Ortadoğu'nun fuar merkezi olmakta kararlıyız
M. Diyadin GEZER / Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Yardımcısı
Diyarbakır tarih boyunca bölgesinin ticari merkezi olmuştur. Kentimiz şimdi de Türkiye'nin Ortadoğu ülkeleri ile olan dış ticaretinde en önemli kapılardan birisi. Diyarbakır'daki tüm yatırımcılar, kurum ve kuruluşlar kentin bu konumunu görmekte. Teşvik mevzuatı, KOSGEB, dış ticaret gibi desteklerine baktığımızda devlet için aynı şeyi söylemek zor. Odamız öncülüğünde kentteki kitle örgütleri olarak Diyarbakır'ı Ortadoğu coğrafyasının marka fuar şehri yapmak gibi zor bir işe soyunduk. "Diyarbakır Ortadoğu Fuar Merkezi" ismini tüm Ortadoğu ülkelerinde marka değeri haline getirmek en büyük hedeflerimiz arasında. Bu yolda, "Ortadoğu" ile başlayan fuarların isim hakkını alarak ilk kıvılcımı başlattık. Böylece Ortadoğu coğrafyasında önemli bir marka değeri haline gelmeye başladık.
Her yıl fuar sayımızı artırıyoruz. Sadece adet olarak değil, oluşan vizyon bakımından da çıtamızı her fuarda yükseltmeye çalışıyoruz. Her fuar organizasyonumuzda ziyaretçi sayımızda yüzde 20 oranında artış olmakta. Ulusal ve uluslararası firmaların da fuarlarımıza karşı ilgisi artmakta. Stand açan firmalarımızda da nitelik ve nicelik bakımından önemli kazanımlar elde ettik. Diyarbakır, marka fuar şehri macerasında ön önemli kavşaklardan birisini "Oto Show" fuarını düzenleyerek geçen hafta başarıyla geride bıraktı. Oto Show fuarları diğer fuar organizasyonlarından çok daha zor ve prestijli. Ancak belli bir düzeye gelmiş iller böyle organizasyonlara cesaret edebilir. Kentimiz böyle bir fuarı düzenlemenin haklı gururunu yaşamakta.
Ülkelerin kendi komşu ülkeleri ile yaptığı ticaret ortalama ticaretlerinin yüzde 60'tır. Türkiye olarak ise bu oran daha yeni yeni yüzde 20'ler seviyesine ulaştı. GAP bölgesindeki illerin 2008 toplam ihracatı yaklaşık 4.7 milyar dolar. Bunun 3.3 milyar dolarını Gaziantep yapmakta. Bu ihracatın yüzde 30'a yakını komşu ülkelere yapılıyor. Ve bu ihracatın ülke içindeki oranı yüzde 1 civarlarında.
Irak her şeye ihtiyacı olan bir ülke konumunu geldi. Ancak, hemen yanı başındaki ülke olmamıza rağmen toplam dış ticaret hacmimiz 7 milyar dolar civarında. İhracatımız ise 3 milyar dolar. Bu rakamın yüzde 70'e yakın kısmını batı illerindeki büyük firmalar yapıyor. Bölgemizdeki firmaların Irak'a olan ihracatının toplam ihracattaki payı ise kayda değer oranda değil. Suriye'de ayrı bir örnek. Dış ticarette ne Türkiye, Suriye'nin ne de Suriye Türkiye'nin ilk on ülke sıralamasında yer almıyor. Bu ülkeye olan ihracatımız son birkaç yılda milyar dolara yaklaştı. 2000'li yıllara kadar İran ile ticaretimiz de yok gibiydi. D-8 ülkeleri organizasyonun başarısı ve son yıllardaki uluslararası siyasette ve enerji politikalarındaki gelişmeler neticesinde ilerleme başladı.
Bu üç ülke ile sınırımız toplam ülke sınırının 3/2'si düzeyinde olmasına rağmen sınır kapıları hiçbir zaman düzenli açılmadı ya da filmlere bile konu olan sıkıntılar yaşandı. Türkiye, dış ticaretinde komşu ülkelerin payında 3/2'lik kısmı yakalayamadığı müddetçe ihracatta hiçbir zaman bir direnç noktasına ulaşamayacak. Bu açılımı da yapacak şehirlerden en önemlisi Diyarbakır'dır. Komşu ülkelerle tarihi, kültürel ve sosyal ortak alanlarımızın yanı sıra karayolu ile Irak sınır kapsına 4 saat, Suriye'ye 2 saat, İran'a ise 7 saat mesafedeyiz. Türkiye içinde ise Diyarbakır, 5 saatlik zaman diliminde 16 milyonluk
bir pazara ulaşılabilmekte. Diyarbakır'da yapılan fuarlar Ortadoğu ülkeleri ile aramızdaki ticareti hızlandıracak zemini oluşturacaktır. Bu nedenle, oda olarak Suriye, İran ve Irak'taki yatırımcıları fuarlarımıza davet ediyoruz. Bölgemizdeki fuarlar ülke içinde çok önemli. Diyarbakır fuarlarını medyanın daha fazla önemsemesi ve devlet tarafından özel destekler verilmesi gerektiğini düşünüyorum.