Markamıza 'tuta' salgını
ANTALYA'DAN / Seda TUZLU
Ocak ayında yazdığım bir makalemde, Antalya tarımının taçlandırılan ürünü domatesten bahsetmiştim. Markalaşma yılında Antalya Ticaret ve Sanayi Odası'nın simge olarak aday gösterdiği, seraların kraliçesi domatesin 2,6 milyon ton örtü altı üretimi rakamının 1,7 milyon tonunu tek başına sırtladığını yazmıştım ve Antalya'nın marka ürünü domates vurgusunu yapmıştım.
Aradan 5 ay geçti, 2009 yılını 530 bin ton ihracat rakamıyla kapatan taçlı tarım ürünümüz, tam da bu seneki 600 bin tonluk ihracat rakamına ulaşacakken, seralar ve çiftçiler 'tuta absoluta' dediğimiz bir zararlı ile tanışıverdi. Durum böyle olunca, farklı şeyler konuşmaya başladık. Tutaya yenik düşen seralardan, heba olan domateslerden, ihracattan dönen domates yüklü tırlardan, yakalanamayacak ihracat rakamından, mücadele şekillerinden ve yine bakanlıktan beklenenlerden… Peki, tutaya dair neler öğrendik...
Bir yumurtasından 40 bin yeni tutanın seralarda kanat açacağını öğrendik…
Tek bir yumurtayla arkasında nesil bırakabilen ve günde 35 kilometre uçan tuta absolutanın mücadeleye olan direncini biliyoruz artık…
Bu zararlı Afrika'da domates üretiminin yüzde 80'ini zarara uğratmış, endişeliyiz…
11 milyon ton domates için ne yapılacak peki?
Entegre mücadele şart türküsünü söylüyoruz hep bir ağızdan… Hep bir teselli bulur 'buna da şükür deriz' ya, ihracat sezonunun kapanmasına 2 hafta kala bu felaketle tanışmış olduğumuz için şükrediyoruz. 'Beterin beterinden korusun' diyor Antalya Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birliği (AYMSİB) Başkanı Mustafa Satıcı… Ya yolun başında çıksaydı karşımıza? Buna da şükür!
İlde hazırlanan bir rapora göre, bu mücadelede Türkiye'nin 700 milyon TL'lik kayıpla karşı karşıya kalacağı söyleniyor.
Domates üretimine verilmeyen teşviki, üretici şimdi mücadele için bekliyor. Katlanacakları yüz milyonlarca liralık masraf için yüzde 50 destek istiyor…
Yeni sezon açılışına 3 ay kala konuyu bir de Tarım Bakanlığı'ndan dinleyelim istedim. Bakanlığa ilettiğim maile bakın nasıl bir cevap geldi:
"Söz konusu zararlının mücadelesine yönelik olarak üreticilerin bilinçlendirilmesi için çiftçi eğitim çalışmalarına başlanılmış olup, hazırlanan 70 bin afiş ve 150 bin broşürün dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Domates ekimi yapılan tüm illerde çalışan inspektörler, sürvey çalışmalarını yürüten ziraat mühendisleri ve ürün naklinde temiz ürünlerin sevki için paketleme evlerinde zararlının nerede nasıl aranacağı, bulaşık ürünlerin sağlamlardan ayrılması hususunda çalışanlara eğitim verilmiştir.
Zararlının sürveyinde (tespitinde) kullanılmak üzere 24 ile toplam bin 25 adet tuzak ve bin 890 adet feromon dağıtılmıştır. Ayrıca, bu zararlının mücadelesinde kullanılmak üzere su tuzakları, cezbediciler ve ışık tuzakları ile ilgili ruhsatlandırma çalışmaları devam etmektedir."
Çiftçiler eğitiliyormuş... Afişler broşürler bastırılmış… Tuzaklar ve feromonlar dağıtılmış… Somut adımların atılmaya başlanması sevindirici ama üretici bu tedbirlerle tatmin olur mu bilmem? Seri hareket şart, entegre mücadele kaçınılmaz…