Sıcak para vazgeçemiyor

Kriz ile boğuşan ABD ve Avrupa borsalarından kaçan yatırımcı Türkiye'yi güvenilir liman olarak seçti.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

ANKARA - Dünya ekonomisine yön veren ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde sıkıntılar alışıp güven ortamı henüz oluşturulamazken, olumlu ekonomik performansıyla gelişmekte olan ülkeler içinde en güvenilir liman olarak öne çıkan Türkiye'ye, eylül ayından itibaren sıcak paranın yeniden yöneldiği belirlendi.

Yabancıların Türkiye'de borsa, DİBS ve mevduattaki portföyü, dünya ekonomisinde belirsizliklerin arttığı nisan-ağustos döneminde önemli oranda erirken, küresel planda olumsuzlukların aşılamazken, Türkiye'nin başarılı ekonomik performansını sürdürmesinin etkisiyle eylül ayında yeniden artışa geçti. Yüksek oranlı büyüme verileri ve not artırımının etkisiyle girişlerin önümüzdeki dönemde hızlanarak sürmesi bekleniyor.

Dört ayda 26 milyar dolar erimişti

Yurtdışı yerleşiklerin Türkiye'de Borsa, devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) ve mevduattaki portföyünün toplam değeri, küresel belirsizliklerin etkisiyle 29 Nisan-26 Ağustos arasında, yüzde 20.4 oranında 26 milyar 198.8 milyon dolar azalarak 128 milyar 278 milyon dolardan 102 milyar 79 milyon dolara gerilemişti. Bu dönemde özellikle yabancıların Borsa portföyü 25 milyar dolardan fazla, DİBS portföyü de 3 milyar 303 milyon dolar küçülmüştü. Ancak yabancı yatırımcıların, Borsa ve DİBS'e yatırımı azalttıkları bu dönemde yatırımlarının bir bölümünü mevduata yönlendirdikleri, mevduat ve katılım bankalarındaki fonlarının 2 milyar 171 milyon dolar büyüdüğü gözlendi.

Eylülde yeniden büyümeye geçti

DÜNYA'nın Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ve Merkez Bankası verilerinden yaptığı hesaplamaya göre yabancıların Türkiye'deki sıcak para yatırımları ve mevduatlarının toplam değeri, izleyen dönemde yeniden artışa geçti ve 26 Ağustos-16 Eylül arasındaki yaklaşık 20 günlük dönemde yüzde 4.4 oranında 4 milyar 480 milyon dolar büyüyerek 106 milyar 554 milyon dolara çıktı. Bu dönemde özellikle yabancıların borsadaki hisse senedi portföylerinin değeri, kurdaki yükselişe rağmen dolar cinsinden yüzde 8.6 oranında büyüdü. Bu büyüme ağırlıkla borsaya yabancı yatırımlarının yeniden artmasından kaynaklandı.

Eylülde borsa portföyünde hızlı büyüme

Yabancıların borsa portföyü 26 Ağustos-16 Eylül arasında 4 milyar 209.5 milyon dolar büyüyerek 48 milyar 769 milyon dolardan 52 milyar 978.4 milyon doları yükseldi. Aynı dönemde yabancıların DİBS portföyü ise yüzde 1.8 küçülerek 37 milyar 436.1 milyon dolara geriledi.

Yabancıların borsa ve DİBS portföyünün erdiği dönemde olduğu gibi, borsaya girişleri yeniden artırdıkları son dönemde de özellikle TL cinsi olmak üzere Türkiye'de mevduata yatırıma ağırlık vermeye devam ettikleri dikkati çekti.

Yabancıların Türk bankalarındaki mevduat ve katılım bankalarındaki fonlarının tutarı 26 Ağustos-16 Eylül döneminde yüzde 6.3 büyüyerek 16 milyar 139.4 milyon dolara kadar çıktı. Bu kapsamda yurtdışı yerleşik kişilere ait mevduat ve fon büyüklüğü yüzde 15.6 artışla 10 milyar 971.3 milyon dolara çıkarken, yurtdışında yerleşik bankaların Türkiye'deki mevduatı yüzde 9.2 azalarak 5 milyar 168 milyon dolar oldu.

Yabancıların Türkiye'deki mevduat ve fonlarının 16 Eylül itibariyle 4 milyar 845.7 milyon dolarının TL, 11 milyar 293.7 milyon dolarının yabancı para cinsi olduğu belirlendi. Yabancı portföyünün yeniden büyümeye geçtiği son dönemde yabancılara ait TL cinsi mevduat ve fonlar yüzde 21 oranında 840.4 milyon dolar, yabancıların döviz cinsi mevduat ve fonları ise yüzde 1 oranında 115.8 milyon dolar arttı. Bu gelişme de yabancı yatırımcıların TL'ye güvenlerinin arttığını gösterdi.

Sıcak para girişi artar mı?

Kriz yaşanan dış piyasalarda alınan büyük çaplı önlemlere rağmen henüz sıkıntıların aşılamaması ve güvenin oluşturulamamasına karşın, hızlı büyüme ve istikrarlı seyrini sürdüren Türkiye, uluslararası yatırımcılar açısından güvenli limanlardan biri olarak öne çıkıyor. Özellikle piyasalar durulunca, en güvenli liman olarak görülecek Türkiye'ye yatırım ve sıcak para olarak kaynak girişlerinin daha da hızlanacağı bekleniyor. Yüksek oranlı ikinci çeyrek büyümesinin ardından, Standard and Poor's'un (S&P), Türkiye'nin yerel para birimi cinsinden kredi notunu artırarak "yatırım yapılabilir" seviyesine çıkarmasının da bundan etkili olacağı belirtiliyor.

Tarihinde ilk kez kredi notu düşürülen ABD'nin Hazine bonoları artık en güvenilir liman olmaktan çıktı. Notun düşmesi, Amerikan devlet bonolarının uzun vadede riskli olduğu uyarısı anlamına geliyor. Böylece, devlet borçlarının yüksek olması nedeniyle daha fazla faiz ödeyen Avrupa ülkeleri Yunanistan, Portekiz, İrlanda, İspanya ve İtalya gibi, artık ABD de risk primli faiz ödeyecek. ABD'nin not indirimi dünyada ikiz kriz yaşanmasına neden oluyor. Küresel yatırımcıların, hem Avrupa ülkeleri hem de ABD'nin mali kriziyle aynı anda karşılaştıkları için, bu zengin ülkelere olan güvenlerini yitirdikleri, bu durumda önümüzdeki süreçte Türkiye ve diğer gelişmekte olan ülkelerin daha fazla sıcak para girişiyle karşılaşabileceği belirtiliyor. ABD ve Avrupalı devletlerin mali krizinde en güvenilir limanların başında Türkiye'nin geldiği ifade ediliyor.

Bu konularda ilginizi çekebilir