Senoz Vadisi’nde mahkeme kararına tepki

Rize İdare Mahkemesi, Çayeli İlçesi Senoz Vadisi'nde yapımı planlanan Kayalar Hidroelektrik Santral (HES) projesi için bakanlığın verdiği ‘ÇED olumlu’ kararının iptali istemiyle açılan davayı reddetti. Senoz Yöresi Derneği Başkanı Bahattin Boncukçu, mahkemenin daha önce aynı proje ile ilgili iptal kararları verdiğini hatırlattı, "Mahkeme heyetinin değişmesiyle birbirinin tam tersi kararları anlamak mümkün değil" dedi.

Senoz Vadisi’nde, İyon Enerji Üretimi Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin Kayalar HES projesiyle ilgili çalışmaları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan 26.11.2007 tarihinde alınan, 'ÇED gerekli değildir' kararı ile başladı. Ancak Senoz sakinleri, bakanlığın kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Rize İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Çevresel etkilerin göz ardı edildiğini belirleyen, vadide havza planlaması gerektiği yönündeki gerekçeleri haklı bulan mahkeme, 11.12.2009 tarihinde oy birliği ile yürütmeyi durdurma, ardından da iptal kararı verdi.

Danıştay 14’üncü Dairesi de, 28.12.2011 tarihinde mahkemenin iptal kararını onadı. Danıştay, bu süreçte açılan ve ilgili firmanın üretim lisansı ve su kullanım anlaşmasının iptali talepli bir başka davayı da, 28.10.2013 tarihli oturumunda karara bağlayarak iptal etti.

Suyu olmayan HES'e bakanlıktan 'ÇED olumlu' kararı 

Yerel mahkeme ve Danıştay’ın iptal kararlarına rağmen ilgili şirket bakanlık izniyle yeni bir ÇED süreci başlattı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kayalar HES Projesi için 04.03.2014 tarihli ilanla, 'ÇED olumlu' kararı verdi. Bu karar, su kullanım anlaşması iptal edilen HES için verilmiş ilk karar oldu. Senoz Derneği adına Tema Vakfı Çayeli Temsilcisi Ahmet Ali Kork, avukatları Ali Fuat Yazıcı ve Hüseyin Yazıcı aracılığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği 'Çevresel Etki Değerlendirme Olumlu' kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Rize İdare Mahkemesi’ne dava açtı.

Mahkeme önce iptal etti, sonra iptal talebiyle açılan davayı reddetti 

Rize İdare Mahkemesi bakanlığın verdiği, ‘ÇED olumlu’ kararı için açılan davada, ikinci kez iptal kararı verdi. Ancak daha önce aynı proje için verilen iptal kararlarını onayan Danıştay 14’üncü Dairesi, bu kez yerel mahkemenin verdiği ikinci iptal kararını bozdu. Rize İdare Mahkemesi’ne gelen dosya ile ikinci kez bilirkişi incelemesi yapıldı ve heyet ‘ÇED olumlu’ kararı ile ilgili olumlu rapor hazırladı. Bunun üzerine harekete geçen Senoz Yöresi Derneği, eksik inceleme ve yeterli teknik bilgi içermeyen raporun hükme esas alınmaması gerektiğini belirterek yeniden bilirkişi raporu alınmasını talep etti. Ancak, daha önce aynı proje için, ‘Bütüncül havza planlaması gerekir’ vurgusu ile iptal kararı veren Rize İdare Mahkemesi, havza planlaması yapılmadan bakanlığın verdiği ‘ÇED olumlu’ kararının iptali istemiyle açılan davayı bu kez reddetti. Senoz Yöresi Derneği de bunun üzerine mahkemenin kararına itirazda bulundu.

Senoz Yöresi Derneği: Sonuç hazin 

Senoz Yöresi Derneği Başkanı Bahattin Boncukçu, mahkeme heyetinin değişmesiyle birbirinin tam tersi olan kararları anlamanın mümkün olmadığını belirterek şunları söyledi:

“Proje aynı, yasa ve yönetmenlikler aynı, mahkemeler aynı. Mahkeme heyeti üyelerinin değişmesi ile birbirinin tam tersi olan kararları anlamamız mümkün değil. Senoz halkı olarak kararı hayal kırıklığıyla karşılıyoruz. Bu davada kesinlikle iptal kararı verilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Gelecek nesillerin de hakkını gözetme adına, vicdanı sorumlulukla ve anayasal ödev gereği, yaşam alanımız olan Senoz doğasını koruma derdiyle 10 yıldır maddi manevi onca emeklerle yürüttüğümüz mücadele sonunda karşılaştığımız sonuç maalesef bu denli hazin olmuştur. Doğayı ölçüsüz ve fütursuzca katlederek rant elde etme adına hukukun arkasından dolanılarak haklarımızın gasp edilmesine göz yummayacağız. Umuyor ve diliyoruz ki Berlin’de olduğu gibi Ankara’da da yürekli yargıçlar vardır.”