Tavuk gübresinde "enerji" açmazı

Arzu ALP

İZMİR - Kanatlı sektöründe atık sorununa çözüm aranıyor. Tavuk gübresinin son 10 yılda iki kat  artması ve bu gübreden enerji elde etme girişimlerinin henüz sonuç vermemesi, sektör için büyük sorun oluşturdu. Sektör temsilcileri, tavuk gübresini hem ekonomik değere dönüştürmek, hem de sorun olmaktan çıkarmak için teşvik talebinde bulunuyor. 
Tavuk gübresinin patlamaya hazır bir bomba olduğunu, bu gübrenin hem çevre açısından yarattığı kirlilik, hem de işletmelerin ciddi cezalarla  karşılaşma riskine neden olduğuna işaret eden Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Derya Pala, "Kapasiteler büyüdüğü için 10 yıl öncesine göre  iki katı gübre çıkıyor" dedi. Nüfus artışı nedeniyle şehrin işletmelere yaklaştığını, işletmelerin etrafında organize sanayi bölgeleri oluşmaya başladığını dile getiren Pala, 10 yıl içindeki gelişmeye bakıldığında çok ciddi dezavantajlar bulunduğunu söyledi. Pala, yıllardır üretim için teşvik ve kredi istemediklerini, ancak gübre işlemeyle ilgili çok ciddi teşviğe ihtiyaç duyduklarını dile getirerek, "Çevre kirliliği  had safhaya ulaştı. Yeraltı sularına karışma riski var, hastalıkların buluşma riski var. Verilecek teşviklerle hem sektörün sorunu çözülecek, hem de tavuk gübresi ciddi bir ekonomik değer haline gelecek"  diye konuştu.

Tavuk gübresiyle ilgili
işleyen mekanizma yok
Son yıllarda biyogaz yatırımlarının revaçta olduğuna dikkat çeken Pala, ancak tavuk gübresini ekonomiye kazandırma konusunda çok fazla yol alınamadığını söyledi. Sektörde çok fazla firma olmasına karşın, görüştükleri firmalarda tavuk gübresiyle ilgili işleyen bir mekanizma bulunmadığını dile getiren Pala,şunları kaydetti: "En büyük sıkıntı bu. Pek çok firmayla görüşüyoruz. Belli noktalara gelindi, sözleşmeler imzalandı, yatırımlar için ilk adımlar atıldı. Bizim bölgede 12 üretici biraraya gelerek bir firmayla sözleşme yaptık. Aynı firmayla Konya, Çorum, Afyon olmak üzere 5 ayrı bölgede sözleşme yapıldı. Ama bir yere gelmiyor. Çünkü araştırdıkça dünyada da tavuk gübresinden biyogaz üretimiyle ilgili sıkıntı olduğunu görüyoruz.  Sorun tavuk yemleri içindeki kalsiyum kaynaklarından kaynaklı. Mermer tozu mozaik olduğu için gübrenin yanmasından biyogaz elde edilmesine olumsuz etkisi olduğunu, dolayısıyla sadece tavuk gübresinden bu işin karlı olmadığını duyuyoruz."

Her işletme gübre
üretimini kendisi yapıyor
Pala, her işletmenin kendi sistemini bulduğunu ve yakınındaki arazide doğal yöntemlerle uzun süreli fermantasyonla gübre kurutarak, yarı açık, yarı kapalı gübre üretimi yaptığını anlattı. Tavuk gübresinden enerji üretimine ilginin çok olmasına karşın, işleyen somut bir projeye dönüşmediğini ifade eden Pala, "Bizler öncelikle işleyen bir sistem görmek istiyoruz. Bazıları doğrudan teknolojiyi bize satmak istiyor. Teknolojiyi satın alacaksak gerçekten iyi işlediğini görmemiz lazım. Bunu bize gösteremiyorlar. Bazı işletmeler teknolojiyi satmak yerini işi kendisi yapmak istiyor. Biz de gübre tedarikçisi olacağız. Şu anda yaptığımız sözleşmeler bu yönlü. Sistem işler mi işlemez mi, tavuk gübresinden bu işi yapar mı yapamaz mı bu yatırımcının sorumluluğunda. Bu sefer onlar işleyişten şüpheye düştüler ki bir yıl önce başlaması gereken iş başlamadı.

****************KUTU
Gübre tesisine yüzde 50 hibe desteği var
Kırsal kalkınma programı kapsamına aldırdıkları gübre tesisine yüzde 50 hibe desteği olduğunu, ancak üst sınırın 500 bin TL ile sınırlandığını dile getiren Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Derya Pala, sıfır faizli kredi verilecekse üretime değil gübre işlemeye verilmesini istediklerini dile getirdi. Pala, "Birlik olarak Norveçli  bir firmayla görüştük. Farklı bir yöntemle elektrik enerjisi elde etmeye yönelik teknolojiyle 100 ton gübre işleme için 4.5 milyon eurodan bahsediyorlar. Norveçli bankalar buna finansör olacak diyorlar. Ancak karşılıksız bir finansman değil. Türkiye'nin kalkınma ajansları, teşvikleri, projeleri var. Yatırımlar büyük rakamlar olduğu için ciddi teşviğe ihtiyaç var" diye konuştu.
Pala, tavuk gübresinden enerjinin yanı sıra, kompost hale getirilip tarlalarda organik gübre olarak da kullanılabileceğini dile getirdi. Bir sektörün ciddi bir sorunu diğer bir sektörün  ihtiyacını karşılayacağını anlattı. ifade eden Pala, bu konuda Çevre ve Tarım Bakanlığı'nın birlikte hareket etmesi gerektiğini söyledi.