Tekstilde '10' puan tartışması

Serap GÜNEŞ

İSTANBUL - Tekstil ithalatında, ek vergi kararı yürürlüğe girmeden, lobi savaşları yoğunlaştı. Hazır giyimcilerle tekstilcileri karşı karşıya getiren kararda, karşılıklı kılıçlar kuşanıldı, lobi çalışmalarına hız verildi. Hazır giyimci ve perakendeciler 10 puanlık ek indirimin peşine düşerken, tekstilciler ise indirim yapılmadan uygulamanın başlatılacağı 21 Temmuz'u iple çekiyor.

İthalatta korunma önemlerine ilişkin alınan ve kumaş ile hazır giyim ithalatına ek vergi öngören kararda sular durulmak bilmiyor. Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) tarafından hazırlanan tebliğin 13 Ocak'ta Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından hazır giyimci ve perakendeciler sıkı lobi çalışmalarına başlayarak, Devlet Bakanı Ali Babacan'a kadar çıkmıştı. Bu takip sonucu hazır giyimciler, tebliğ Bakanlar Kurulu kararıyla kesinleştirilmeden önce, 10 puanlık bir düşüş elde ederek, vergi oranlarının hazır giyimde yüzde 40'tan yüzde 30'a, kumaşta ise yüzde 30'dan yüzde 20'ye düşmesini sağlamıştı.

Şimdi ise hazır giyimci ve perakendecilerin, karar 21 Temmuz'da uygulamaya girmeden önce son bir atakla, 10 puanlık ek bir düşüş elde etmeye çalışması, sektörde lobi savaşlarını başlattı.120 günlük gözetleme sürecinde 'Ne kadar düşüş sağlarsak kârdır' düşüncesiyle her platformda sıkıntılarını dile getiren hazır giyimcilerin karşısında ise, 'Bu karar Türkiye'deki üreticileri canlandıracak, istihdam artacak, makine siparişleri bile başladı. Daha fazla indirime gidilmesin. Vergiler kuşa döndü' diyen üretici lobisi bulunuyor.

Geçtiğimiz hafta Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) tarafından düzenlenen '4. İstanbul Moda ve Hazır Giyim Konferansı'nda konuşan Ermenegildo Zegna Grup Başkanı Paolo Zegna'nın, "Sizlere  bir dost olarak tavsiyem, korumacılıktan ziyade, yenilikçi fikirlere, moda ve markalaşmaya önem verin. Yoksa ek vergi gibi korumacı yaklaşımlarla zaman kaybederseniz önce uyursunuz, sonra da yavaşlar ve ekonominizi küçültürsünüz" demişti. Hazır giyimciler de 'Dünya bile yanlış olduğunu düşünüyorken biz uygulamaya gidiyoruz' görüşünde.

Tarafların konuyla ilgili görüşleri

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Cem Negrin: Kumaşçılara özel proje üretilsin

Cem Negrin ek vergi kararının Türkiye'nin ihracatı için yanlış bir uygulama olduğuna dikkat çekerek, "Kumaşta da fiyatlar artmaya başladı. Yüzde 10-20, herkes ekleyebildiği kadar üzerine koyuyor. Türkiye'de talebe yetecek kadar kumaş fabrikası yok. Bu fabrikaları, başka türlü yardımlarla güçlendirmek lazım" dedi. Negrin, kumaş üreticileri için Turquality gibi özel bir proje oluşturulabileceğine işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Biz dernek olarak kumaşta bu vergi hiç olmasın diye çalışıyoruz. Kumaşçılar için 'Turquality' gibi özel bir proje üretilsin, özellikle enerji maliyetleri düşürülerek, yüzde 25'lere varan avantajlar sağlansın. O zaman onlar da bize Uzakdoğu fiyatına ürün satabilirler. Hem onlar desteklenmiş olur hem de bizim önümüzdeki engeller kaldırılmış olur. Türkiye de hazır giyimde kendi payını büyütür."

Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Konukoğlu: Vergi indirilmekten kuşa döndü

"Tekstil ithalatına getirilen ek vergi konusunda cevaplanması gereken ilk soru şu: Biz dış ülkelerdeki işçileri mi destekleyeceğiz, yoksa kendi ülkemizdeki işsizlere mi iş vereceğiz? Bazı ülkeler tekstilde çeşitli desteklemelere gidiyor. Türkiye'ye de bu yüzden ucuz mallar geliyor. O zamanda işsiz sayımız artıyor. Biz de Türkiye'den farklı ülkelere ihracat yapıyoruz. O ülkelerde bizden vergiler talep ediliyor, ama Türkiye'ye gelen ithal ürünlere sanki Serbest Ticaret Anlaşması varmış gibi vergi kolaylıkları sağlanıyor. Hindistan, Pakistan gibi ülkeler bizlerden vergi talep ediyor. O zaman anlaşma yapalım. Karşılıklı taraflar olarak vergi talebinde bulunmayalım. Bu da olacak bir şey değil. Bu yüzden alınan kararın aynı şekilde uygulanması gerekiyor. Zaten Bakanlar Kurulu kararından önce bir 10 puanlık indirimi gidilmişti. Şimdi de ek bir indirim yapılırsa büyük bir darbe olur. Vergi zaten indirile indirile kuşa döndü."

APS Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Osman Benzeş: Yerli sanayi yeniden dirilmeyecek

"Bu karar için, uzun zamandır uğraşılıyordu. Yerli sanayiciler öncülük yaptı. Geniş baskı unsurları ile hükümetin bu kararı alması sağlandı. Hükümette deneyip göreceğiz dedi. Ama bu uygulamayla yerli sanayi yeniden dirilmez. Tekstilde konfeksiyon bacağı zaten koptu. Yeniden işgücü yaratılacağı konusunda da şüphelerim var. Yurtdışında iş yapanlar dönse, bu kez de Türkiye'nin kapasitesi buna yetmez. Onların ihtiyacı olan kumaşları üretecek kapasiteler yok. Bu uygulama faydadan çok zarar getirecek. Ancak bunu yaşamadan anlamak mümkün değil."

Şahinler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Şahin: Ek vergi kumaşta kaldırılmalı, hazır giyimde kalmalı

"Türkiye'nin hazır giyim ihracatı hızlı bir yol aldı. İç piyasa çok büyüdü. Ancak ihracatın ithalatı karşılama oranı çok düştü. Bu tarz kararlarla cari açığı frenlemek istediler. Ancak ithalata dair ek vergi konusunda tekstil ayağına uygulanacak vergi artışının kaldırılması, daha uygun görünüyor. Çünkü biz dışardan gelen kumaş ve aksesuar ürünlerine eninde sonunda bir katma değer sağlıyoruz. Burada bir tolerans sağlanabilir. Ancak hazır giyimde bu karar devam etmeli. Aksi halde büyük bir cari açıkla karşı karşıya kalırız. Çok farklı bir krize doğru gideriz."

Türkiye Tekstil Sanayi İşverenleri Sendikası (TTSİS) Başkanı Halit Narin: Ek vergi kararıyla makine siparişleri başladı

Uygulamaya girene kadar tartışmalara maruz kalacak olan ek vergi kararını destekleyenler ise şimdiden makine siparişlerinde artışlar yaşandığını ve yeni istihdam yaratılmaya başlanacağını ifade ediyor. Türkiye Tekstil Sanayi İşverenleri Sendikası (TTSİS) Başkanı Halit Narin, "Ek vergi kararı çıktığı andan itibaren makine siparişleri başladı. Artık ithalat yaparak parayı cebine koyacaksın devri kapanıyor. Bu anlamda işsiz vatandaşların namına teşekkür ediyoruz. İnsanlar artık bunu engellemek için traşlardan vazgeçsin. Kapalı gözler bile artık neyin ne olduğunu görüyor. Vergilendirme ile birlikte 500 bin kişiye istihdam şansı doğacak. Hiç vergi vermeden ithalat yapan insanların laflarına itimat etmiyoruz" diye konuştu.

Örme Sanayicileri Derneği (ÖRSAD) Başkanı Fikri Kurt: Karara rağmen sipariş alamıyoruz

Ek verginin alınmış doğru bir karar olduğuna dikkat çeken Örme Sanayicileri Derneği (ÖRSAD) Başkanı Fikri Kurt ise karara rağmen, sipariş alamadıklarını söyledi. Özbekistan gibi ülkelerden Türkiye'den 3-4 lira daha ucuza kumaş getirildiğini kaydeden Kurt, "Koruma tedbiri bir an önce hayata geçirilirsese daha iyi olacak diye düşünüyoruz. 25 yıldır bu sektörün içindeyim ama ilk defa bu kadar durgunluk görüyorum. Türkiye'de gerçek anlamda bir işsizlik var. Pamuk fiyatları da aşağı indi. İplikte stok oluştu" açıklamasında bulundu.

Özka Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Mutlu Öz: Pamukta peşin pahalı, vadeli ucuz

Libya'da başlayan sıkıntı dolayısıyla iplik fiyatlarında düşüşler yaşandığına dikkat çeken Özka Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Mutlu Öz, "İnsanlar yüksek fiyatlardan mal aldılar, stok yaptılar. Şimdi bunun sıkıntısı var. Pamuk, Amerikan borsasında 100 dolar libre fiyatına gelirse en dip fiyatı görmüş olacağız. Şu anda 150 dolar seviyesinde. Pamukta peşin pahalı, vadeli ucuz hale geldi. Çünkü önümüzdeki dönemde fiyatların düşmesi bekleniyor. O yüzden 2012 yılının pamukları için anlaşmalar yapıldı ve daha ucuza işler bağlanıyor" dedi.