düşük vergi ödemesi söz konusu olabilir. Böyle bir durumun varlığında ise gümrük idaresi beyan edilen kıymetin gerçek değerini araştırarak emsal değerler takdir edebilir. 

Vergi kaybına neden olmayan bir durumun varlığında bile ithalatçı şirket ile ihracatçı şirket arasındaki ilişki halinin gümrük idaresine beyan edilmesi gerekmektedir. Aksi halde Gümrük Kanunu’nun 241’inci maddesi uyarınca her bir ithalat beyannamesi için 178 TL usulsüzlük cezası düzenleniyor. 

Son sözümüz, ithalat yapan şirketlere yönelik olacak: İhracatçı şirket ile olan ilişkinizi gümrük idaresine beyan etmeniz gerekmektedir.