Memur Kanunu sil baştan

ANKARA - Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda değişiklik öngören 23 maddelik kanun tasarısının bugün TBMM'ye gönderileceğini bildirdi.

Başbakanlık'ta konuya ilişkin bir toplantı düzenleyen Yazıcı, tasarı ile 1965 yılında çıkarılan, ancak daha sonraki yıllarda kısmi değişikliklere tabi tutulan Devlet Memurları Kanunu'nda yeni düzenlemelere gidileceğini söyledi.

Kamu çalışanlarının yüzde 62'sini devlet memurlarının oluşturduğunu belirten Yazıcı, halen devlette çalışan 1 milyon 769 bin 730 memurun yüzde 66'sının erkek, yüzde 34'ünün ise kadın olduğunu söyledi. Memurların 244 bin 500'ünün merkezde, 1 milyon 517 bin 359'unun ise taşrada istihdam edildiğini kaydeden Bakan Yazıcı, memurların 13 bin 175'inin de kariyer uzmanı ve uzman yardımcısı olarak görev yaptığını bildirdi.

Diğer çalışanlarla birlikte kamuda istihdam edilen personel sayısının 2 milyon 824 bin 430'a ulaştığını ifade eden Yazıcı, günümüzde en düşük memur maaşının 1254 lira en yüksek maaşın 5789 lira, ortalama maaşın da 1529 lira olduğunu vurguladı.

İşte yeni tasarının getirdikleri

Devlet Bakanı Yazıcı daha sonra Devlet Memurları Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı hakkında bilgi verdi.

Memura babalık izni

-Hamile memurların çalışma şartları yeniden düzenleniyor: Kadın memurlara, hamileliklerinin 24'üncü haftasından itibaren ve doğumdan ya da tabip raporuna dayalı olarak daha önceki süreler ve doğumdan sonraki 1 yıl süreyle, gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilmemesi öngörülüyor.

Önceki yıllarda Başbakanlık Genelgeleri ile düzenlenen bu konu, tasarı ile güvence altına alınıyor.

-Babalık izni: Kadın memurların çocukların bakımı için, en kritik dönemi teşkil eden 0-2 yaş döneminde, 24 aya kadar aylıksız izin alabilmeleri hükme bağlanıyor. Ayrıca çeşitli sebeplerle annenin bu izni kullanamadığı durumlarda, çocuğu dünyaya gelen erkek memura da, doğum sonrası 24 aya kadar izin verilmesi imkanı sağlanıyor.

Mevcut uygulamada, erkek memura eşinin doğum yapması nedeniyle verilen 3 günlük mazeret izni, babalık izni adı altında yeniden düzenleniyor ve izin süresi 10 güne çıkarılıyor.

-Memur babaya özür izni: Doğum esnasında veya doğumdan sonra annenin ölümü halinde, çocuğun bakımı ile ilgilenmesi amacıyla memur olan babaya da anne için öngörülen süreler kadar ücretli ve ücretsiz izin geliyor.

-Çocuk yardımındaki sınır kalkıyor: Daha önce 2 çocukla sınırlandırılmış olan ve 2010 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile 2'nin üstündeki çocuklar için de verilmesine başlanan çocuk yardımı, tasarı ile kalıcı hale getiriliyor. Halen 700 bin çalışan aile yardımı, 2 milyon 400 bin çocuğa da çocuk yardımı ödeniyor.

-Refakat izni: Devlet memurlarının bakmakla mükellef olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek yakınlarının ağır bir kaza geçirmesi ya da önemli bir hastalığa yakalanmış olmaları hallerinde 3 aya kadar aylıklı refakat iznine imkan tanınıyor. Gerektiğinde bu sürenin 1 katına kadar uzatılabileceği belirtiliyor.

Emeklilerin harcırah artışı

-Emeklilikte ödenen harcırahlardaki artış: Toplu görüşmelerde, 500 lira olan harcırahın 750 liraya çıkarılması kararlaştırılmıştı. Tasarı ile bunun yasal dayanağı oluşturuldu. Bu çerçevede emekli olan memura yüzde 50 fazlasıyla harcırah ödenecek. Bakan Yazıcı, bu yıl emekli olması beklenen 40 bin dolayındaki memura, yeni düzenlemedeki tutar üzerinden harcırah ödeneceğini bildirdi.

-Emeklilik ve ölüm izni alanı genişletiliyor: Toplu görüşmelerde mutabakat sağlanan bu konudaki düzenleme uyarınca da, aile yapısındaki değişim ve memurların memleketleri dışında Türkiye'nin değişik bölgelerinde görev yapmalarından dolayı ve memurlara evlilik ya da ölüm hallerinde verilen 5 günlük izin, memurun eşinin 1. derece akrabalarını da kapsayacak şekilde yeniden düzenleniyor ve izin süresi 7 güne çıkarılıyor.

Sözleşmeliye sendika üyeliği hakkı

-KİT Personeğline sendika hakkı: KİT Personel Rejimini Düzenleyen 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede sözleşmeli personelin sendikaya üye olamayacakları hükmü bulunuyordu. Tasarı, bu hükmü yürürlükten kaldırıyor.

-Toplu görüşme ödeneği: Sendika üyesi kamu görevlilerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında olmak üzere yılda 4 defa ödenen toplu görüşme ödeneği (ikramiyesi) tasarıya konuldu. Sendika üyesi memurlara verilen sendika üyeliği ikramiyesinin yıllık tutarı yaklaşık 122 lira.

-Kamu Personeli Bilgi Sistemi: Halen Devlet Personel Başkanlığınca 3 ay öncesine ilişkin tutulabilen personel bilgileri, güncel olarak kayıt altına alınacak ve kamunun elindeki insan gücünün profili görülebilecek. Yeni sistemle istatistikler üretilecek ve geleceğe dönük projeksiyonlar yapılabilecek.

Disiplin sistemi değişiyor

-Disiplin cezalarına itiraz mekanizması yeniden düzenleniyor: Mevcut uygulamada, uyarma ve kınama cezalarına karşı bir üst disiplin amirine, yoksa disiplin kurullarına itiraz edilebiliyor. Tasarı ile uyarma ve kınama cezalarına karşı sadece disiplin kuruluna itirazda bulunulacak.

Bakan Yazıcı, Disiplin Kurullarında memurların üyesi olduğu sendikalardan da temsilci olması nedeniyle, uyarma ve kınama cezalarına karşı itiraz müessesesinin düzenleme ile daha etkin hale geleceğini söyledi.

-Devlet memurlarının disiplin sistemi yeniden düzenleniyor: Mevcut sistem, memurun yönetime karşı hata ve suçlarını ön planda tutarken, yeni düzenleme ile vatandaşa karşı hatalı uygulamalardaki yaptırımlar da etkinleştiriliyor.

Yeni düzenleme ile:

.İş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak, fiili uyarma cezası yerine, aylıktan kesme cezası kapsamına alınıyor.

.İş sahiplerine karşı kötü muamelede bulunma fiili, kınama cezası yerine, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası kapsamına sokuluyor.

.İş sahiplerine söz veya hakaretle sataşmak fiili, kınama yerine kademe ilerlemesinin durdurulması cezası kapsamına dahil ediliyor.

.Vatandaşa fiili saldırıda da memura kademe ilerlemesi yerine amire fiili saldırıda olduğu gibi memuriyetten ihraç cezası getiriliyor.

.İkamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terk etmek, toplu müracaat veya şikayette bulunmak ve yasaklanmış her türlü yayını görev mahallinde bulundurmak fiilleri, disiplin cezası gerektiren fiiller kapsamından çıkartılıyor.

Sicil sistemi sona eriyor

-Sicil sistemi yürürlükten kaldırılıyor: Bakan Yazıcı, yıllardır süren uygulamaların, devlet memurları için gizli sicil raporu doldurulması suretiyle başarı ve başarısızlık tespitinin mümkün olmadığını gösterdiğini söyledi. Sicil sisteminin zaman içinde işlevini yitirdiğini belirten Yazıcı, şöyle devam etti:

"KİT'lerde çalışan memurlar da dahil her yıl 1 milyon 776 bin 412 personelle ilgili sicil raporları dolduruluyor. Bir personel için en az 2 sicim amiri tarafından işlem yapıldığı düşünüldüğünde, yaklaşık 4 milyon işlem yapılıyor. Bu sayıya mahalli idareler dahil edildiğinde sayı daha da yükseliyor. Mevcut sicil sisteminde, personelin hizmete yönelik verimliliği, performansı, gelişimi değerlendirilmiyor, daha çok kişisel özellikler değerlendirmeye alınıyor. Değerlendirme kriterleri de, soyut ve subjektif. Değerlendirme, kamu personelinin hizmete dönük yönlerini de kapsamıyor.

Yapılan düzenleme ile rutin ve istenilen sonuçları vermeyen sicil sistemi kaldırılıyor. Mevcut sistem kaldırılırken, isteyen kamu kurumlarının yürütmekte oldukları hizmetlerin ve istihdam ettikleri personelin özelliklerine göre somut, ölçülebilir, veriye dayalı, hizmet üretim kalitesi, etkinlik, verimlilik, kendini geliştirme, hedef odaklı çalışma gibi kriterleri içeren bilimsel ve çağdaş personel başarı ölçüm ve değerlendirme düzenlemelerini yapabilmelerine de imkan sağlanıyor.

Özel sektörde çalışan, kamu üst yönetimine geçebiliyor

-Üst yönetimde yeni bir yaklaşıma gidiliyor. Kamuda müsteşar, başkan, genel müdür gibi bazı üst yönetici kadrolarında, özel sektörde çalışmış nitelikli personelin de istihdam edilmesinin önü açılıyor.

Düzenleme ile bazı üst yönetim görevlerine atanacakların özel sektördeki görev sürelerinin de kamuda geçmiş gibi değerlendirilmesi öngörülüyor.

Bakan Yazıcı, "Bu uygulama, kurumsal liderliği ve sorumluluğu taşıyan üst yönetime zenginlik ve dinamizm getirecek. Kamu sektörü ve özel sektör, birbirini daha yakından tanıyacak, 2 sektör arasındaki yüksek duvarlar kalkacak" dedi.

Kariyer uzmanlık sistemi

-Kariyer uzman ve uzman yardımcılarının durumları yeniden düzenleniyor: Kamu kuruluşlarında halen 13 bin 175 adet kariyer uzman ve uzman yardımcısı istihdam ediliyor. Bunlar, toplam memurların yüzde 0,7'sini meydana getiriyor. Bakan Yazıcı, kamudaki uzman personel sayısının son derece yetersiz olduğunu, kurumlar arasındaki dağılımda da dengesizlikler bulunduğunu ifade etti.

Halen kariyer uzmanları arasındaki ücret, çalışma şartları ve stütü farklılıkları bulunduğunu belirten Devlet Bakanı Yazıcı, şu açıklamayı yaptı:

"Örneğin kariyer uzman olduğu halde 1.660 lira ücret alan uzman yanında, 5.000 lira ücret alan uzman da bulunuyor. Aynı şekilde kariyer uzmanlar arasında emekli olduklarında bağlanacak emekli aylığında da büyük farklar bulunuyor. Tasarı ile bu durum eşitleniyor ve ücret, çalışma ortamı ve statüler arasında adalet sağlanıyor. Tasarının yasalaşması halinde, 3.100 uzman ve uyman yardımcısının mali haklarında önemli iyileştirmeler yapılacak.

Kariyer uzmanları, KPSSK'de en az yüzde 1'lik dilime girmiş üniversite mezunları arasından seçilecek. Bunlar, mesleklerinde 3 yıllık yetişme dönemine tabi tutulacak ve niteliklerine uygun ücret alacak.

Kamu idarelerinde bu kapsamda ilave olarak 1.140 uzman, 2.540 uzman yardımcısı istihdamı sağlanacak.

Tasarının yürürlüğe girmesiyle birlikte uzman yardımcıları arasındaki ücret farklılıkları hemen ortadan kalkacak ve ücretler aynı düzeye gelecek. Uzmanların ücret farklılıkları ise 3 yıllık geçiş sürecindeki planlama ile eşit hale gelecek. Kazanılmış haklara dokunulmayacak. Daha önce herhangi bir kamu kuruluşunda uzman olarak çalışan, yüksek maaşlı çalışma sürdüren kişinin o durumu devam edecek.

Yeni düzenleme, kamu idarelerinin merkez yapıları içindeki uzmanları kapsayacak, taşrada çalışan uzmanlar bu kapsamda değerlendirilmeyecek."