OMV Türkiye'de istim üstünde

Özlem ERMİŞ BEYHAN

İSTANBUL - Uzun yıllar Şişecam'da üst düzey yöneticilik yapan Gülsüm Azeri, yaklaşık bir yıl önce radikal bir değişiklikle enerji sektörüne geçti. Azeri, Avusturya'nın en büyük şirketi OMV'nin Petrol Ofisini satın alması sonrası iki şirketin Türkiye faaliyetlerinin birleştirilmesini yönetti. Şimdi birleşme tamamlandı, OMV Petrol Ofisi İcra Kurulu Başkanı Gülsüm Azeri, doğalgazdan rafineriye pek çok alanda Türkiye'de "istim üstünde" olan enerji devinin kaptan koltuğunda yeni stratejileri şekillendiriyor. "Eğer kariyerimi, Türkiye için hayati önemde olan enerji sektörü olmadan noktalasaydım mutsuz olacaktım" diyor Azeri. Sektör tahmin ettiği kadar heyecan vermiş. Pek çok parametrenin olduğu sektöre derinlemesine girmek, bunu da OMV gibi büyük bir oyuncu içinde yapmak Azeri'yi cezbetmiş. "Sanayicilik büyük bir tecrübe ama bu sektör zorlukları, iddiaları, kritikliği ile Türkiye için çok önemli. Bunu görüp bunun dışında kalamazdım" diyor. Hayatta her şeye heyecanla yaklaşıyor Azeri. Bu heyecan onun bütün zorlukların altından kalkmasında en önemli güçlerinden biri. Ama elbette sadece heyecan değil, Azeri enerji sektörüne yönetici olarak girdiği son bir yılda çok okumuş, çok dinlemiş, çok çalışmış...

Beni pek bir şey korkutmaz

Peki yepyeni bir alanda çok önemli bir birleşmeyi yönetme görevi onu hiç korkutmadı mı? "Çok iddialı mı olur, ben pek korkmam" diyor. Hayat, iş tecrübesi korkmamayı öğretmiş ona. Şişecam'da yaptığı işleri sıralıyor: "Cam elyaf, kimya, perakendecilik, madencilik, cam ev eşyası, kağıtkarton ambalaj, otomotiv camları, beyaz eşya işi."

Çok farklı alanlarda elde ettiği bu tecrübe, "Ben bu işe girersem doğru katkıyı yapabilirim" diye düşünmesine yol açmış. Bu süreçte kendine zaman tanımış Azeri. Son 1 yılda içinde bulunduğu iklimi anlamaya çalışarak yol almış.

OMV'nin büyüklüğü de bu noktada Azeri için önemli heyecan kaynaklarından biri. Petrol Ofisi'ni satın alan şirketin grup satışı 34 milyar euro, yaklaşık 30 bin çalışanı var. OMV büyük bir arama ve üretim şirketi, 1.13 milyar varil yakıta eş petrol ve doğalgaz rezervi bulunuyor. Enerjinin üç alanında da var. Yani sadece satışta değil, arama ve üretimde de çok önemli bir etkinliği söz konusu. Yıllık 22.3 milyon ton rafinaj kapasitesi bulunuyor.

Doğalgaz satışında da önemli bir noktada; bölgede 272 terawatt/saatlik doğalgaz satışı gerçekleştirmiş 2011'de. 2 bin kilometrelik doğalgaz hattı var Avusturya'da ve geçen yıl buradan 101 milyar metreküp gaz taşımış. Petrolde de gazda da entegre bir yaklaşımı var.

2.5 milyar euro yatırdı

2.5 milyar euro yatırdı

OMV'nin bugüne kadar Türkiye'yeyaptığı yatırım toplam 2.5 milyar euro. Gülsüm Azeri, "Yatırım devam ediyor. Sadece Petrol Ofisi bazında bakılırsa 2011 ortasından itibaren son 1 yılda pek çok şeyi birlikte oturttuk. Bu süre zarfında OMV planlanan hiçbir yatırımdan vazgeçmedi" diyor. Şirket bu süreçte Aliağa ve Yarımca LPG terminallerini tamamlamış. Bunun yanı sıra Marmara Ereğlisi'nde büyük bir akaryakıt terminali bitirilmiş.

Gülsüm Azeri bugün sadece Petrol Ofisi'nin değil OMV'nin Türkiye'deki tüm faaliyetlerinin başında. Sadece pazarlama değil, tüm Türkiye faaliyetlerini yönetiyor. Azeri, "Geçtiğimiz bir yılda OMV Türkiye'yi yarattık, oturttuk, netice alıyoruz" diyor. Türkiye'nin büyüme trendi, bunun da üzerinde büyüyen enerji tüketimi belli ki OMV için çok önemli. Bu noktada enerji çeşitliliğini sağlayacak girişimlerin tümünde etkin olmaya hazır. Gülsüm Azeri, "OMV Türkiye'de istim üstünde" diyerek hazırlıklarının tam olduğunu vurguluyor.

Sonuçlar takdir topladı

Petrol Ofisi'nin sektöründe lider olduğunu, liderliği hem de karlılığı koruyarak sürdürmenin çok zor olduğunu belirttikten sonra rakamları şöyle sıralıyor: "2011'in ilk 6 ayı ile bu yılın ilk 6 ayını karşılaştırdığımızda satışlarda net yüzde 2 artış var. Pazar payımız yüzde 25, lideriz. Perakendecilik ayağında daha da büyüdük. Brüt kârlılığımız
yüzde 13 arttı. EBITTA'mız yüzde 47 arttı. Biz mutluyuz, bu neticelere ulaşabildiğimiz için OMV merkezinden takdir topluyoruz." İşin merkezinde müşteri odaklılık olduğunu anlatıyor. Ancak odaklanmak yetmiyor, müşteriye ayrıcalıklı ürünler de sunmak gerekiyor.

Azeri, "Müşteriye ‘benim yakıtımla yüzde 4 daha fazla gidersin' diyebilen, bunu teknik olarak kanıtlayabilen tek şirketiz" diyor. Verimlilikle ilgili önemli çalışmalar yapılıyor. Petrol Ofisi markasını güçlendirecek yatırımlar sürüyor. Marka değeri sıralamasında 17'ncilikten 10'uncu sıraya çıkması bu çalışmaların bir sonucu olarak gerçekleşmiş. 2013 yılından itibaren Petrol Ofisi müşterilere ‘yeni ve farklı' hizmetler
sunacak. Azeri, bu noktada ser verip sır vermiyor ancak iş ortakları ile hazırlıklarını yaptıklarını, perakendede rekabetin önümüzdeki yıl müşteriyi mutlu edecek şekilde hızlanacağının sinyallerini veriyor. Bu sayede karlılıklarını koruyarak Pazar payı liderliğini sürdürmek istediklerini anlatıyor.

Rafiner i'şimdilik' yok

Rafiner i'şimdilik' yok

OMV'nin Türkiye'deki en büyük şirketi Petrol Ofisi ancak gaz ve enerjide faaliyetleri de var. Samsun'da büyük bir doğalgaz çevirim santralı yatırımı var. Peki ya rafineri? "Şu anda Türkiye'nin elindeki projelerle OMV'nin rafineri yatırımı planı yok" diyor Azeri. OMV'nin her alanda Türkiye'de istim üstünde  olduğunu vurguluyor. Türkiye'deki gelişmeleri takip ettiğini, gelişmelere göre yeniden pozisyon alıp kararlarını revize edebileceğinin altını çiziyor. Peki bundan sonrası? Azeri, OMV'nin ama Türkiye'de ama çevre ülkelerde arama ve dağıtım faaliyetlerini artıracağını söyledi. Gazı üreten OMV'nin sadece gaz taşıyıcısı olmadığını, gazı nihai noktada tüketiciye ulaştıran ve elektriğe kadar dönüştüren bir entegrasyona götüren bir şirket olmak istediğini vurgulayarak Türkiye'de bu yönde ilave yatırımların düşünüleceğini anlatıyor. "Şu anda Samsun'daki 600 milyon euroluk, 870 megawatt gücünde Türkiye'nin toplam kapasitesinin yüzde 3'üne karşılık gelen yatırımımızı tamamlamaya odaklandık. 2013'ün ilk yarısında devreye alınacak" diyor. Gazın doğru şekilde stoklanması gerekliliğine işaret ediyor Azeri. OMV'nin bu alandaki tecrübesinin altını çiziyor. Bioyakıt ve jeotermalle ilgileniyor şirket. Yenilenebilir enerji radarında.

Daha çok gaz satacak

OMV'nin Türkiye'de faaliyet gösterdiği bir diğer alan ise gaz satışı. Şirket Türkiye'de 1 milyar metreküplük doğalgaz satışı yaptı bu yıl. ENERCO ile yüzde 40'lık ortaklığı var. Önümüzdeki yılın kontratları yapılıyor şimdilerde. OMV Petrol Ofisi İcra Kurulu Başkanı, "Bu işi Türkiye'de daha da büyütmek istiyoruz" diyor. Türkiye'nin özel sektörünün ithal edeceği doğalgaz ile ilgili OMV'nin ciddi bir oyuncu olma planı var. LNG satışında da hatırı sayılır bir oyuncu. "Sadece doğalgaz ve LNG satışından yaklaşık 800 milyon TL'yi bulan bir hacim söz konusu" diyen Gülsüm Azeri, elektrik üretip satmaya başlayacakları gelecek yıl çok daha büyük rakamları yöneteceklerini vurguluyor.

Petrol Ofisi geçen yıl 19.5 milyar TL'lik satış hacmiyle ikinci sırada yer almıştı. Gaz, LNG ve elektrik satışı da eklenince 2013 yılında Gülsüm Azeri çok büyük bir satış hacmiyle rekabeti yönlendiriyor olacak.

Gençleri dinliyoruz perakendecilik detaylarda gizlidir

Akaryakıt sektöründe bir zamanlar beyaz eşyadan bardağa çok çeşitli ürünler promosyon olarak kullanılırdı. Ancak son düzenleme ile artık benzinde promosyon olarak sadece benzin kullanılabiliyor. Gülsüm Azeri, "Keşke promosyon kısıtlaması bu kadar sıkı uygulanmasa" diyor. Şu anda Petrol Ofisi müşterilerinden bilgi topluyor. Gençlerin zevklerini,  isteklerini dinliyor. "Gençleri dinleyerek trendleri izleyebiliyorsunuz" diyen Azeri, bu noktada elde ettikleri verilerle promosyon kısıtlamasının daralttığı hareket imkanını trendleri öngörerek etkinleştirmeye çalışıyor. Azeri, "Çok ünlü bir perakende uzmanı bana ‘retailing is detailing (perakendecilik detaylardadır) demişti" diyor. Detayı ihmal etmemek gerektiğini vurguluyor.

Halkımız pompadan benzini kendisi doldurmak istemiyor

Halkımız pompadan benzini kendisi doldurmak istemiyor

"Müşterinin kendi benzinini doldurduğu istasyonlar Türkiye'de talep edilmiyor. Bizim insanımız onu tanıyan, geldiğinde gülümseyen, benzini dolduran, arabasından çıkmadan kartına uygun POS makinesini getiren bir elemanın çalıştığı akaryakıt istasyonu istiyor. Yakın vadede Türkiye'de self servis akaryakıt istasyonu olmasını beklemiyorum."

Karadeniz'de gaz bulduk, büyük ümit vaat ediyor

OMV, Karadeniz'de şubat ayında çok önemli bir gaz rezervi bulduğunu açıkladı. Azeri'ye göre bölgede oyunun kurallarını değiştirebilecek bir rezerv bu. Türkiye açısından da önemli. Azeri, "Bize yakın böyle bir Karadeniz rezervi Türkiye'nin de geleceğinde gaz tedarik alternatifleri açısından çok önemli. Büyük ümitler vaat eden bir rezerv" diyor.

İlleri mercek altına aldı, tüketim trendlerini izliyor

Gülsüm Azeri perakende tecrübesiyle Petrol Ofisi yönetiminde Türkiye'deki tüm illeri mercek altına almış. Hangi il nereye gidiyor, il il trendler nasıl şekilleniyor, bunu izleyen bir ekip kurmuş. Bunu doğru görüp, iddialı bir şekilde belirledikleri lokasyonları Petrol Ofisi bünyesine kattıklarını anlatıyor Azeri. Büyük şehirlerin hızlı değişimi çok şaşırtmış Azeri'yi. Öyle hızlı bir değişim yaşanıyor ki bugün yanlış olan ertesi gün doğru olabiliyor. Çok iyi noktalar bir süre sonra bekleneni veremeyebiliyor. "Analizi yaparak iyi yerleri mutlaka Petrol Ofisi'ne katıyoruz. Bu büyük bir dinamizm getirdi. Bugün doğru lokasyon yarın da olacak mı? Bunu doğru görmek için ciddi şekilde çalışıyoruz" diyor. İstasyon kontratlarının 5 yılda bir yenilenme zorunluluğu bu noktada rekabetin kızışmasına neden oldu. Azeri, PO'nun rekabette iddialı olacağını net biçimde ortaya koyuyor.

Avrupa kalkışa geçerse Türkiye uçar ama...

Avrupa kalkışa geçerse Türkiye uçar ama...

Gülsüm Azeri'ye göre Türkiye ekonomisinde Avrupa krizinin etkisi sürecek. "Büyümenin düşmesi bekleniyordu. Eğer Avrupa belirli bir düşüşten sonra tekrar çıkışa geçerse Türkiye onun iki misli zıplar. Ama bunun böyle olmama ihtimali yüksek" diyor. Azeri, Avrupa'da tanıdığı şirket yöneticileri ile yaptığı sohbetlerden çok da iyimser mesajlar almamış. Yılsonuna kadar Avrupa bölgesinde ekonomide bir çıkış beklemiyor. Avrupa'nın daha 1 yıl daha bugünkü şekilde devam edeceğini düşünüyor. Bu noktada Türkiye'nin aldığı tedbirleri doğru buluyor. Azeri, "Ben Türkiye'nin çok krizini yaşadım. İnsanların parasını alamayacağını düşündüğü için mal vermediği günleri hatırlıyorum. Bugün ise Türkiye'nin belirli büyüme rakamlarını yakalayacağını, uygun şartlar oluştuğunda ise uçacağını düşünüyorum. Kısa vadede telaşa götürecek bir şey yok ama tedbirler aranmalı" diyor.

Azeri'ye göre iyi yönetici

"İyi yönetici tepeden bakıp ‘şunu yapın’ arkadaşlar demek değildir. İyi yönetici, önemli konuları yakalayabilen, gerektiği zaman yukarıdan bakan ama gerektiği zaman da bir şahin gibi ekiple birlikte kolları sıvayarak önemli konuları birlikte ele alan, bundan öğrenimi yapıp daha sonra başka sorunlara yönlendirebilen kişidir."

Vergi artışı negatif etkileyecek

"Bütün oyuncular son vergi artışından kötü etkilenecek. Bayimiz de vatandaş da etkilenecek. Demek ki öyle bir ihtiyaç oluştu ki otorite bunu yukarı çekmek zorunda kaldı. Umarım uzun süre yüksek vergili kalmayız. Çünkü bu durum kaçakçılık konusundaki mücadeleyi negatif etkiliyor."