"Tanrı parçacığı" bulundu!

CENEVRE - İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nden (CERN) yapılan açıklamada, Higss bozonu olması muhtemel yeni bir atomaltı parçacığının bulunduğu bildirildi. İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan CERN'e ait Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndan (BHÇ) elde edilen sonuçların Higgs bozonu olması muhtemel bir atomaltı parçacığına ilişkin güçlü deliller sunduğu belirtildi.

ABD'nin Illinois eyaletindeki Fermilab araştırma merkezi uzmanları da dün yaptıkları açıklamada, "elde ettikleri verilerin, Higgs bozonunun varlığını kuvvetle desteklediğini" bildirmişti. Deneylerini Tevatron parçacık hızlandırıcısında yapan bilim adamları, kesin sonuçlar için CERN'den, dünyanın en büyük parçacık çarpıştırıcısı BHÇ'den elde edilen veriler hakkında bugün yapılacak açıklamaların beklenmesi gerektiğini söylemişti.

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) uzmanları, bugün düzenledikleri basın toplantısıyla bu tartışmalara büyük oranda son verecek bir açıklama yaptı. Higgs bozonu araştırmalarını yürüten iki ekipten birinin sözcülüğünü yapan Joe Incandela, CERN’de toplanan gruba, "Bu öncül bir sonuç ama çok güçlü ve çok kesin olduğunu düşünüyoruz" dedi.

Teoriye uyuyor

İngiltere’de bulunan Bilim ve Teknoloji Tesisleri Konseyi Direktörü John Womersley de, "Higgs bozonu teorisiyle uyumlu bir parçacığın keşfedildiğini teyit edebilirim" diye konuştu. Higgs Bozonu, evrene yayılan, görünmez bir enerji alanında oluşturulduğu sanılan atomaltı bir unsur. Bu parçacık maddenin oluşumunu anlamada kilit öneme sahip. Bozonun evrendeki her şeye kütle kazandırdığı düşünülüyor.

"Bu parçacığın bulunması evreni çok daha iyi anlamamıza yardımcı olacak"

"Bu parçacığın bulunması evreni çok daha iyi anlamamıza yardımcı olacak"

Yüzyılın en büyük parçacık çarpıştırıcısı olan "Büyük Patlama" deneyinde birbirinden bağımsız iki deney grubu ATLAS ve CMS, uzun yıllar süren araştırmalardan sonra "Higgs bozonu" adı verilen atomaltı parçacığının gözlendiğini açıkladılar. ODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meltem Serin, çarpışma esnasında ortaya çıkan muazzam enerjide oluşan bu parçacığın kuramsal olarak yaşam süresinin çok kısa olması ve anında çeşitli şekillerde bozunuma uğraması nedeniyle Higgs parçacığının keşfinin, onun kendisinden ziyade bozunduğu parçacıkları gözlemlemek şeklinde olduğunu söyledi.

Serin, "Halihazırda fizik dünyasında geçerli olarak kullandığımız Standard Model, etrafımızda gördüğümüz normal maddeyi oluşturan temel parçacıkların davranışlarını ve onlar arasındaki etkileşimleri açıklamakta olan bir teoridir. Teoride evrende cisimlerin madde kazanması bu Higgs parçacığı ve onun yarattığı Higgs alanı ile açıklanmaktadır. Higgs bozonu, bu modelin şimdiye kadar önerdiği fakat deneysel olarak gözlenememiş olan tek parçacıktı" dedi.

Serin, 1964 yılında İngiliz fizikçi Peter Higgs tarafından varlığı öngörülen ve ismini ondan alan Higgs parçacığının gözlenmesinin, parçacıkların neden bir kütleye sahip olduklarını anlamada ileriye doğru büyük bir adım olacağını belirtti. CERN'deki "Büyük Hadron Çarpıştırıcısı"nın son derece iyi bir performansla çalışmaya devam ettiğini kaydeden Serin, "2012 yılı sonuna kadar 3 kattan daha fazla veri toplayarak daha ileri araştırmaları mümkün kılacaktır" diye konuştu.

"Amaç doğayı anlamak"

Deneylerdeki amacın doğayı anlamak olduğunun altını çizen Serin, "Bu parçacığın bulunması, evreni çok daha iyi anlamamıza yardımcı olacak. Temel bilimlerde sonuçlar hemen dökülmez, ama her şekilde teknolojiye yansıyabilir" dedi. Serin, şöyle devam etti: "Çok basit bir örnek vermek gerekirse, 'www' olarak bilinen world wide web kavramı, CERN'deki bilim adamlarının birbirleriyle veri alışverişi sırasında buldukları bir yöntem. Bu artık halka mal olmuş durumda. Şu anda tüm dünyada Grid adı verilen haberleşme sistemi var. Mesela bu da bu deney sırasında, tüm dünyadan erişilebilsin ve çalışılabilsin diye geliştirilmiş bir sistem.

Burada temel amaç bilimdir, yani evrenin prensiplerini bulmak, gerçeği bulmak. Ama bunun yan ürünleri olarak da herkese mal olan bir sürü teknolojik gelişme oluyor." Son buluşun büyük bir gelişme olduğunu vurgulayan Serin, "Parçacığın bulunması deneyde son adım değil. Bundan sonra da birçok çalışma olacak" dedi.