Nötrinolar, ışıktan hızlı değil

CENEVRE - Yüzyılın deneyi dile adlandırılan ve Büyük Patlama sonrası ortamın oluşturulmak istendiği deneyin yürütüldüğü Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN), sonbaharda yapılan deneyde ölçülen atomaltı parçacıklar, nötrinoların ışıktan hızlı hareket etmediklerini açıkladı.

CERN'den yayınlanan açıklamada, Einstein fizik kuramını tartışmaya açan bu sonucu aydınlatmayı amaçlayan bir başka ekip tarafından yapılan yeni ölçümlere göre, Opera adı verilen deneyde nötrinoların ışığın hızını geçmediği belirtildi.

Açıklamada, "Opera deneyinin sonuçlarının ölçüm hatasına bağlı olduğu yönünde kanı oluşmaya başladı" denildi.

CERN Araştırma Direktörü Sergio Bertolucci, ölçümlerin kesin olmasının önemli olduğunu belirterek, bu konuda nihai bir karara varmak amacıyla CERN'den başka ekiplerin de Mayıs ayında yeni ölçümler yapacaklarının altını çizdi.

CERN'den konuyla ilgili geçen ay yapılan açıklamada da atomaltı parçacıkların ışıktan hızlı hareket ettiğini gösteren deneyin sonuçlarının, deneyin teknik yapısında belirlenen bazı aksaklıklarla ilişkili olabileceği bildirilmişti.

CERN sözcüsü James Gillies, atomaltı parçacıkların İsviçre-Fransa sınırındaki CERN laboratuvarından İtalya'daki yeraltı laboratuvarına gelişini tespit etmek için kullanılan Küresel Konumlama Sistemi (GPS) içinde iki aksaklık tespit edildiğini söylemişti.

Deneyde, nötrino adı verilen elektriksel yükü sıfır olan ve maddelerin içinden neredeyse hiç etkileşmeden geçebilen temel parçacıkların, CERN'in İsviçre-Fransa sınırındaki yeraltı tesisinden, 730 kilometre mesafedeki İtalya'da bulunan Gran Sasso'daki yeraltı laboratuvarına gönderilmesi suretiyle yapılmıştı.

Araştırmacılar yapılan deneyde nötrinoların ışık hızı olan saniyede 299 bin 792 kilometre hızla hareket etmeleri halinde laboratuvara ulaşmaları gereken süreden 60 nano saniye önce geldiğini tespit etmişlerdi. Deneydeki hata payı ise sadece 10 nano saniye olarak açıklanmıştı. Nano saniye, saniyenin milyarda birine eşit bir zaman birimini ifade etmek için kullanılıyor.

Deneyin Eylül 2011'de açıklanan sonuçları, ünlü Alman fizikçi Albert Einstein tarafından bulunan ve bugün modern fiziğin esasını teşkil ettiği kabul edilen "hiçbir şeyin ışıktan hızlı hareket edemeyeceği" kuralıyla çelişmesi nedeniyle bilimadamlarınca kuşkuyla karşılanmıştı.

 (AA)