”Önümüzdeki hafta Çin'e ihraç yasağı kalkacak”

PEKİN/ANKARA - Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, geçmişte yaşanan kuş gribi salgını nedeniyle Türkiye'nin Çin'e kanatlı hayvan ihraç edemediğini hatırlatarak, "Çin tarafı Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) raporunu bekliyor. Zannediyorum önümüzdeki hafta itibariyle bu yasak kalkacaktır" dedi.

Bakan Çağlayan, Çin'deki temasları çerçevesinde Çin Eximbank'ın başkanıyla görüştü, Çin'in ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Wang Qıshan tarafından kabul edildi.

Basına kapalı olarak gerçekleşen görüşmeler ve KEK Protokolü konusunda uçakta gazetecilere bilgi veren Çağlayan, birkaç yıl önce yaşanan kuş gribi salgını nedeniyle Çin'e kanatlı hayvan ihracatı yapılamadığını anımsattı. Qıshan'la görüşmesinde Çin Başbakan Yardımcısının kendisine "DSÖ'nün raporu elimize geldiğinde yasağı kaldırırız" dediğini aktaran Çağlayan, bu raporun Tarım ve Köyişleri Bakanlığının elinde bulunduğunu, raporun gönderilmesinin ardından bu yasağın kalkacağını söyledi.

Altyapı, müteahhitlik, teknik müşavirlik alanlarında da iki ülke arasındaki mevcut işbirliğinin güçlendirilmesi için ortak bir çalışma grubu oluşturulacağını anlatan Çağlayan, altyapı, köprü, otoyol, turizm, tekstil, doğal kaynaklar ve enerji alanlarında işbirliğinin artırılması konusunda mutabakat sağlandığını bildirdi.

İki ülke arasındaki Karşılıklı Yatırımların Korunması Anlaşmasının yenilenmesi için Ekim ayında çalışmalara başlanacağını belirten Çağlayan, gıda güvenliği konusunda da bir işbirliği anlaşmasına varıldığını kaydetti. Çağlayan, bu anlaşmanın sonuçlandırılması için Çin tarafına bir taslak metin ilettiklerini ve bu metnin çok kısa süre içerisinde Çin tarafından kabul görmesini beklediklerini söyledi. Bakan Çağlayan, bu metnin bugüne kadar ihracatı yapılamayan süt ve süt ürünleri dahil kalite ve standart şartı olan tüm gıda ürünlerinin ihraç edilmesini sağlayacağını anlattı.

"Ticarat dengeli hale getirilecek"

Çağlayan, üzerinde anlaşmaya varılan bir diğer başlığın iki ülke arasında Çin lehine olan ticaretin daha dengeli hale getirilmesi olduğunu bildirdi. Çin tarafının birçok yatırım ve ticaret heyetini Türkiye'ye göndermesi konusunda da anlaşmaya varıldığını ifade eden Çağlayan, gümrük alanında da başta fiyat ve menşe belirleme olmak üzere pek çok konuda işbirliğini artırma kararı aldıklarını vurguladı.

"Çin, ileri teknolojiye geçti"

Çin'in taklit mallarla ilgili imajını değiştirmek istediğini, artık ileri teknolojiye geçtiğini ifade eden Çağlayan, bu kapsamda iki ülke arasında taklit mallarla mücadele konusunda görüş birliğine varıldığını söyledi. Bakan Çağlayan, önümüzdeki dönemde bu tür ürünlerin ithalatının durdurulması ve ihraç eden Çinli firmalara müeyyide uygulanmasının da mümkün olacağını kaydetti.

Çin'de yerleşik büyük firmaları, enerji, elektromekanik türbinler, otomotiv endüstrisi, makine, kimyasallar ve bilişim teknolojisi alanlarında Türkiye'ye yatırım yapmaya davet ettiklerini belirten Çağlayan, şöyle konuştu:

"İlgili heyetleri göndereceklerini ve Türkiye'de yatırımı teşvik edeceklerini söylediler. Üçüncü ülkelerde müteahhitlik hizmetleri alanında işbirliği yapma konusu da giderek somutlaşıyor. Üçüncü boğaz köprüsü başta olmak üzere birçok altyapı projesinde kendilerini görmek istediğimizi ve finansman desteklerini beklediğimizi ifade ettik. Çin Eximbank'ının desteğiyle yap-işlet ihalelerinin hepsine girme imkanına sahip olacağız. Ayrıca, ulusal para birimiyle ihracat yapmak istediğimizi ifade ettim. Bu konuyu da ilgiyle karşıladılar. Çin Başbakan Yardımcısı Qıshan, Çin Merkez Bankası'na talimat vereceğini ifade etti."

Tütün ihracatı

Türk tütününün daha önce görülen mavi küf hastalığı nedeniyle Çin'e ihraç edilemediğini hatırlatan Çağlayan, Çin Başbakan Yardımcısı Qıshan'ın "gerekli yerlere talimat vereceğini ve 10-15 gün içinde ilgili heyetin Türkiye'ye gelerek tütünleri inceleyeceğini, tütünlerin istenilen kalitede olması halinde bu kısıtlamanın kaldırılacağını" söylediğini aktardı.

Bakan Çağlayan, Çinlilerin tasarruf enstrümanlarına yatırımda Türkiye'yi tercih etmeleri yönündeki çağrısını Qıshan'a yinelediğini, Başbakan Yardımcısı Qıshan'ın bu konuya son derece sıcak baktığını, Çin hazinesine Türk hazinesiyle irtibata geçmeleri için talimat vereceğini belirttiğini anlattı. Bakan Çağlayan, Qıshan'ın "getiri açısından bir kazanç varsa biz de Türkiye'nin eurobondlarına girmek istiyoruz" dediğini söyledi. Bunun miktarı konusundaki görüşmelerin daha sonra yapılacağını belirten Çağlayan, Çin'e özel tertip hazine bonosu çıkarmayı da teklif ettiğini, bu konuda da iki tarafın hazinelerinin görüşeceğini bildirdi.

Bakan Çağlayan, Çin bankalarının Türkiye'de şube açması konusunda da gerekli çalışmaların yapılacağını ifade etti.

Çağlayan, Çin Eximbank Başkanıyla görüşmesine ilişkin olarak da Çin tarafının Türk tarafındaki kredi kanallarıyla işbirliğine hazır olduğunu söyledi. Çağlayan, Çin Eximbank Başkanının Türkiye'de yapılacak üçüncü boğaz köprüsü ve metro gibi projelere ilgi duyan Çinli firmalara gerekli desteği vermekten memnun olacaklarını söylediğini anlattı.

Çin Exim'inin Çin ve Türk firmalarının üçüncü ülkelerde yapacakları yatırımlara da gerekli desteği vereceğini ifade eden Çağlayan, Çin Exim'inin Halk Bankası'na kredi vermesi konusuna ilişkin değerlendirmelerin sürdüğünü bildirdi.

Belarus'ta kömür santrali yapımı

Bu arada, iki ülke arasında müteahhitlik hizmetleri alanında üçüncü ülkelerde yapılacak işbirliğine ilişkin çalışmalar ilk meyvesini verdi.

Türk inşaat firması Kayı inşaat ile dünyanın en büyük enerji şirketlerinden Çinli Harbin enerji arasında Belarus'ta bir kömür santrali yapımı konusunda protokol imzalandı. 2x330 megavat gücündeki santralin inşaatı Kayı inşaat tarafından yapılacak, elektronik kısmı ve türbinleri ise Harbin enerji üstlenecek. 1 milyar 40 milyon dolarlık bu yatırım Çin Eximbank'ı tarafından desteklenecek.