"Gezi" imajı etkiledi; ihracatı değil

İSTANBUL  - Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) geleneksel olarak sürdürdüğü eğilim anketinin 2013 yılı 2. çeyrek gerçekleşmeleri ve ihracatçıların 3. çeyreğe ilişkin beklentilerini açıkladı. TİM anketine göre, 2. çeyrekte girdi maliyetleri arttı, karlılık azaldı. Girdi maliyetleri listesinin ilk sırasına ilk kez enerji yükseldi. İhracatçılara göre; Gezi Parkı olayları, Türkiye'nin imajını olumsuz etkiledi, ancak ihracata herhangi bir etkisi olmadı. 

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından gerçekleştirilen ihracatçı eğilim anketinin 2013 yılı 2. çeyrek gerçekleşmeleri ve ihracatçıların 3. çeyreğe ilişkin beklentileri açıklandı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracatçının en önemli sorununu oluşturan finansman konusunda bu dönemde devrim niteliğinde kararlar alındığını söyledi. 

TİM Başkanı Büyükekşi, ihracat kredilerinde karşılık oranının 1'den sıfıra düşürüldüğünü vurgulayarak, "Bu kararlar devrim niteliğinde kararlardır. Gerçekleşmesi için TİM olarak çok çaba sarfettik. İhracat kredilerinin maliyeti özel bankalardan bile uygun hale geldi. Ayrıca Merkez Bankası, ihracat kredilerindeki limiti 12 milyar dolara çıkartırken, vadeyi de 240 güne yükseltti. İhracatçı bir firma, önceden 90 milyon dolarlık kredi kullanabiliyordu, şimdi 180 milyon dolar kredi kullanabilecek. Bu kararlar bir kanun değişikliğiyle gerçekleşti. Bu süreçte Merkez Bankası Başkanımıza, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'a ve Başbakan Yardımcımız Ali Babacan'a teşekkür ederiz" diye konuştu. 

İhracatçıların yüzde 39'u ihracatını artırdı
TİM'in periyodik araştırması olan İhracatçı Eğilim Araştırması'nın 2013'ün 2. çeyreği bulgularını kapsayan 14. fazı, 9 Temmuz – 13 Ağustos tarihleri arasında 500 firma yöneticisinin katılımıyla gerçekleştirildi. Büyükekşi'nin verdiği bilgiyle göre; ihracatçı firmaların yüzde 37,7'si geçen yılın aynı dönemine göre, geçtiğimiz 3 aylık dönemde üretimlerinin arttığını belirttiler. Aynı dönemde ihracatlarının arttığını bildiren firmaların oranı ise yüzde 39,2 olarak hesaplandı. 

İhracatçılara göre Türkiye durağan bir seyir izledi
Araştırmaya göre, kapasite kullanım oranının arttığını ifade eden ihracatçılar genelin yüzde 32.5'ni oluşturuyor, yüzde 36.5'i ise kapasite kullanım oranında geçen yılın aynı dönemine göre herhangi bir değişiklik olmadığını belirtti. Bu veriler TİM'e göre, 2013'ün 2. çeyreğinin ihracatçılar açısından "durağan" bir seyir izlediği görünümü belirginleştiriyor. 

Girdi maliyetleri artıyor, karlılık azalıyor
Öte yandan ihracatçıların yüzde 61.5'i girdi maliyetlerinin arttığına işaret ediyor. Bu genel görünümü destekleyen bir başka bulgu ise, genel karlılık ve ihracatta karlılık düzeylerinde görülüyor. İhracatçı firmaların yüzde 40.4'ü geçen yılın aynı dönemine oranla genel karlılık düzeylerinin, yüzde 37.4'ü ise ihracatta karlılık düzeylerinin azaldığını söylüyor. 
Sözkonusu gelişmeler, son dönemlerde TL'nin dolar ve euro karşısında yaşadığı değer kaybından kaynaklandığını düşündürüyor. Ancak bu değişimin üretim-ihracat (satışlar) verilerine yansımadığı görülüyor. 

İhracatçılara 3. çeyrekte girdi maliyetlerinde artış bekliyor
Ramazan ayını da kapsayan yılın 3. çeyreğindeki beklentiler incelendiğinde, ihracatçıların yüzde 47.5'i girdi maliyetlerinin artacağı yönünde beklenti içerisinde. Yüzde 39.8'i ise TL'nin değer kaybının devam etmeyeceği, dolayısıyla, girdi maliyetlerinin geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında benzer seviyede kalacağını düşünüyor. 
Yılın 3. çeyreği üretim ve ihracat verileri açısından 2. çeyrek sonuçları ile aynı paralellikte seyrediyor. İhracatçı firmaların yüzde 37.7'si üretimlerinin, yüzde 39'u ise ihracatlarının 3. çeyrekte artacağını düşündüklerini ifade etti. Firmaların yüzde 44'ü genel karlılık düzeylerinde, yüzde 46.8'i ise ihracatta karlılık düzeylerinde 3. çeyrekte yatay seyir öngörüyor. 

Elektrik enerjisi kullanımı arttı
Yılın 2. çeyreğinde ihracatçı firmalar en yoğun olarak elektrik enerjisinden yararlandı. Geçen yılın aynı dönemine göre kullandıkları elektrik enerjisi miktarının arttığını belirten ihracatçı firmaların oranı yüzde 52.7. Doğalgaz kullanımlarının arttığını söyleyen ihracatçıların oranı ise yüzde 31 seviyesinde. Enerji maliyetleri kalemi, ilk kez döviz rakamlarının önüne geçerek, ihracatçılar için en büyük sorun olarak ön plana çıktı. 

İkinci 500 firma, ilk 500'e göre yeni pazar arayışında daha atak
Yılın 2. çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini ifade eden ihracatçıların oranı yüzde 32. Bu oran ikinci 500'lük listeye giren ihracatçılarda yüzde 36'ya yükseliyor. İhracatçıların gözü dev pazarlarda. Rusya, ABD ve Almanya en gözde pazarlar. Bu ülkeleri Irak izliyor. 
İhracat performansları açısından; yılın 2. çeyreğinin ikinci 500 listesinde ihracatçılar açısından ilk 500'e kıyasla daha verimli geçtiği sonucuna varılabilir. 

İhracatçının kronikleşen sorunları

[PAGE]

İhracatçının kronikleşen sorunları
Yılın 2. çeyreğinde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar listesinde "rekabetçi fiyat sunamama" ve " hedef ülkelerdeki ekonomik koşullar" önceki çeyreklerle paralel olarak ilk 2 sırada yer alıyor. Bu 2 konu, ihracatçıların kronikleşmiş sorunları olarak belirginleşiyor. 

Finansman ihtiyacını özel bankalar karşılıyor
İhracatçının dış finansman ihtiyacı daha çok özel bankalar tarafından karşılanıyor. İkinci 500 listesindeki ihracatçılar, ilk 500 firmadan daha düşük oranda dış finansmana ihtiyaç duyuyor, ancak daha yüksek oranda alacaklarını güvence altına alabilmek için çeşitli enstrümanlardan yararlanıyor. 
Yılın 2. çeyreğinde dış finansman talepleri olduğunu belirten ihracatçı firmalar genelin yüzde 41.2'sini oluşturuyor. Dış finansman ihtiyaçlarının büyük ölçüde yüzde 84.5'nin özel bankalar tarafınca karşılandığı görülüyor. Bunu Eximbank (yüzde 53.9) ve kamu bankalarının (yüzde 44.7) kredilerine yapılan başvurular izliyor. 
İhracatçıların yüzde 45.8'i yılın 3. çeyreğinde de dış finansmana ihtiyaç duyacaklarını öngörüyorlar. Hali hazırda kredi kullanan ihracatçıların oranının yüzde 77.4 seviyesinde. 
İhracatçıların yüzde 28.2'si Türk Eximbank sigorta programlarını kullandıklarını ifade ettiler. Bu oran ikinci 500 ihracatçı listesinde yer alan firmalar arasında yüzde 34.2'ye yükseliyor. 

İhracatçılara 2013'ün 2. çeyreğinde Yeni Teşvik Paketi kapsamında hangi bölgelere, ne miktarda yatırım yaptıkları da soruldu. 
Genel anlamda yatırım yapılan bölge olarak 1. bölge öne çıkıyor. İlk 500 listesindeki ihracatçıların 3. bölge yüzde 29, ikinci 500 listesindeki ihracatçıların ise 2. bölgeye yüzde 35.3, yönelik yatırım eğilimleri de dikkat çekti. Ortalama yatırım miktarı ise 3 milyon 818 bin 928 TL olarak hesaplandı. 

İstihdamda önemli bir artış yok
Geçtiğimiz 3 aylık dönemde ihracatçıların yüzde 36.8'i çalışan sayılarının arttığını söylerken, yüzde 43.4'ü ise azaldığını ifade etti. 
İhracatçıların yüzde 32'si yılın 3. çeyreğinde yeni çalışan istihdam edeceklerini öngörüyor. Ancak yüzde 48 oranındaki ihracatçı yılın 3. çeyreğinde yeni işe alım yapmayacaklarını belirtiyor. 

İhracatçının kur tahmini
İhracatçının 3. çeyrek ortalama kur tahmini dolarda 1.92, Euro'da 2.49. İhracatçının kur tahmininde yıl sonuna kadar önemli bir artış beklenmiyor. İhracatçının yılsonu kur tahminleri dolarda 1.95, euro 2.53 şeklinde. 

İhracatçı döviz kurunda istikrar istiyor
İhracatçıların yüzde 62.2'si Amerikan Merkez Bankası'nın (FED) açıklamaları sonrasında dövizde görülen hareketliliğin ihracatı etkilemeyeceğini düşünüyor. Bu görüşü savunan ihracatçıların oranı ilk 500 listesinde yüzde 74.2'ye yükseliyor. 
Firmalar, ihracatı artırmak için alınacak önlemler listesinde döviz kurlarındaki istikrarı yüzde 24.7 oranıyla ilk sıraya yerleştiriyor. Bunu enerji maliyetlerinin düşürülmesi için uygulanacak reçete beklentileri izliyor. 

Gezi Parkı Türkiye'nin imajını olumsuz etkiledi
İhracatçılara göre; Gezi Parkı olayları, Türkiye'nin imajını olumsuz etkiledi, ancak ihracata herhangi bir etkisi olmadı. 
İhracatçıların yüzde 60.6'sı Gezi Parkı olaylarını Türkiye'nin imajını olumsuz etkilediği görüşünde birleşti. Ancak Gezi Park olaylarının ihracatçılara herhangi bir etkisi olmadığını söyleyen firma sahipleri, genelin yaklaşık yüzde 90'ını temsil ediyor.