Torba Yasa maden emekçilerine neler getirdi?

Süleyman Demir - SGK Başkan Danışmanı

11.09.2014 günü resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Torba kanun, hem madencilerimize hem de Soma’da hayatını kaybeden madencilerimizin aileleri için önemli düzenlemeler getiriyor. 

Malumunuz Soma’da yaşanan facia ülke olarak hepimizin yüreğini yaktı. 301 canımız bu elim kazada hayatını kaybetti. Somanın yaralarını sararken bu defa acı haber Ermenek’ten geldi. Ben buradan tüm maden şehitlerimize bir kere daha Cenab-ı Allah’tan rahmet diliyorum. Bu kazaların da son olmasını ve bir daha vuku bulmamasını yürekten temenni ediyorum.

6552 sayılı yasa Soma Madencilerine ne getirdi?

Hayatını kaybeden madencilerimizin Kurumlara olan her türlü borçları terkin edildi.

SGK’ya borcundan dolayı aylık bağlanamayan madenci yakınlarına aylık bağlandı. 

Ölüm aylığı için gerekli olan 5 yıl sigortalılık ve 900 gün prim ödeme şartını kaldırarak şehit madencilerimizin yakınlarına ölüm aylığı bağlandı.

Madencilerimizin anne-babalarına aylık bağlanması için gereken muhtaçlık şartı kaldırılarak anne/babalara aylık bağlanması sağlandı.

Bu 3 düzenleme ile Soma kazasında vefat eden ancak aylık alma şartlarını taşımayan 67 kişinin yakınlarına aylık bağlanmış oldu. Ayrıca madencilerimizin yakınlarından birinin kamuda istihdam edilmesi sağlandı. 

Ayrıca Başbakan Sayın Ahmet Davutoğlu Soma’da vefat eden madenci yakınlarına verilen hakların aynısının Ermenek’te hayatını kaybeden madenci yakınlarına da verileceğini açıkladı. 

Maden çalışanlarıyla ilgili yapılan genel düzenlemeler 

Daha önce 1 Ekim 2008’den sonra işe başlayan maden ve yeraltı işlerinde çalışanlar 7.200 gün (20 yıl) ve 55 yaş şartıyla emekli olabilmekteydi. Ayrıca yeraltında fiilen çalıştıkları sürenin yarısı kadar çalışma sürelerine ilave edilip ilave edilen süre kadar da emeklilik yaşından indirim yapılmaktaydı. Buna göre yeraltında 4.800 gün (13 yıl) çalışan madenci en erken 48,5 yaşında emeklilik hakkına kavuşmaktaydı.

Yapılan düzenleme ile

1 Ekim 2008’den sonra işe başlayan maden işçilerinin öncelikle “55” olan emeklilik yaşı “50”ye indirildi. Bu durumda mevcut koşullarda yıpranmayla 48,5 yaşında emekli olan madencilerimiz 43,5 yaşında emekli olabilecekler. 

Maden işlerinde yıpranma payı, fiilen çalışılan süre için verilmekte ve tatil günlerinde işçiler yerüstünden gösterilerek yıpranma payı alamamaktaydılar. Yapılan değişiklikle, maden yeraltı işlerinde çalışanların hafta tatili, genel tatil, ulusal bayram, yıllık izin, sıhhi izin, eğitim ve kurs sürelerinin de yeraltında çalışılıyormuş gibi SGK’ya bildirilecek ve bu süreler için de yıpranma verilecektir. Bu şekilde her yıl için ortalama 86 gün fiili hizmet karşılığı 43 gün ilave yaştan indirmeye hak kazanılacaktır. Böylece maden yer altında çalışan işçilerimiz 20 yılda yaklaşık 2,4 yıl çalışma süresine ilave ve yaştan indirim alacaktır. 

Yine madencilerimize yönelik olarak yapılan diğer düzenlemelerle linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde madencilerin en düşük ücretleri asgari ücretin iki katı olarak belirlenmiştir. Maden çalışanlarının yeraltında çalışma süreleri günlük 6, haftalık 36 saat olarak yeniden düzenlenmiş, fazla çalışma yapmaları yasaklanmış, olağanüstü durumlarda yapılan zorunlu fazla çalışmaların ücretinin ise %100 zamlı olarak ödeneceği hüküm altına alınmıştır. 

Bunlara ilave olarak yıllık izin süreleri dörder gün arttırılmış, maden yeraltı işlerinde çalışanların hafta tatili, genel tatil, ulusal bayram, yıllık izin, sıhhi izin, eğitim ve kurs süreleri de yeraltında çalışılıyormuş gibi fiili hizmet zammı kapsamına alınmıştır. 

Selam ve dua ile sağlıklı kalınız…