İran'a altın satışında yaptırımların bankalara etkisi yok

 

İSTANBUL - ABD'nin İran'a artan mali yaptırımları veTürkiye'nin aldığı doğalgaz karşılığı İran'ın altın ithalatı yapmasının önünükesmeye dönük çabaları sürerken, bankacılar, İran'ın Türkiye'den altınalımlarının finans sektörü üzerinden gerçekleşmediğini ve bankaların altınişlemlerinin sorunsuz sürdüğünü söylediler.

Ocak-Kasım 2012 döneminde Türkiye'nin İran'a altın ihracatı 6.5 milyar dolaroldu. Bu rakam 2011'in tamamında 54 milyon dolardı. 

Üst düzey bir bankacı, "İran altın ticaretini bankacılık sistemi üzerindenyürütmüyor, İran'a altın satışı yapan özel sektör. Bu konuyla ilgili bir baskıile karşılaşmıyoruz" dedi. 

Türkiye'nin Rusya'nın ardından ikinci büyük doğalgaz tedarikçisi olan İran,sattığı doğalgazın karşılığında TL olarak yapılan ödemeyi uluslararası finanspiyasalarına erişiminin kısıtlı olması nedeniyle altına çeviriyor ve bu şekildeülkesine sokuyor. 

ABD'nin İran'a dönük yeni yaptırımlarının Şubat ayında devreye girmesi vegaz karşılığı altın ticaretine de kısıtlamalar getirmesi bekleniyor. 

Adının açıklanmasını istemeyen yabancı bir bankacı, "Bizim işlemlerimize herzaman olduğu gibi devam ediyoruz" dedi ve ekledi: "Paranın kaynağı ya damüşterinin kimliği hakkında şüphelendiğimiz işlemlerde her zaman dikkatliyiz,ancak altın işlemlerine dair ekstra bir yasakla karşılaşmış değiliz."

Washington, Tahran'ın uranyum zenginleştirme programının nükleer silahüretmeyi hedeflediğini ve İran'a altın satışlarının yaptırımlar altındaki ülkeyemali destek sağlamak anlamına geldiğini söylüyor. İran ise nükleer programınınbarışçıl amaçlar için olduğunu söylüyor. 

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan geçen hafta yaptığı açıklamada, "İran ilealtını bir ödeme aracı olarak kullandığımız düşüncesi doğru değil. Çünkü bizaltını Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak İran Cumhuriyeti'ne satmıyoruz. Altındevletten devlete yapılan bir satış değil. Bizim bu satışı petrol ve doğalgazkarşılığında yaptığımız yönündeki hiçbir ifade doğru değildir. Bu özel firmalartarafından, alan ve satan arasında legal bir sistemle yapılan bir yapıdaişliyor" dedi. 

Reuters'da geçen yıl yer alan bir haberde, sektör kaynakları Türkiye'denalınan külçe altınların Dubai üzerinden İran'a valizlerle taşındığınısöylemişlerdi. 

Türkiye'de bankalararası altın işlemlerinin hacmi çok yoğun değil, bankalarağırlıklı olarak İstanbul Altın Borsası ve yurtdışındaki muhabir bankalar ileişlem yapıyorlar. Türk bankaları ağırlıklı olarak YP zorunlu karşılıkların birkısmının altın cinsinden tutulabilmesi nedeniyle dolar/altın swap işlemleriyapıyorlar.

TCMB'nin 21 Aralık tarihli verilerine göre 243 ton altın zorunlu karşılıkiçin tutuluyor. BDDK verilerine göre sektör altın depo hesaplarının büyüklüğü159 ton. Toplam 85 üyesi olan İAB'de geçen yıl gerçekleşen işlem hacmi ise 15.6milyar dolar ya da yaklaşık 312 ton. 

Türkiye, İran'dan yılda 10 milyar metreküp doğalgaz alıyor ve bu ticaretekısıtlama getirilmesinin İran'a değil Türkiye'ye yaptırım uygulanması anlamınageleceğini vurguluyor. 

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan geçen yıl Kasım ayında yaptığı biraçıklamada, İran'ın doğalgaz alımı karşılığı yapılan ödemeleri nakit olarakülkesine aktaramadığı için altına çevirdiğini söylemişti.