Sendikalar Kanunu yeniden şekillendirildi

ANKARA - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, sendikal hakların geliştirilmesine yönelik olarak yeni bir çalışma hazırladı.

Edinilen bilgiye göre, bakanlığın Türk-İş, Hak-İş, DİSK ve TİSK'e gönderdiği yeni taslak, 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu'nu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'nda değişiklikler öngörüyor.

Sendikalar Kanunu ile ilgili çalışma, büyük oranda Bilim Kurulu'na hazırlatılan taslak ve bu taslağa sosyal taraflarca yöneltilen eleştiriler dikkate alınarak şekillendirildi.

Taslakta yer alan düzenlemelere göre, sendikal örgütlenme önündeki en büyük engellerden biri olarak gösterilen noter şartı kaldırılacak. Böylece, sendikaya üyelikte ve üyelikten ayrılmada ciddi bir mali yük oluşturan noter şartına son verilmiş olacak.

Halen 28 olan iş kolu sayısı bazı iş kollarının birleştirilmesiyle 18'e çekilecek. Daha önceki taslaktan farklı olarak "gıda" iş kolu tekrar bağımsız iş kolu olarak düzenlenecek.

Sendika ve konfederasyonlar, her yıl ve genel kurul dönemlerinde yeminli mali müşavir denetimine tabi olacak. Sendikalar bu düzenlemeye "sendika ve konfederasyonları büyük bir mali yükün altına sokacağı, sendikaların bağımsızlığına zarar vereceği ve sendikaların kendi iç işleyişi doğrultusunda denetimlerini yapması ilkesine aykırı olduğu" gerekçesiyle karşı çıkıyor.

Sendika ve konfederasyonların genel kurulları, herhangi bir sınırlama ve yönlendirme olmaksızın üye veya delege ile yapabilecek.

İşsiz kalanın sendika üyeliği

İşçi sendikası üyesinin kesintisiz 1 yılı geçmemek üzere işsiz kalması üyeliğini etkilemeyecek.

Sendikaların bir bölümü, bu hükmün, işsizlik oranları dikkate alındığında gerçekçi olmayacağını ve sendika seçme özgürlüğüne aykırı olduğunu savunuyor. Ayrıca bu düzenlemenin, sendikanın, üyesinin hakları için açtığı davalarda, üyeliğin sona erdiği ve sendikanın davada temsil yetkisinin kalmadığı iddiası ya da yetkisiz temsil gibi olumsuz sonuçlar doğurabileceği ifade ediliyor.

Bazı sendikalar, bu gerekçelerle, işsizliğin sendika üyeliğini hiçbir koşulda sona erdirmeyeceğine yönelik bir düzenleme yapılmasını talep ediyor.

Emekli, öğrenci sendikası kapsamında yok

Sendikalar Kanunu'nda değişiklik yapılmasına yönelik tasarı taslağında, işçi ve işverenlerin dışında, emekliler, gençler, öğrenciler, işsizler, çiftçiler, ev eksenli çalışan kadınlar gibi gruplara sendika kurma ve üye olma hakkı tanınmasına yönelik talepleri karşılamaya ilişkin düzenleme bulunmuyor.

2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'nda yapılması planlanan değişikliklere göre, sendikaların toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için aranan iki barajdan biri kaldırılacak.

Zaman zaman düşürülmesi gündeme gelen yüzde 10 işkolu barajına son taslakta yer verilmedi. Öte yandan, iş yeri ve işletme düzeyinde çalışanların yüzde 50'den fazlasının sendikaya üye olmasına yönelik barajda ise bir değişiklik öngörülmedi.

Grev yasakları

2822 sayılı kanunun "Grev, Grev Yasakları ve Erteleme" başlığını taşılan ikinci bölümdeki 29, 30, 31, 32, 33 ve 34. maddeler ile Yüksek Hakem Kurulu'na başvurmayı düzenleyen 52. maddesi tamamen yürürlükten kaldırılıyor.

Tüm grev yasakları ve ertelemeler kanundan çıkarılırken, bunun yerine uygulanmakta olan bir grev veya lokavtın, "Kamu düzeni veya kamu sağlığı bakımından sakıncalı görülmesi halinde yetkili mahkeme kararıyla grev ve lokavtın yasaklanmasını" getiren "Grev ve Lokavtın Yasaklanması" başlıklı maddeye yer verildi.

Ayrıca 3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkındaki Kanunda yapılacak değişiklikle, sendikaların radyo ve televizyon kurmasına ilişkin yasak da kaldırılıyor.