İsrail-İngiltere görüşmeleri durdu

TEL AVİV - İsrail, İngiltere'de, Filistin yanlısı eylemcilerin mahkemelere yaptıkları başvurular nedeniyle, İsrailli siyasetçi ve üst düzey yetkililerin karşı karşıya kaldıkları muhtemel tutuklanma riskini gerekçe göstererek, İngiltere'yle yapılan stratejik diyalog toplantılarının durdurulduğunu açıkladı.

İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Yigal Palmor, İsrail ile İngiltere arasındaki ilişkilerin "çok iyi "olduğunu belirtirken, "mevcut İngiliz yasalarının, yüksek düzeyli stratejik temaslarda bulunulmasını imkansız hale getirdiğini" söyledi.

Sözcünün açıklaması, İngiltere Dışişleri Bakanı Hague'in, ülkeye yaptığı ilk resmi ziyaret sırasında geldi. Palmor, "bu tehditlerin, İngiliz Dışişleri Bakanı ile yapılacak müzakerelerin gündeminin de başlıca konusu olduğunu" belirtti.

İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague ile İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman'ın görüşmelerinden sonra yapılan ortak basın açıklamasında ise, stratejik diyalog toplantısının bir an önce yapılması konusunda mutabık kalındığı ifade edilirken, İngiliz Bakan, İsrailli yetkililerin İngiltere'de karşı karşıya bulunduğu tutuklanma riskiyle ilgili sorunun bir an önce çözüleceğini taahhüt etti.

İngiltere Dışişleri Bakanı Hague bu konuda Yedioth Ahranot gazetesine verdiği demeçte, iki ülke arasındaki söz konusu konuyu doğrulayarak, "Gerçek bir sorunla karşı karşıyayız ve bunun da farkındayız. Ama bu konuda parlamentodan yeni bir yasa geçirmek için birkaç aya ihtiyacımız var" ifadesini kullandı.

İngiltere'nin Tel Aviv'deki Büyükelçilik Sözcüsü Karen Kaufman da Hague'in, İsrailli yetkililerle bu konuda müzakerelerde bulunduğunu belirtti; İngiliz yetkililerin, bundan sonraki stratejik diyalog toplantıları için muhtemel tarihler üzerinde çalıştıklarını ifade etti.

İsrail Başbakan Yardımcısı Dan Meridor, İngiltere'de hakkında yapılan suç duyuruları nedeniyle, tutuklanacağı endişesiyle Londra ziyaretini iptal etmişti. İsrail'in eski Dışişleri Bakanı Tzipi Livni de geçen yıl Gazze Şeridi'nde İsrail'in Dökme Kurşun operasyonu nedeniyle yapılan suçlamalar nedeniyle Londra ziyaretini iptal etmek durumunda kalmıştı.

Bazı İsrailli yetkililer, insanlığa karşı suçların İngiltere'de işlenmemiş olsalar bile, boyutu nedeniyle kovuşturulabileceğini öngören "evrensel yetki" yasası çerçevesinde İngiltere'de yargılanma tehdidi ile karşı karşıyalar. Filistin yanlısı eylemciler, bu kavramdan yararlanarak Filistinlilere karşı askeri operasyonlardan sorumlu tuttukları İsrailli yetkililer aleyhinde davalar açmış bulunuyorlar.

Hauge ile Liberman ile göüştü

İngiltere Dışişleri Bakanı Hague ve İsrail Dışişleri Bakanı Lieberman, bugün Kudüs'te biraraya geldi.

İkilinin görüşmesinin ardından ortak bir basın açıklaması yapıldı. Açıklamada, toplantıda, İsrail ile Filistinliler arasındaki müzakerelerin durumu ve müzakerelerde ortaya çıkan çıkmazın aşılması ihtiyacı üzerinde durulduğu, ayrıca Ortadoğu bölgesindeki gelişmeler, Yemen, Irak ve Sudan'daki durumun da değerlendirildiği belirtildi.

Açıklamaya göre, iki bakan, İran'ın nükleer silahlara sahip olma teşebbüslerinin ortaya çıkardığı tehdit nedeniyle ortak endişeleri paylaşıp, terörizme karşı uluslararası işbirliğinin gereğinde mutabakata vardılar.

Ortak açıklama metninde, İsrail ile İngiltere arasındaki, "evrensel yetki" yasasından kaynaklanan soruna da dikkat çekildi.

Bakanların, iki ülke arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik Diyalog toplantısının bir an önce yapılmasında da mutabık kaldıkları ifade edildi.

Açıklamaya göre, İsrail ve İngiltere Dışişleri Bakanları, iki ülke arasındaki kültürel işbirliği kapsamında, ortak film yapım anlaşmasına da imza attılar.

Gizli toplantılar: Gündem İran

Öte yandan Haaretz gazetesi, Hague'in, basına açık görüşmelerinin yanı sıra, kapalı kapıların ardında da bazı yetkililerle görüşeceğini ileri sürdü.

Gazete, Hague'ın Tel Aviv'de, İngiliz Büyükelçisinin resmi konutunda, aralarında Mossad Başkanı Meir Dagan, İsrail Atom Enerjisi Komisyonu Başkanı Şaul Chorev'in de yer aldığı yetkilileri ağırlayacağını belirtti.

Haberde, İngiliz Bakanının gizli toplantılarının "İran'ın nükleer programı" ile ilgili olduğu ve toplantı talebinin Hague'den geldiği kaydedildi. Hague'in konuyla ilgili İsrail hükümetinin yaklaşımını ayrıntılı bir şekilde dinlemek ve aynı zamanda İran'ın nükleer programı ile ilgili olarak İsrailli savunma ve istihbarat yetkililerinin değerlendirmelerini ilk elden duymak amacını taşıdığı ifade edildi.

İngiltere'nin İsrail'deki Büyükelçiliği ise konuyla ilgili olarak gazeteye, İngiltere'nin "İsrail'in nükleer silah sahibi bir İran'dan kaynaklanan tehdit konusundaki endişelerini paylaştığını" ifade edip, konuyla ilgili İsrail tarafıyla düzenli istişareler içinde bulunduğunu kaydetti.

İngiltere'nin İsrail'e yeni atanan Büyükelçisi Matthew Gould'un da İran'ın nükleer çalışmaları konusunda bir uzman olduğu ifade edildi. Büyükelçinin, bir süre önce İran'daki İngiliz Büyükelçiliğinde ikinci adam olarak çalıştığı belirtildi.

Filistinli eylemcilere destek

Öte yandan, ziyaretinin ilk gününde, İngiliz Dışişleri Bakanı Batı Şeria'da, İsrail'in işgal uygulamalarına, ayırma duvarlarına karşı protestolarıyla bilinen Filistinli bazı köylerin önde gelen eylemcileriyle Ramallah'ta biraraya geldi.

Grup üyelerinden verilen bilgiye göre, Hague ile yapılan toplantıya, El Ma'asara ile Bileyn köyünden eylemciler katıldı. Hague'in toplantıda, ülkesinin Filistinli köylülerin şiddet içermeyen gösterilerini desteklediğini söylediği, "bu tür direniş yöntemleriyle, Filistinlilerin uluslararası kamuoyunun daimi desteğini sağlayacaklarını" belirttiği kaydedildi.

Ma'asara Halk Komitesi üyelerinden Mahmud Zvahara, Hague ile yapılan toplantı sonrasındaki açıklamasında, İsrail'in barış konusunda gerçek bir isteği bulunmadığını, bu nedenle barış görüşmelerinin sürekli bir tıkanıklık içinde olduğunu belirtip, "Bu nedenle, işgale karşı sivil direniş bugün Filistinlilerin elinde şiddete karşı tek geçerli alternatif olarak ortaya çıkıyor" dedi. Mahmud Zvahara, ayrıca "bu tür direniş yönteminin, İsrail'in ödünü koparan güçlü bir harekete dönüşmekte olduğunu" da vurguladı.

İngiltere Dışişleri Bakanı, İsrail'deki temaslarının ardından, Batı Şeria'da, Ramallah'ta Filistin Yönetimi Başbakanı Selam Feyyad ile biraraya gelecek.

Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas, halen bazı Ortadoğu ve Arap ülkelerini kapsayan bir gezide bulunuyor.

Hague'in, Feyyad'la da iki taraf arasında ortak film yapımına ilişkin bir anlaşma imzalayacağı bildirildi. İngiliz Bakan, Ramallah'ta ayrıca Filistin Yönetimi Dışişleri Bakanı Riyad El-Malki ile de görüşecek.

William Hague, İsrail ve Filistin temaslarının ardından Mısır'a geçecek.