Rakamlarla Adana ekonomisinde krizin etkileri
Şaban BAŞ/ Adana Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı
Odamızın 2009 yılının ilk çeyreğinin değerlendirilmesine yönelik üyeleri arasında yürüttüğü istatistiki çalışmanın rakamlar hiç de iç açıcı değil. İstatistik servisimizin hazırladığı Adana'nın son ekonomik durumunu yansıtan raporu inceleyelim. 008'de Adana'nın ihracatı yüzde 3 azalarak yıllık rakam 1 milyar 476 milyon dolar olmuştu. Aynı dönemde ithalat ise yüzde 12,4 artışla 2,1 milyar dolara yükselmişti. Aralık 2007 itibariyle yıllık bazda ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 79,7 iken, Aralık 2008 itibariyle yıllık bazda yüzde 68,7'ye gerilemişti. Bu rakamlar, yaşadığımız döneme ilişkin önemli sinyallerdi. Sinyallerin algılanmasını, önlemler alınmasını bekledik ama beklentiyi karşılayamadı.
Bu yılın birinci çeyreğinde ihracatımız önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 28 azalışla 248 milyon dolarda kaldı. Bu yılın Ocak-Şubat ithalat verilerine göre Adana ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 44,1 azalarak 202 milyon dolara geriledi.
Protestolu senet sayısında 2008 yılının krizin etkisinin hissedildiği son döneminde bir önceki döneme göre yüzde 18, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 21,7 artış görüldü. Türkiye genelinde ise 4. dönemde bir önceki döneme göre yüzde 15, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 10,8 artış gerçekleşti. Yıllık bazda da yine Adana ili yüzde 9,6 artış oranı ile Türkiye geneli olanyüzde 7'nin üzerinde artış kaydetti. 2009'un ilk üç ayında ise geçen yılın aynı dönemine göre senet sayısında yüzde 20 artış oldu. Bu oranları rakama dönüştürürsek, karşımıza 2008'in ilk üç ayı için 5 bin 6, 2009 ilk üç ayı için de 5 bin 989 adet senet çıkmakta.Adana'da protesto edilen senet tutarlarının artış oranları incelendiğinde; yine krizin hissedildiği 2008 yılı 4. döneminde yüzde 48,2 artış görülmüş. Bu oran dönemler itibariyle en yüksek artış. Türkiye'de ise aynı dönemde yüzde 30,2 artış olmuş. Yıllık bazda ise Adana'da protestolu senet tutarlarında yüzde 20,8 artış olmuş. Türkiye'de ise aynı dönemde yüzde 17,9 artış var.
Bu yılın ilk 3 ayında ise senet tutarında yüzde 37 artış var. 2008'de 28 milyon TL, bu yıl 38 milyon TL senet protesto edilmiş. Adana'da, 2008 yılında kapanan firmalar yüzde 14 artmış. Açılan firmalar ise yüzde 11 oranında azalmış.Bu yılın ilk 3 ayında ise açılan firma sayısında yüzde 32, kapanan firma sayısında da yüzde 8 azalış oldu. 2008 yılının ilk üç ayında açılan firma sayısı 820, kapanan işyeri sayısı da 324 oldu. Bu yılın aynı döneminde 562 işyeri açılmış, 298'i de kapanmıştır.
Tablo Hacı Sabancı OSB için de farklı değil. Enerji üretiminde, ekonomik krizin etkilerinin yeni yeni hissedildiği 2008'in 4. döneminde yüzde 7'ye varan oranda düşüş yaşandı. Henüz açıklanmayan bu yılın ilk 3 aylık dönemine ilişkin verilerin de yüzde 7'yi ikiye katlaması sürpriz olmaz.
Adana'nın verileri Türkiye ortalamasının üzerinde. Krizin etkilerini hissettirmesinin üzerinden 8 ay geçti ve iş dünyasının köklü çözüme yönelik kalıcı önlem beklentisi tam anlamıyla karşılanamadı. Yeni kabinenin sorunlara daha kapsamlı önlemler alacağını ümit ediyoruz. Karamsarlıklara kapılmak yerine, her değişimi yeni bir umut olarak algılamak zorundayız.. Başka bir seçeneğimiz de yok..