Mali Kural, komisyondan geçti

ANKARA - Mali Kural Kanun Tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.

Tasarı, maliye politikasının kural bazlı yürütülmesini öngörüyor.

"Mali Kural" düzenlemesiyle "ekonomide güven ve istikrarı güçlendirmek, mali disiplin anlayışını  kalıcılaştırmak, ekonomi politikalarına uzun vadeli perspektif getirerek mevduat ve kredi vadelerinin uzamasını sağlamak, kamunun uzun vadede finansman ihtiyacını netleştirerek özel sektörün daha uzun vadeli ve daha düşük maliyetle kaynaklara ulaşmasını sağlamak" amaçlanıyor.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen "Mali Kural Kanunu Tasarısı"na göre, Mali Kural, genel yönetim, KİT'ler ve bağlı ortaklıklar ile sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan işletmeci kuruluşlar ile fonları kapsayacak.

Döner sermayeli işletmelerin bütçelerinde gelir ve gider denkliğinin sağlanması esas olacak.

KİT'ler ve bağlı ortaklıkları ile sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait işletmeci kuruluşlar toplulaştırılmış bazda borçlanma gereği oluşturamayacak.

Herhangi bir yıl için mali kurala uyulup uyulmadığının kesin olarak tespiti, ilgili yıla ilişkin gerçekleşmeler dikkate alınarak yapılacak.

Orta Vadeli Program ve Mali Planın içeriği, mali kural uygulamaları ve uluslararası iyi uygulamalar çerçevesinde genişletilecek.

Kuraldan sapma riskinin ortaya çıkması halinde, Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) ve Hazine Müsteşarlığınca müştereken tedbir alternatifleri hazırlanacak ve Bakanlar Kuruluna sunulacak.

Sayıştay Başkanlığı, mali kural uygulamasında denetim görevi yapacak. Sayıştay, Mali Kural İzleme Raporunda yer alan verilerin doğruluğu, güvenilirliği ve önceden belirlenmiş standartlara uygunluğunu değerlendirecek ve sonuçları, raporun yayımından itibaren 45 gün içinde TBMM'ye gönderecek ve kamuoyuna duyuracak.

Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin kesinleşmiş borç ve alacaklarının mahsup işlemleri ile alacaklarının terkin edilmesi işlemleri, bütçeleriyle ilişkilendirilmeksizin yapılamayacak.

 Belediye bütçesi ve il özel idaresi bütçesi, Maliye Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Temmuz ayı içerisinde yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe Hazırlama Rehberine uygun olarak yapılacak.

Belediyeler ve il özel idareleri bütçe gelirlerinin yüzde 10'dan fazlası için borçlanırken, İçişleri Bakanlığının onayını alacak. İçişleri Bakanlığı ise onaya karar verirken Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın uygun görüşünü alacak.

Maliye, Hazine ile DPT hazırlayacak

Orta Vadeli Mali Plan temel dokümanları "Orta Vadeli Program ve Mali Plan" adı altında birleştirilecek.

Merkezi yönetim bütçesinin hazırlanma süreci Bakanlar Kurulunun Haziran ayının 15'ine kadar toplanarak Orta Vadeli Program ve Mali Planı kabul etmesiyle başlayacak, Orta Vadeli Program ve Mali Plan aynı süre içinde Resmi Gazetede yayımlanacak.

Orta Vadeli Program ve Mali Plan; Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı ile işbirliği içerisinde Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından hazırlanacak.

Orta Vadeli Program ve Mali Planda; kalkınma planları, stratejik planlar, genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda oluşturulan makro politikalar, ilkeler, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik ve mali büyüklükler ile bunlarla uyumlu olmak üzere gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri, hedef açık tavanları, borçlanma durumu ve merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin ödenek teklif tavanları yer alacak.

Orta Vadeli Program ve Mali Plan, yürürlükte bulunan ve yürürlüğe konulacağı açıklanan politikalar ile mali ve ekonomik görünüm üzerinde etkili olabilecek diğer önemli gelişmeler dikkate alınarak hazırlanacak.

Merkezi yönetim kapsamı dışındaki kamu idareleri, Orta Vadeli Program ve Mali Planda yer alan politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri, hedeflenen açık ile gelir ve gider tahminlerini bütçe hazırlık ve uygulamalarında dikkate alacak.

Genel yönetim kapsamındaki idarelerin tahakkuk etmiş tüm borçlarının en geç 60 gün içinde muhasebe kayıtlarında gösterilebilmesi esas olacak. Bu tutarlara ilişkin ödenek işlemleri en geç mali yıl sonuna kadar tamamlanacak.

Stratejik plan

KİT'ler, Hazine Müsteşarlığının görüşünü alarak DPT Müsteşarlığınca hazırlanacak usul ve esaslar çerçevesinde stratejik planlarını hazırlayacak.

Teşebbüslere ait uzun vadeli veya yıllık genel yatırım ve finansman programlarının hazırlanmasında, finansman imkanları ve teşebbüslerin yatırım kapasiteleri göz önünde tutulacak ve toplulaştırılmış borçlanma gereği oluşturulmaması esas olacak.

Genel yönetime dahil kamu idarelerinden, mali istatistiklerine esas verilerini süresinde göndermeyenler ile tespit edilen hata ve noksanlıklarını gidermeyenler ile gönderilmesinden sorumlu birim yöneticilerine, Maliye Bakanlığının talebi üzerine ilgili kamu idaresinin üst yöneticileri tarafından bir aylık net ödeme toplamı tutarında idari para cezası verilecek. İdari para cezası uygulanmış olması bilgi verme yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacak.

Tasarının, "genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin kesinleşmiş borç ve alacaklarının mahsup işlemleri ile alacaklarının terkin edilmesi işlemleri, bütçeleriyle ilişkilendirilmeksizin yapılamayacağına" ilişkin hükmü 1 Ocak 2011 tarihinde yürürlüğe girecek.