"Otobüs otobüs personellerimizi aldılar"
Depremin merkez üssü olan Kahramanmaraş'ta iş insanları, sanayi ve ticarette de büyük bir depremin kapıda olduğuna dikkat çekti. Yaklaşık 10 bin binanın yıkıldığı depremin ardından çalışanların göç ve can kaybı nedeniyle yüzde 20'sinin işine geri dönebildiği kaydedilirken, bir an önce bölgeye ilçe bazlı teşvikler verilmez ise 40 yıl geriye gidileceği belirtildi.
Sözcü Gazetesi'nden Sayime Başçı'nın haberine göre sadece küçük sanayi sitesinde yer alan 2 bin 500 işyerinin bin 500'ünün hasarlı olduğunu açıklayan Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Buluntu, “2023'ü 2-2.5 milyar dolarlık ihracat ile kapatalım dedik. Şu anda bu planlarımızın tamamı yok oldu. Üretim tesislerinin yüzde 95'i çok hasarlı ve bu tesislerin ayağa kalkması uzun zaman alacak. Depremden etkilenen 29 bin esnafımız var. Üretim üslerini ayağa kaldırmazsak 40-50 yıllık birikimi kaybederiz” ifadeleri ile bölgedeki durumu özetledi.
Kahramanmaraş'ın önemli tekstil fabrikalarından birinin boyahane ve Ar-Ge binası ağır hasar aldı.
"Teşvikler ilçe bazlı verilmeli"
6 Nisan'da devreye girecek çek takas sisteminin büyük sorun yaratacağını vurgulayan Buluntu, “Acil bu işlemlerin durdurulması ve ötelenmesi lazım. Kahramanmaraş'ta ticari işlem hacmi 30 milyar dolar. Belki bizimle beraber birçok insanın da batmasına neden olacak” dedi. Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Hanefi Öksüz, şehrin yüzde 50'ye yakın göç verdiğini aktardı. Depremden her ilin eşit oranda etkilenmediğini ve teşviklerin ilçe bazlı verilmesi gerektiğini aktardı.
Öksüz, “Enerji desteğinin verilmesi lazım. Bu destekler felakete uğramış yerlere ve firmalara verilsin. Bunu 12-13 il olarak yaptığınızda hem devlete çıkan fatura büyüyecek hem de bölgedeki sanayici haksızlıklara uğrayacak” dedi.
“Burada nitelikli iş gücü kaybı en önemli sorun..."
– İşe dönen çalışan oranının yüzde 20'de kaldığını anlatan Kahramanmaraş Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Narlı, “Bizim tahammülümüz kalmadı. Bekleyecek zamanımız kalmadı. Acil hızlı Maraş'a ne yapılacaksa bir an önce yapılsın. Biz yoksa bu sanayiyi ayağa kaldıramayız” dedi. Maraş TSO Başkan Yardımcısı Hikmet Gümüşer ise “Burada nitelikli iş gücü kaybı en önemli sorun. İstanbul, Bursa gibi yerler otobüs otobüs personellerimizi aldılar. Yetişmiş insan kaynağını kaybetmememiz için bir çalışma yapmamız lazım” dedi.
Müşterileri kaybedersek makineler eritmeye gider
– Bölgenin en önemli sorunlarından birinin göç olduğunu anlatan İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, “Asgari ücretin 1.5 katı altına düşmemek kaydıyla çalışanı da teşvik etmek gerekiyor. Teşviklerin doğru bir şekilde gerçek ihtiyaca yönelik olması önemli. Burada seçimden sonraya ertelenecek hiç bir şey yok” dedi. Arıkan Mensucat Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Arıkan ise “Devlet desteği olmazsa makineler eritmeye gider. Müşterilerimiz Bangladeş, Vietnam, Kamboçya ve Hindistan gibi ülkelerle görüşme halinde. Bu depremde zarar gördük bir de ticari deprem yaşayacağız” dedi.
İş adamları ne istiyor?
– Depremden etkilenen ilçelerde çalışanlara asgari ücretin en az 1.5 katı olacak kadar ücret verilmeli.
– Bölgede 5084 sayılı teşvik yasasının uygulanması ve bu yasa kapsamında enerjide yüzde 40 indirim sağlanması.
– İlçe bazlı teşvik sistemine geçilmesi. 6 Nisan'da devreye girecek çek takas sisteminin durdurulması ya da ötelenmesi.