Şirketler hatıra ormanı oluşturursa, giderlerini kurum kazançlarından indirebilir mi?

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

 

Yılmaz SEZER / YMM / Güncel&Laviale Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı

Bilindiği üzere, ağaç ve orman sevgisinin yaygınlaştırılmasına, ormancılığın geliştirilmesine, erozyonun önlenmesine, çevrenin korunmasına yönelik olarak Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından “Hatıra Ormanları” oluşturulmaktadır. Bunun yasal dayanağını ise 4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu’nun "Hatıra Ormanları" başlıklı 5. maddesi oluşturmaktadır. Şirketler, bunun dışında kendi veya başkalarının arazileri üzerine de özel hatıra ormanları oluşturabilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6. maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde 193 sayılı GVK’nın ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmış, aynı kanunun 10. maddesinde de, kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla yapılacak indirimler ayrıca sayılmıştır. Gelir Vergisi Kanunu’nun "İndirilecek giderler" başlıklı 40/1. maddesinde ise ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği belirtilmiş bulunmaktadır

Genel giderlerin ticari kazancın safi tutarının tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınabilmesi için aşağıdaki 3 şart aranılmaktadır:

- Gider, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile doğrudan ilgili bulunmalıdır.

- Yapılan gider karşılığında bir sabit kıymet iktisap edinilmemiş olmalıdır.

- Yapılan gider, kanunen kabul edilebilir nitelikte olmalıdır.

1) Devlet arazisi üzerine oluşturulan hatıra ormanlarının ağaçlandırma, bakım ve koruma masrafları

4122 sayılı Kanun’un 5. maddesinde, Orman Bakanlığı’nca (şimdiki adıyla Orman ve Su İşleri Bakanlığı); gerçek ve tüzel kişilerin talebi üzerine, giderleri kendilerine ait olmak üzere "Hatıra ormanı" kurulacağı, ayrıca milli ve dini bayramlarda ve özel günlerde, fidan dikilerek, her il ve ilçede "Hatıra Ormanları" oluşturulabileceği hükme bağlanmıştır. Yasa koyucu, “Hatıra ormanları” oluşturulmasının teşvik edilmesi amacıyla yine aynı kanunun 12. maddesinde düzenleme yaparak, bu kanun hükümlerine göre kurulan ormanlarda, ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının tamamının gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşülmesini hükme bağlamıştır.

a) Devlet arazisi üzerinde oluşturulan hatıra ormanı için yapılan ağaçlandırma, bakım ve koruma masrafları gider olarak dikkate alınabilir mi?

Yukarıda da belirtildiği üzere, yapılan bir giderin ticari kazancın (kurum kazancının) tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi için, ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi ile doğrudan ilgilisinin bulunması gerekir. Şirketlerin hatıra ormanları oluşturması amacıyla yaptığı ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının, ticari kazanç/kurum kazancı ile doğrudan bir ilgisi veya illiyet bağı bulunmamaktadır. Dolayısıyla, yapılan bu masrafların kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir. Bu nedenle, hatıra ormanı ağaçlandırma, bakım ve koruma giderlerinin kurumlar vergisi matrahının tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

b) Hatıra ormanı oluşturmak için yapılan masraflar kurumlar vergisi matrahından nasıl düşülecek?

4122 sayılı Kanun’un 12. maddesinde, bu kanun hükümlerine göre kurulan ormanlarda, ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının tamamının gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşüleceği hükme bağlandığından, şirketlerin 4122 sayılı Kanun kapsamında devlet arazisi üzerinde hatıra ormanı oluşturmak için yapacakları ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarını öncelikle kurumlar vergisi beyannamesinde "Kanunen kabul edilmeyen giderler" satırına eklemeleri ve daha sonra beyannamenin "Zarar dahi olsa indirilecek istisna ve indirimler" bölümünün "Diğer indirim ve istisnalar" satırında göstererek kurum kazancından düşmeleri gerekmektedir. Nitekim, Maliye Bakanlığı tarafından verilen bir özelgede de,

“Şirketinizin 4122 sayılı Kanun kapsamında devlet arazisine yapacağı hatıra ormanı için; yapacağı ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının tamamının öncelikle beyannamede "Kanunen kabul edilmeyen giderler" satırına eklenmesi ve "Zarar dahi olsa indirilecek istisna ve indirimler" bölümünün "Diğer indirim ve istisnalar" satırında gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.”

Şeklinde aynı doğrultuda idari görüş bildirilmiştir. (MB. GİB. İzmir VDB.nin 6/3/2013 tarihli ve 84098128-125[8-2012/9]-130 sayılı özelgesi)

2) Şirketlerin 4122 Sayılı Kanun kapsamı dışında özel mülkler üzerinde oluşturdukları hatıra ormanlarının masrafları

Şirketler tarafından devlet arazisi üzerinde değil de, kendi veya başkalarının özel arazileri üzerinde oluşturulan hatıra ormanları 4122 sayılı Kanun kapsamına girmediğinden, bu ormanlar için yapılan masrafların yukarıda belirtilen şekilde beyanname üzerinde gösterilerek kurum kazancından düşülmesi söz konusu olmayacak, anılan masraflar kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.

3) Hatıra ormanları için yapılan masraflara ait KDV indirilebilir mi?

Gerek 4122 sayılı Kanun kapsamında devlet arazisi üzerinde gerekse şirketlerin kendi veya başkalarının özel arazileri üzerinde oluşturdukları hatıra ormanlarının ağaçlandırma, bakım ve koruma giderleri kanunen kabul edilmeyen gider niteliğinde bulunduğundan, bu masraflara ilişkin olarak ödenen KDV’lerin, KDV Kanunu’nun 30/d maddesine göre indirim konusu yapılması mümkün değildir. İndirilemeyen bu vergilerin, kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekir.

Kişisel görüşümüze göre, bir kanun değişikliği yapılarak,, ağaç ve orman sevgisinin yaygınlaştırılması, ormancılığın geliştirilmesi, erozyonla mücadele bakımından özel araziler üzerinde hatıra ormanları oluşturulması amacıyla yapılan ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının da, 4122 sayılı Kanun kapsamında devlet arazisi üzerine yapılan hatıra ormanlarında olduğu gibi kurumlar vergisi beyannamesinin "Zarar dahi olsa indirilecek istisna ve indirimler" bölümünün "Diğer indirim ve istisnalar" satırında gösterilmek suretiyle kurum kazancında düşülmesine olanak sağlanmalıdır.