”İhracatta iki yıl sıkıntılı geçer”

KAHİRE/ANKARA - Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, ihracatta ilk 2 senenin sıkıntılı geçeceğini bildirerek, bu sene ilk iki çeyreğin sıkıntılı olacağını ama üçüncü, dördüncü çeyrekte rakamların biraz daha iyi gideceğini belirtti.

Bakan Tüzmen, Kahire dönüşünde, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bir gazetecinin Türk işadamlarının "Rusya ile ruble üzerinden ticaret yapalım, İran tarafının da Türkiye ile ticarette Türk Lirası'nı kullanalım" görüşlerini hatırlatarak, bu ülkelerle dolar ve euro dışında ticaret olanağı olup olmadığını sorması üzerine, Tüzmen, iki tarafa da Rusya ve İran'a yönelik böyle bir çalışma yaptıklarını söyledi. Bütün dünya ülkelerinin özellikle hidrokarbon üreticisi, petrol-doğal gaz satıcısı ülkelerin son gelişmelerden dolayı sıkıntıları olduğunu belirten Tüzmen, şunları kaydetti:

"İçerde döviz sıkıntıları olduğu için kendi para birimleriyle alışverişi nasıl yapabiliriz şeklinde bir çalışmayı gayet güzel bir şekilde götürüyoruz. Arkadaşlarımızla bu konuyu çalışıyoruz. Karşı tarafla da uygun şartları sağlayabilirsek bu bizim ihracatımıza daha fazla da katkıda bulunacaktır. Bunu yapmamız lazım. Tabii bu çok ayaklı bir çalışmadır. Ülkenin kendi içinde kendi para birimiyle bizim kendi para birimimiz arasında transferlerin sağlanabilmesi ihracat-ithalat işlemlerini hızlandırır. Rahatlıkla bu geçişi sağlayacağız."

Kürşad Tüzmen, Mısır'da kurulan Türk fabrikalarda yatırımlarda kullanılan makinelerin hepsinin Türk malı olduğunun görüldüğünü, yatırım aşamasında yatırılanın yüzde 80'ini zaten Türkiye'nin ihracatı olduğunu, penceresi, kapısı, mermeri, çimentosu her şeyin Türkiye'den gittiğini, makinelerin ve iş gücünün de Türkiye'den sağlandığını bildirdi. Tüzmen,  işletme döneminde de Türkiye'den giden ürünler ihracat olarak gözüktüğü için ihracatın da artışına katkıda bulunduğunu anlattı.

"İhracatta 2009-2010 sıkıntılı"

Devlet Bakanı Tüzmen, bir soru üzerine dünyadaki krizin Türkiye ihracatına da yansıdığını, ocak-şubat-mart aylarında rakamların çok kötü geleceğini, nisan-mayıs-haziran rakamlarının biraz daha düzelmiş olacağını bildirdi. Tüzmen, şöyle dedi:

"Yine üçüncü, dördüncü çeyrek rakamlarının biraz daha iyi gidecek ama ilk iki çeyrek sıkıntılı olacak. Bunu baştan kabul ederek yolumuza gidelim. Bizim hesaplamalarımızda yıllık ihracatta yüzde 17'lik, ithalatta da yüzde 25'lik senelik bir azalma var şu an için. İlk 3 ay bu rakamların da üzerinde bir azalma göreceksiniz. Daha sonra biraz dengelenecektir. 2010 sonuna doğru hızlanacaktır ihracat. 2011-2012'de yine eski rakamları, 2023'de de 500 milyar doları geçtiğimiz günleri göreceğiz. İlk 2 senemiz sıkıntılı tabii. Ancak 2010'nun sonunda biz bu çıkışı eski rakamlara ulaşma noktasına gelebiliriz. 130 milyar dolar olduğu için böyle söylüyorum. 100 milyar doların civarında ihracat yapabilirsek bu sene büyük başarı olur. Biz iktidarı 87 milyar dolarlık ticaret hacmiyle aldık. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 62'lerdeydi. 36 milyar dolar ihracat, 51 milyar dolar ithalat vardı. Şimdi geldiğimiz noktada 130 milyar dolar ihracat var. İthalat 210-220 milyar dolarlarda. Şimdi 200 milyar dolara doğru indi. Dolasıyla ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 65'lere çıktı. Şimdi bu oran yükselecektir. Bu iyi bir gösterge. Cari açık azalacaktır. İthalatta yüzde 25-30'lara varan bir düşüş olacaktır. Bu da her halükarda geçen senenin rakamına göre 60 milyar dolar daha az bir ithalat demektir. Biz 158 milyar dolarlarda düşünüyorduk ama biraz daha altına inebilir."

IMF anlaşması ve teşvik paketi

Uluslararası Para Fonu (IMF) ile anlaşmanın bir indikatör, bir dünyaya gösterge olacağı için son derece iyi olacağını vurgulayan Tüzmen, "ne kadar erken olursa o kadar iyi olur. Tabii bütün dünya finans piyasalarında sizin bu ortamda kredibiliteniz, güvenilirliğiniz arttığı anlamına gelir. Dolayısıyla faydalıdır" dedi.

Teşvik paketiyle ilgili bir soru üzerine de "paket konusunda çok çeşitli çalışmalar yapıldı. Yapılmaya devam ediyor. Belki sunuşu, bir paket olarak açıklaması farklı bir şekilde yapılabilirdi" diyen Tüzmen, sunuşunda belki sıkıntı olabileceğini ama yapılan iş açısından baktığı zaman iş dünyasının epey sıkıntısını, bütün bakanlarla gidermeye çalıştıklarını, çeşitli bakanlıkların kendi çaplarında güzel çalışmalar yaptıklarını, bunların hepsine bakıldığını aslında paketin oluşmuş olduğunu kaydetti.

Tüzmen, Türkiye'nin de büyük bir ekonomik paket gerekip gerekmediğini soran bir gazeteciye de "büyük paraları olan ülkeler yapabilirler ama biz de piyasanın çalışma şartlarında, bütçe imkanları çerçevesinde elimizden geleni yaptık, yapmaya da devam ediyoruz" dedi.