Sanal para birimleri

Merkez bankalarınca kontrol edilmeyen, üretimi süper bilgisayarlar, hesaptan hesaba aktarılması ise kriptolu şifreler aracılığıyla gerçekleşen sanal para birimleri şüphesiz son 10 yılın en önemli iktisadi gelişmelerinin arasında yer almaktadır. Söz konusu sanal para birimleri arasında en çok bilinen ve kullanım ağı itibarıyla en yaygın olan ise 2007 yılında Japon bilgisayar mühendisi olan Satoshi Nakamoto tarafından geliştirilen Bitcoin’dir. 

Çalışma prensibi

Bitcoin yazılımı ve bu yazılımı kullanan tüm sistem ağı, blok zincir adı verilen ortak bir hafıza sistemine dayanır. Internet üzerinde gerçekleşen tüm Bitcoin işlemleri, şifrelenmiş şekilde bu blok zincire dâhil edilir. Yani, bir blok zincir kodunda, o güne kadar dünya üzerinde gerçekleşmiş tüm Bitcoin transferlerine ilişkin şifrelenmiş bilgi bulunur ve blok zincir her geçen gün uzadığından, zincir şifreleme işlemi de her geçen gün zorlaşır (“hash rate difficulty”).
 
Bitcoin üretimi (madencilik olarak da adlandırılır), madenci adı verilen kullanıcılar tarafından gerçekleştirilir. Madencilik, blok zincir koduna dahil edilmek için bekleyen işlemleri şifrelemek ve bu işlemleri onaylamak amacıyla kurulan, imece bir sistemidir. İsteyen her birey, bilgisayarını ağa adayarak sisteme dahil olabilir. Ağın kronolojik hafızasını tutan ve kullanıcıların güncel ve ortak bir paydada buluşmasını sağlayan bu sistem, Bitcoin için oldukça kritiktir. Ayrıca madenciler, herhangi bir kullanıcının blok zincirde rastgele veya kasıtlı şekilde yeni bloklar eklemesini engelleyip, sistemin sürekliliğini sağlarlar.

Bitcoin ile alışveriş

Bitcoin ile alışveriş, temel olarak Bitcoin’in bir cüzdandan başka bir cüzdana transferi işlemidir. Bitcoin cüzdanları, transfer işlemlerini gerçekleştirmek ve onaylamak için özel bir şifre anahtarı verisi barındırırlar. Bu gizli veri, transfer işlemini matematiksel olarak onaylar ve transfer talebinde bulunan kişilerin, transfer için kullanmak istedikleri cüzdanların asıl sahipleri olduklarını doğrular. Tüm işlemler, öncelikle Bitcoin ağı içerisindeki tüm kullanıcılara duyurulur ve madenciler tarafından, normal şartlar altında, 10 dakika içerisinde onaylanır. Bu şifreleme, transfer ve onay mekanizmasının bütününü aslında daha önce kısaca değindiğimiz madencilik süreci’nin bir parçasıdır.

Bitcoin'ın kullanım alanı Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde çok yaygın olmamakla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Japonya, İngiltere, Almanya ve Fransa gibi gelişmiş ülkelerde oldukça geniştir. İrlanda ve Japonya gibi ülkelerde ise fiziksel Bitcoin ihtiyacını karşılamak, transfer ve alışveriş imkânlarının yaygınlaşmasına yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiş Bitcoin ATM’lerine rastlanmaktadır.

Neden TL, euro, dolar değil Bitcoin?

Yatırımcıların Bitcoin’i TL, euro veya dolar gibi para birimlerine tercih etmelerindeki en büyük etken, Bitcoin’in finansal kuruluşlar veya merkez bankalarınca kontrol edilmiyor olmasıdır. Bitcoin sahipleri, madencilere çok ufak komisyonlar ödeyerek serbestçe uluslararası para transferleri yapabilmektedirler. Ayrıca, sistemin sahip olduğu şifreleme mekanizması sayesinde tüm işlemlerin gizliliği sağlanmaktadır. Bitcoin’in, ayrıca Litecoin, Namecoin vb. gibi diğer tüm sanal para birimlerinin popülerliği bu iki özellik etrafında toplanmaktadır.