”Pakistan'da finansman sağlamakta çok başarılı olamadık”

İSTANBUL - Zorlu Enerji Üst Yöneticisi (CEO) Murat Sungur Bursa, Pakistan'da ilave bir 250 megavatlık kapasiteyle devam etmeyi düşündüklerini ancak, dünya ekonomisindeki dalgalanmalar ve Pakistan'ın karşı karşıya olduğu riskler nedeniyle finansman sağlamakta çok başarılı olamadıklarını belirterek, "Uluslararası finans kuruluşlarıyla müzakereler sona erdikten sonra projelerini tamamlayacağımıza inanıyorum" dedi.

Bursa, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Pakistan İş Konseyince düzenlenen "Türk-Pakistan CEO Forumu"nda yaptığı konuşmada, Pakistan'da rüzgar enerjisi alanında 50 megavatlık bir yatırım düşündüklerini ve bunun 5 megavatının şu anda kurulmuş olduğunu belirtti.

Bursa, "İlave bir 250 megavatlık kapasiteyle devam etmeyi düşünüyorduk ancak dünya ekonomisindeki dalgalanmalar ve Pakistan'ın karşı karşıya olduğu riskler nedeniyle finansman sağlamakta çok başarılı olamadık" diyerek, uluslararası finans kuruluşlarıyla müzakereler sona erdikten sonra projelerini tamamlayacaklarına inandığını kaydetti.

Pakistan'da elektrik tüketim oranının son 10 yılda 5 katına çıktığını belirten Bursa, bu konudaki yatırımların talebi karşılamakta yetersiz kaldığını ve ülke genelinde elektrik kesintileri görülmeye başlandığını anlattı.

Benzer bir durumun Türkiye'de de yaşandığını söyleyen Bursa, gelişmekte olan ülkelerde refahın artması, kalkınmanın sürdürülmesi için enerji alanında yatırımların devamının büyük önem taşıdığına işaret etti.

Bursa, Pakistan'a yatırım kararı alırken ülkedeki siyasi riskleri bildiklerini belirterek, ülkelerdeki sektörel unsurları ve yatırım iklimini incelediklerinde ise, Pakistan hükümetinin uygun bir yatırım ortamı yaratmak için her türlü önlemi aldığını gördüklerini dile getirdi.

"Pakistan'da bürokrasi Türkiye'den daha kolay"

Murat Sungur Bursa, "Pakistan'daki bürokratik kolaylıklardan çok memnun kaldık. Örneğin Türkiye'de bununla kıyaslanabilir bir kolaylık, olumlu ortam bulamıyorum. Bu nedenle Pakistan'da daha fazla yatırım yapma niyetimiz var" dedi.

Pakistan gibi ülkelerde yabancı yatırımcıların hep ülke riskinden şikayet ettiğini, finans kuruluşlarının da hep masanın üzerine ilk engel olarak "bu ülkede çok fazla risk var" varsayımını koyduğunu ifade eden Bursa, bu nedenle o ülke hükümetinin ortamı kolaylaştırıcı olmanın yanı sıra farklı yatırım kararları parametrelerini bir araya getirmekte de önemli bir rol üstlenmesi gerektiğini anlattı.

Pakistan yatırımlarında tamamen özel finans kurumlarına dayandıklarını kaydeden Bursa, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu her zaman tercih edilen birşey değil. Özel finans kurumları her zaman kolay yolu tercih ediyorlar. Belli bir metni bir şekilde bilgisayarda üretildiği şekilde yerine getirmediğinizde bir sonraki aşamaya geçemiyorsunuz. Kamu sektörü bütün yapıdaki eksiklikleri giderebilir. Bunu da iki farklı şekilde yapabilir. Ulusal kaynakların doğru olarak tahsisini sağlayabilir. Bir de hükümetler gerekli müdahaleleri yaparak, bütün izinleri sağlayarak, uzun vadeli bağlantıları sağlayabilirler. Uluslararası finans kurumlarını da devreye sokmak lazım. Bunun da ötesinde hükümetlerin uluslararası finans kurumlarıyla birlikte de çalışması lazım. Bütün bu taraflar uyum içinde çalıştığı takdirde başarılı bir proje yapılması da garantilenmiş olur."

"İki ülke dış ticareti 2 milyar dolara çıkmalı"

Pencap Yatırım ve Ticaret Odası Üst Yöneticisi (CEO) Pir Saad Ahsanuddin de, iki ülke arasındaki ticaret hacminin yetersiz olduğunu ve en azından 2 milyar dolara çıkması gerektiğini söyledi.

Pakistan'da yabancı yatırımcılara yönelik avantajlara ilişkin bilgi veren Ahsanuddin, oluşturulacak özel yatırım bölgelerinde 5 yıl süreyle vergiden muafiyet, 5 yıllık amortisman, yakıt maliyeti bulunmaması, makine ve ekipman için gümrük vergisi alınmaması gibi teşvik unsurları bulunduğunu anlattı.

Ahsanuddin, Pencap'ta, 5 yıllık dönemde ortalama yüzde 7,5'lik büyüme hızı yakaladıklarını belirterek, 92 milyon nüfusa sahip eyaletin GSYİH açısından dünyanın 42. büyük ekonomisi olduğunu kaydetti.

Coca Cola: Varlığımızı iki katına çıkaracağız

Coca Cola Güney Avrasya Üst Yöneticisi (CEO) Selçuk Erden ise, Coca Cola olarak Pakistan'da 50 bin ailenin geçimini sağladıklarını belirterek, "Önümüzdeki yıllarda şişeleyici ortağımızla birlikte birkaç yüz milyon dolarlık yeni yatırımı Pakistan'a götüreceğiz. Oradaki varlığımızı 2 katına çıkaracağız" diye konuştu.

Pakistan'ın yaşadığı çalkantılara rağmen büyük ilerleme gösterdiğine ve alım gücünde 27. sırada yer aldığına işaret eden Erden, "Dolayısıyla Pakistan göz ardı edemeyeceğimiz bir ülke" dedi.