Tekstilci gümrükte 'survivor' oldu

Özlem ERMİŞ BEYHAN

İSTANBUL - Tekstilde ithalatı sınırlamaya yönelik tebliğin uygulanmasına sayılı günler kala gümrüklerde yoğunluk yaşanıyor. Tebliğin öngördüğü yüzde 30'u bulan ek vergiyi ödememek için malını 21 Temmuz öncesinde getirmeye çalışan tekstilciler bazı gümrüklerde 10 gün sonrası için tarih alınca, "Acaba tebliğden kaçalım derken, bunu başaramayacak mıyız" telaşına düştü. Gümrüklerde beyanname kapanmadan mal kabul edilmediği için ithalat tebliğine tabi olunmaması için işlemlerin 21 Temmuz öncesinde tamamlanması gerekiyor.

Planını yapmayan bekliyor

Hazır giyim markası Collezione'nin sahibi Ekrem Akyiğit gümrüklerde sorun olduğunu ancak kendilerinin planlarını önceden yaparak bu sıkıntı ile karşı karşıya kalmadıklarını söyledi. Akyiğit şöyle devam etti: "Ek verginin uygulamaya gireceği tarih öncesinde gümrüklerde böyle bir sıkışıklığın yaşanacağını tahmin etmiştik. Bütün planlarımızı da buna göre yaptık. Şu anda 1 haftalık gecikmeler söz konusu. Ama biz böyle bir sorun yaşamıyoruz. Malımızı önceden çektik, çekemediklerimizin uçaklara yüklemesini yaptık. Ancak planını yapmayan veya çok büyük miktarda mal sipariş edenler için bir sorun var şu an."

Yaşanan yoğunluğun tekstil ithalatçılarının tebliğ öncesi son 10 güne yüklenmesinden kaynaklandığını söyleyen Orka Grup Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, "Bu uygulama bir anda başlatılmadı. Bütün firmalar uygulamanın ne zaman başlayacağını biliyordu. Herkes son 10 güne yüklenirse böyle bir sonuç olması normal" değerlendirmesi yaptı.

"Kimsenin eleştirme hakkı yok"

İthalat yapan firmaların istihdamla ilgili hiçbir yükü sırtlamadığını söyleyen Süleyman Orakçıoğlu kimsenin bu nedenle eleştiri yapma hakkı olmadığını vurgulayarak şöyle devam etti: "Biz Türkiye'de üretim yapan bir firmayız, onun için burada tarafım. Şimdiye kadar ithalatın avantajını yaşayanlar biraz sıkıntısını da yaşasın."

Gümrüklerde yaşanan sıkıntıyı Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Cem Negrin ise "Tebliğin etkileri başlıyor" şeklinde yorumladı. "Herkes gümrüklerden mal çekmek için koşturuyor" diyen Negrin, temmuz ayından sonra ek vergilerin yürürlüğe girmesi sonrası fiyatlarda bir artış yaşanmasının da kaçınılmaz hale geldiğini vurguladı. Negrin, "Yüzde 30'ları bulan ek vergi, dolar kurundaki artışla birleşince fiyatlar üzerinde büyük bir baskı oluşturacak. Herkes hazırlıklı olsun, önümüzdeki sezon firmalar fiyatlarında yukarı doğru oynama yapmak zorunda kalacak" diye konuştu.

"Tebliğ uygulamaya girer"

Bu arada Zafer Çağlayan'ın Ekonomi Bakanı olması sonrasında sektörde tebliğin uygulanmama ihtimalinin tükendiği konuşuluyor. Çünkü Bakan Çağlayan ilk günden beri ithalatın ek vergi ile sınırlandırılmasının Türkiye'deki üretimi canlandıracağını savunuyor ve kumaş-hazır giyim ithalatına yüzde 20-30 vergi getiren tebliğin arkasında duruyor.

Süreç nasıl gelişti?

Bu yılın Ocak ayı başında Resmi Gazete'de yayımlanan 'İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliği'ne Mart sonunda Bakanlar Kurulu'ndan onay çıktı. Hükümetin hızla artan cari açığa önlem kapsamında kararlaştırdığı hazır giyim ithalatına yüzde 40, kumaş ithalatına ise yüzde 30 ek vergi getiren tebliğ, sektörde yaşanan tartışmalar sonrası geçen süreçte yumuşadı ve oranlar yüzde 10 düşürüldü. Tebliğe göre, vergiler 120 günlük gözetleme süresinin ardından 21 Temmuz'da uygulamaya girecek. Uygulama teminat mektubu alınması şeklinde olacak. Süren soruşturma sonrasında vergiler kalıcı hale gelirse teminatlar çekilecek, eğer uygulamaya gerek olmadığı kararı çıkarsa geri verilecek. Vergi oranlarının kesinleşmesi için ise Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın onayı bekleniyor.

Ek vergi sonrası üretimin yarısını Türkiye'ye çekti

Tekstil sektöründe önemli bir tartışma yaratan ithalat tebliğinin kendilerini Türkiye'de üretime yönelttiğini söyleyen Ekrem Akyiğit, "İletişim araçlarının yaygınlaşması ile moda artık neredeyse günlük hale geldi. Bu durum hızlı sipariş ve üretimi zorunlu kılıyor. Collezione markası olarak bu bizim için Uzakdoğu'dan siparişin gündemden düşmesi anlamına geliyor. Tebliğle birlikte ek vergi de gelince ithalatın cazibesi ortadan kalktı" diye konuştu. Akyiğit tebliğ sonrası şirkette bir yeniden yapılanmaya gittiklerini anlatarak, "Türkiye'deki atölyelerle stratejik işbirlikleri yaptık ve son durum itibariyle üretimimizin yarısını bu atölyelere yönlendirmiş durumdayız" dedi.

"Bundan sonrası Bakan Çağlayan'ın takdiri"

İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatci Birlikleri (İTKİB) Baskani Hikmet Tanriverdi tekstilde ek verginin 21 Temmuz'da 'tedbir' şeklinde uygulanacağının, bu tarihten sonra teminat mektubu alınmaya başlanacağının altını çizdi. Tanrıverdi, "Henüz ek vergiye dair oranlar kesinleşmiş değil. Ortalama rakamlar Bakan Zafer Çağlayan'ın önünde" dedi. Kendilerinin İTKİB olarak kumaş ithalatı ile ilgili görüşlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı'na sunduklarını söyleyen Tanrıverdi, "Bundan sonrası Bakan Bey'in takdiri, bekliyoruz" şeklinde konuştu.