Kızıldeniz’den 3 kriz çıkacak

Emre ERGÜL

Kızıldeniz kaynıyor… Kızıldeniz yanıyor… Yemen’deki Husilerin İsrail’e karşı Hamas’a destek için Kızıldeniz’deki ticari gemileri hedef alması, son 96 saatte yeni bir ivme kazandı. Küresel analistler ve ekonomistler, İsrail’in 7 Ekim 2023’te başlattığı Gazze Savaşı’nın bölgesel bir savaşa dönmesinden duydukları endişeyi yineledi. İngiliz BBC Televizyonu’na konuşan uzmanlar, Husi saldırılarının küresel ekonomiye ciddi zararlarının olacağının altını çizdi.

Cambridge’deki Queens’ College’ın Başkanı ve finansal hizmetler devi Allianz’ın Baş Ekonomi Danışmanı olan Mohamed El-Erian, Husi saldırılarının ardından enflasyonun yeniden yükselme riski olduğuna dikkat çekti: “Sevkiyatlardaki kesinti pandemic sırasındaki kadar şiddetli değil ancak son durum fiyatları artıracak ve ekonomik büyümeyi vuracaktır. Daha yüksek enflasyon, daha yüksek ipotek oranları ve daha düşük büyüme göreceğiz.

Ancak mutlak anlamda bu, 2021 ve 2022'de yaşadıklarımızla karşılaştırıldığında hiçbir şey değil. Bu şok o kadar büyük olmayacak ama talihsiz bir durum." S&P’ye göre, Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'ya ithal edilen malların yaklaşık yüzde 15'i Asya ve Körfez'den deniz yoluyla gönderiliyor.

Buna yüzde 21.5 oranında rafine petrol ve yüzde 13'ten fazlası ham petrol dahil. Brent ham petrolü, ABD ve İngiltere'nin Yemen'de Husilere karşı askeri müdahalede bulunmasının ardından geçen hafta varil başına 80 dolara ulaştı ancak pazartesi günü 77.75 dolara geriledi. Husilerin pazartesi öğleden sonra bir ABD gemisini vurması ise tansiyonu artırdı. ABD’nin nakliye şirketlerini “Kızıldeniz’i kullanmayın” diye uyardığı öne sürüldü. Bloomberg’e göre, dünyanın en büyük gemi taşımacıları birliği Bimco,”ABD Deniz Kuvvetleri’nce Kızıldeniz’i kullanmamaları konusunda uyarı aldıkları”nı açıkladı.

Denizcilik istihabarat şirketi Dryad Global da müşterileri olan tüm denizcilik firmalarına Kızıldeniz’den üç gün uzak durmaları talimatı verdi. Bu gelişmeler, “ABD misillemeye hazırlanıyor” yorumlarına neden olurken; İran’ın Kuzey Irak’taki bir noktaya “İsrail istihbarat servisi Mossad’ın evi,” Suriye’deki bazı noktaları da “İran karşıtı teröristlerin yuvası” diyerek balistik füzelerle vurdu. Erbil’deki saldırıda 4 kişi öldü, 6 kişi yaralandı.

Husiler: ABD ile savaşa hazırlanıyoruz

Yemen’dekş İran destekli Husilerin (Ensarullah Hareketi) siyasi büro üyesi Ali el-Kahhum, ABD’nin son saldırılarının etjisiz olduğunu belirtti, saldırılarına karşı ABD ile açık bir savaşa girmek üzere hazırlandıklarını söyledi: “Yemen’den Amerikalılara şunu söylüyoruz: Yemen'e yönelik tüm hareketleriniz ve saldırılarınız başarısızlıkla sonuçlanacak, saldırılarınıza tüm gücümüzle karşı koyacağız.

Yemen'in kudretini göreceksiniz ve bölgeden aşağılanmış bir halde çekileceksiniz. Kibrinizi kıracak, sözde heybetinizi yıkacak Yemen caydırıcılığını göreceksiniz. ABD ile savaş, vaat edilen bir fetih ve cihat. ABD ve İngiltere'nin Yemen'e yönelik saldırılarının hiçbir etkisi olmadı ve olmayacak. Bu, egemenliği ve uluslararası yasaları çiğneyen bir saldırı ve suçtur.”

Ticari gemiler vurulmamak için Çinli mürettebat tutuyor!

Husilerin 7 Ekim 2023’ten bu yana Kızıldeniz’den geçen küresel ticari gemileri hedef alması üzerine, şirketlerin gemi personelini Çinlilerden oluşturmaya başladığına dikkat çekildi. Hindustan Times şöyle yazdı: “Çin, Husilere açık destek vermese de ABD’nin Kızıldeniz çıkışlerını hep eleştirdi. Bu yüzden de Çin ticaretinin Husi saldırılarından ciddi şekilde etkilenmesi pek olası görünmüyor. Husiler şu ana kadar (genelde Çinlilerin olan) petrol tankerlerini görmezden geldi. Husilerin Çin gemilerini hedef almaktan kaçınacaktır. Bu yüzden de diğer gemiler de ‘tamamen Çinlilerden oluşan mürettebat’ taktiği ile vurulmaktan kaçınıyor.”

Katar Başbakanı ülkesinin Kızıldeniz'de "askeri çözüm yerine diplomasiyi tercih ettiğini" söyledi

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, ülkesinin Kızıldeniz bölgesinde "askeri çözüm yerine diplomasiyi" tercih ettiğini belirtti. Al Sani, İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) diyalog oturumunda bir konuşma yaptı. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının 100 günü aşmasına rağmen ateşkes sağlanamadığını aktaran Katar Başbakanı Al Sani, "İlk kez ateşkes çağrısı konusunda anlaşmazlık ve tartışma görüyoruz" ifadesini kullandı.

Son olarak Yunan gemisi de vuruldu

Yunanistan'a ait bir kargo gemisinin Yemen açıklarında bir füze ile vurulduğu bildirildi. Reuters'ın haberine göre; denizcilik şirketi Ambrey, "Malta bandıralı, Yunanistan'a ait bir dökme yük gemisinin Kızıldeniz'in güneyinden kuzeye doğru geçerken bir füzeyle hedef alındığı ve vurulduğu bildirildi" açıklamasında bulundu.Ambrey, Gazze'de savaşın başlamasından bu yana İsrail'i ziyaret eden ve Süveyş'e gitmekte olan geminin olayın ardından rotasını değiştirerek limana yöneldiğini söyledi.