‘Milli Kalkınma Projesi’
Erdoğan Kutlu / Makine Mühendisi
Bankaların yurtdışı finans kuruluşlarından temin ettikleri düşük faizli kredileri, yüksek faizlerle yerli tüketicilere, tüketim kredisi olarak vermesi sonucu; ekonomimiz sürekli cari açık vermekte ve ülkemizin dış borcu sürekli olarak artmaktadır.
Tasarrufa ve teknoloji yoğun üretime dayalı bir kalkınma modeli yerine, tüketime dayalı modelin tercih edilmesi sonucu sağlanan ekonomik büyümelerin, sağlıklı büyümeler olmadığı, sürekli hale gelen cari açıklardan ve artan dış borçlardan görülmektedir.
Gelişmiş ülkelerin ekonomileri incelendiğinde ise ekonomik büyümelerini, tasarruflarını teknoloji yoğun ürünlerin üretimine ve ihracatına yönlendirerek sağladıkları görülmektedir.
Benzer uygulama Cumhuriyetimizin kurulması ile beraber 1923 – 1938 tarihleri arasında ‘Milli Kalkınma Projesi’ olarak ülkemizde uygulandı ve son derece başarılı oldu.
Milli Mücadele’den başarı ile çıkmış; ancak yokluk ve sefalet içinde olan, millet bilinci olmayan, Osmanlının borçlarını ödeme taahhüdünde bulunmuş olan ve ekonominin önemli kısmının yabancıların ve azınlıkların elinde bulunduğu bir durumda kurulan Türkiye Cumhuriyeti, Gazi Mustafa Kemal’in önderliğinde geliştirdiği ve uyguladığı ‘Milli Kalkınma Projesi’ ve yapmış olduğu çağdaş devrimlerle o dönem dünyaya örnek olmuştur.
‘Milli Kalkınma Projesi’, milli tasarrufların teşviki ve tasarrufların milli sanayilerin kurulmasına yönlendirilmesi üzerine hazırlanmış bir proje idi. Önce milli bankalar kuruldu (Türkiye İş Bankası, Sümerbank, Etibank, Denizcilik Bankası, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Halk Bankası). Türkiye İş Bankası kumbaraları tasarrufun simgesi oldu. Kumbaralarla tasarrufun teşvik edilmesi sağlandı. Toplam tasarruflarla bir taraftan tarımda makineleşme başladı. Devlet üretme çiftlikleri ve Köy Enstitüleri kuruldu. Diğer taraftan milli sanayilerin kurulması sağlandı. Karabük Demir Çelik Fabrikası, Kırıkkale Silah Fabrikası, Kayseri Uçak Fabrikası, Nazilli Basma Fabrikası, Konya Ereğli Bez Fabrikası, Bursa Merinos Yünlü Mamulleri Fabrikası, Alpullu Şeker Fabrikası, Turhal Şeker Fabrikası, Paşabahçe Cam Fabrikası, İzmit Kâğıt Fabrikası, Sivas Çimento Fabrikası vb. gibi örnek sanayiler kuruldu. Ulaştırma alanında ise limanlar ile demiryolları bağlantılarının sağlanması ve yeni hatların açılması sağlandı.
Ayrıca üretilecek ürünlerin ihraç edilebilmesi amacıyla 1925 yılında Hollanda’dan alınan lüks yolcu gemisinin ‘Fuar Gemisi’ haline dönüştürülmesi sağlandı ve yerel ürünler ile Avrupa limanlarına gönderildi.
Amaç, yeni kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti’nin dünyaya tanıtılması idi.
İçinde Türkiye İş Bankası’nın şubesinin de bulunduğu bu ‘Fuar Gemisi’, dünyada bir ilkti.
Dünya ekonomisinin kriz yaşadığı 1930’lu yıllarda bile sürekli büyüme gösteren ekonomimiz, maalesef Büyük Önderimizi kaybetmemiz ile beraber aynı heyecan ile devam ettirilememiştir.
Tam bağımsız, antiemperyalist ve çağdaş Türkiye’nin gerçekleşmesi amacıyla hazırlanmış olan ve 1923 – 1938 tarihleri arasında sağlamış olduğu başarılar ile dünyaya örnek olan ‘Milli Kalkınma Projesi’ni güncelleyerek ve kuruluş felsefemizin amacına uygun olarak günümüze uyarlayıp uygulamamız, ülkemizin geleceği açısından önem arz etmektedir.
‘Milli Kalkınma Projesi’nin güncellenmesi ve küreselleşmesine örnek olarak:
1- Finans alanında
Tasarrufların teşviki sağlanmalıdır.
Türkiye Teknoloji Bankası kurulmalıdır.
Türkiye Çevre Bankası kurulmalıdır.
Uluslararası Yatırım ve Kredi Bankası kurulması sağlanmalıdır. T.C. Ziraat Bankası’nın da ‘İhtisas Bankası’na dönüştürülmesi sağlanmalıdır.
2- Teknoloji alanında
TÜBİTAK’ın, Türkiye Teknoloji Enstitüsü haline dönüştürülmesi ve bünyesinde
- Genetic-tech. Ar-Ge merkezleri
- High-tech. Ar-Ge merkezleri
- Nano-tech. Ar-Ge merkezleri
- Space-tech. Ar-Ge merkezlerinin kurulması sağlanmalıdır.
Türk Patent Enstitüsü ile müşterek ‘Proje Türk’ yarışmaları düzenlenmelidir.
Teknoloji fonu oluşturulmalıdır.
Teknoloji yoğun ürünlerin sergileneceği ‘proje pazarları’ kurulmalıdır.
3- Teknoloji yoğun üretim yapan sanayilere ve projelere:
Türkiye Teknoloji Bankası
Türkiye Çevre Bankası
Uluslararası Yatırım ve Kredi Bankası ve zirai üretim yapanlara TC Ziraat Bankası tarafından, düşük faizli, uzun vadeli kredi verilmelidir.
4- Uluslararası pazarlama alanında:
Türk Dış Ticaret Konseyi (Turkish External Trade - TETRA) kurulabilir ve dış pazarlarda ihracatçıları bilgilendirmek amacıyla araştırma hizmetleri ile fuar ve lojistik hizmetlerini yapabilir.
Ekonomi ve Dış Ticaret Bakanlığı kurularak yurtdışında ‘Ekonomi Elçilikleri’ şeklinde yapılanabilir.
Uluslararası Yatırım ve Kredi Bankası bu merkezlerde şubelerini açabilir.
5- Uluslararası yatırım alanında
Uluslararası Yatırım ve Kredi Bankası’nın kredi desteği ile dış pazarlarda;
Turizm yatırımları,
Hastane yatırımları,
Marketler zinciri yatırımları,
Sanayi yatırımları (gıda, giyim vb gibi),
İnşaat yatırımları,
Teknoloji yoğun üretim yatırımları vb. gibi yatırımların gerçekleştirilmesi gibi başlıklar altında toplanabilir.
Özetle; ülkemizin geleceği için hazırlanacak olan projelerde, 1923 – 1938 yılları arasındaki uygulamaları ve başarılı sonuçlarıyla dünyaya örnek olmuş olan ‘Milli Kalkınma Projesi’nden faydalanılması, geleceğimiz açısından önemlidir.
*Projelerle ilgili detaylı bilgi www.erdogankutlu.com sitesinden temin edilebilir.