İran doğal gazı Türkiye üzerinden İsviçre'ye ulaşacak

İSTANBUL - Türkiye ile İsviçre arasında, İran doğal gazının Türkiye üzerinden transit olarak İsviçre'ye taşınmasına ilişkin mutabakat zaptı imzalandı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, İsviçre Çevre, Ulaşım, Enerji ve İletişim Bakanı Moritz Leuenberger ile imzaladıkları anlaşmanın ardından gazetecilere ortak açıklamada bulundu.

Taner Yıldız, çok kapsamlı bir mutabakat zaptı imzaladıklarını belirterek, "Anlaşma, İran gazının Türkiye üzerinden transit geçişine Türkiye'nin müsaade etmesi ve İsviçre'ye gitmesini kapsadığı gibi aynı zamanda enerji verimliliği alanındaki işbirliğinden tutun, yenilenebilir enerji kaynakları ile alakalı işbirliğine, elektrikle iletim alanında yapılacak işbirliğine varıncaya kadar geniş kapsamlı mutabakat zaptı" dedi.

Yıldız, iki ülkenin de şu anda bulundukları ticaret hacminin daha da üzerine çıkabileceklerini enerji alanında yapacakları işbirliği ile göstereceklerini söyledi.

Bu konuda tam ve net bir şekilde siyasi iradenin iki ülkede de mevcut olduğuna dikkati çeken Yıldız, nükleer enerji alanındaki işbirliğinin de buna dahil olduğunu kaydetti.

Taner Yıldız, "Her iki ülkenin de ilişkilerinin geliştirilmesine katkı koyacağından dolayı bir kez daha bu anlaşmanın iki ülke için de hayırlı olmasını temenni ediyorum" diye konuştu.

Anlaşmanın kapsamına giren konular

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Yıldız, anlaşmanın kapsamına giren konulara ilişkin şunları kaydetti:

"Şu andaki çerçeve zaten geniş bir çerçeve. Özellikle enerji alanında Türkiye'nin enerji verimliliği konusunda çok fazla iş yapabileceği ve bu konudaki hedeflerimiz net. Çıkarttığımız yönetmelik 2010 yılından sonraki yapılacak binalarda bir kısım zorunluluklar getiriyor. İzolasyondan tutun, ısıtma, soğutma, elektrik aksamının daha verimli kullanılabilmesi açısından hem sanayide hem ticarette hem de meskende... O yüzden bu konuda karşılıklı işbirliği olacak. Nükleer enerji alanında karşılıklı bilgi transferleri olacak. Yenilenebilir enerji ile alakalı bir kısım teknoloji transferleri olacak ve gazın bütün depolanması, iletimi, termik santrallerinde kullanıma varıncaya kadar..."

"Anlaşma Türkiye üzerinden geçen gaza Türkiye'nin izin vermesi ile alakalı"

Anlaşmanın Türkiye'ye getirisinin ne olacağının sorulması üzerine de Yıldız, Türkiye'nin enerji diplomasisinde bütün komşularıyla iyi ilişki ve maksimum karşılıklı faydayı ön planda tuttuğunu söyledi.

Yıldız, şunları kaydetti:

"Bu ilişki de onlardan bir tanesi. Avrupa'daki ister AB üyesi olsun ister olmasın her projenin farklı farklı hizmet sunduğu, problemin çözümüne katkı koyduğu işler var. Biz Nabucco ile beraber, AB üyesi ülkelerin enerji arz güvenliği ile alakalı probleminin çözümünün bir parçası olduk, bu tür projelerle de AB üyesi olmayan ülkelerin gazla alakalı, transit geçiş ile alakalı konulardaki probleminin çözümünün parçası olacağız.

Geçen hafta içinde Başbakanımızla beraber İran'da yaptığımız görüşmeler vardı. Bu anlaşma İsviçre'nin İran ile yaptığı anlaşma ile de Türkiye üzerinden geçen gaza Türkiye'nin izin vermesi ile alakalıdır."

5,5 milyar metreküpün üzerinde bir anlaşma

Türkiye'nin her kurduğu boru hattı ile beraber stratejik önemini artıran, coğrafyasının farkına varan bir ülke olacağını söyleyen Yıldız, bunun zaten farkında olduklarını belirtti.

Yıldız, miktarla ilgili olarak da "5,5 milyar metreküpün üzerinde bir anlaşma var zannediyorum" şeklinde konuştu.

Anlaşma çerçevesinde karşılıklı çalışma grupları oluşturulacağını ifade eden Bakan Yıldız, bunun Transit Adriyatik Boru Hattı Projesi (TAP) olduğunu söyledi.

Taner Yıldız, "Stratejik öneminin yanında, taşıma ücretlerinden tutun, her türlü üzerinden geçen gazın bir nevi ticareti yapılmış olacak. Taşıma ücretlerini minimum seviyede düşünsek bile onun ötesinde iki ülke arasındaki ilişkileri enerji alanına taşımış durumdayız ve ben dış ticaret hacmimizde önemli bir sıçrama olacağı düşüncesindeyim" diye konuştu.

Yıldız, "Güney Pars gazının buraya girme ihtimali nedir?" sorusunu ise "Tabii hepsi mümkün" şeklinde yanıtladı.

Bakan Yıldız, İsviçre ile imzalanan mutabakat zaptının iki ülkedeki üniversite ve araştırma merkezlerinin karşılıklı işbirliğini de kapsadığını vurguladı.

İsviçre Çevre, Ulaşım, Enerji ve İletişim Bakanı Moritz

İsviçre Çevre, Ulaşım, Enerji ve İletişim Bakanı Moritz Leuenberger de, imzaladıkları anlaşmanın ilk etapta Türkiye üzerinden Kuzeye doğru transfer edilecek gazın geçmesi için yapılmış bir anlaşma olduğunu bildirdi.

Leuenberger, "Karşılıklı olarak birbirimize destek vermek için söz verdik. Anlaşmayla ileride bağımsız olarak ve kendi başımıza gaz ihtiyacımızı karşılama konusunda bir adım atmış olduk" dedi.

Anlaşma ile iki ülke arasındaki dostluğun da pekişeceğini ifade eden Leuenberger, "Her iki ülke de AB üyesi değildir. Bu nedenle her iki ülke de bağımsız bir enerji sağlama konusunda isteklidir. Tabii ki bu konuda böyle bir anlaşmaya varmamız iki ülke arasındaki dostluğun, iyi ilişkilerin sonucudur" diye konuştu.

İsviçre'nin transit gazın geçtiği bir ülke olduğuna dikkati çeken Leuenberger, "Norveç ve Hollanda'dan gelen gaz İsviçre üzerinden İtalya'ya doğru akmaktadır. Bugün imzaladığımız anlaşma ile gelecekte bir gün gazın güneyden kuzeye doğru akmasını sağlamak istiyoruz" dedi.

Gazın kaynağına ilişkin sorular üzerine konuk Bakan Leuenberger, bu konuda İran ile görüşmeleri olduğunu, Azerbaycan ile görüşme halinde bulunduklarını, ancak şu anda İran'ın ön planda geldiğini söyledi.

Leuenberger, "İsviçre bir enerji transport ülkesi. Biz Almanya ve Danimarka'dan İtalya'ya elektrik transfer ediyoruz. Norveç ve Hollanda'dan da gene İtalya'ya gaz transfer ediyoruz. Bir geçiş ülkesi olmamız nedeniyle enerji politikalarındaki bağımsızlığımız kuvvetlenmiş oluyor. Transit ülke olmamız dolayısıyla da ticari açıdan avantaj sağlıyoruz" dedi.

İran'la yapılan anlaşmaya göre tek alıcının kendileri olduğunu, ancak ülke olarak değil Eeg adlı İsviçre firması olarak gazın alınacağını belirtti.